Wykonawca nie może zalegać z podatkami i opłatami

Jednym z warunków, jakie muszą spełniać podmioty ubiegające się o zamówienie publiczne, jest brak zaległości w podatkach, opłatach lub składkach na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne. Udział wykonawców z zaległościami dopuszczalny jest tylko w wyjątkowych przypadkach.

Udział w postępowaniu wykonawców zalegających z tego rodzaju płatnościami jest dopuszczalny wyłącznie wówczas, gdy przedsiębiorca uzyskał zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji administracyjnej. Wykonawca zalegający przykładowo z płatnością podatków należnych Skarbowi Państwa może więc pod pewnymi warunkami ubiegać się o publiczne zlecenie. Jeżeli SIWZ wymagała złożenia wraz z ofertą aktualnej informacji z Urzędu Skarbowego, wykonawca posiadający zaległości i korzystający np. z ratalnej formy spłaty zobowiązania, musi dołączyć do oferty dwa dokumenty. Pierwszym dokumentem jest zaświadczenie stwierdzające stan zaległości, a drugim dokumentem jest kopia decyzji administracyjnej rozkładającej na raty płatność zaległego podatku.

Zanim jednak organ podatkowy stwierdzi, iż podatnik zalega z płatnością podatków prowadzone jest postępowanie mające na celu ustalenie lub określenie wysokości zobowiązań podatkowych. W praktyce prowadzonych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego zdarzają się przypadki, w których wykonawca legitymuje się zaświadczeniem o niezaleganiu w podatkach, na którym widnieje informacja o prowadzonym w stosunku do podatnika postępowaniu wyjaśniającym posiadanie ewentualnych zaległości.

Informacja na ten temat widnieje w pkt IV zaświadczenia ZAS-W, jakim posługują się Urzędy Skarbowe. W tych okolicznościach pojawia się niekiedy wątpliwość, czy wykonawca przedkładający wraz z ofertą zaświadczenie o nieposiadaniu zaległości, ale potencjalnie je posiadający jest wiarygodnym partnerem dla zamawiającego? Czy taki wykonawca nie powinien być wykluczony z procedury? Czy takiego wykonawcy nie należy wezwać do wyjaśnienia kwestii dotyczącej potencjalnych zaległości? Czy można takiego wykonawcę wybrać jako realizatora publicznego zlecenia mając świadomość ryzyka wyrażającego się w tym, iż na dzień składania ofert przedsiębiorca formalnie nie zalega z podatkami, ale być może jeszcze w trakcie przetargu zostanie wydana decyzja określająca zaległości podatkowe?

W świetle przepisów ustawy Pzp wykonawca legitymujący się zaświadczeniem o braku zaległości podatkowych opatrzonym dodatkowo informacją o prowadzeniu postępowania wyjaśniającego, nie kwalifikuje się do wykluczenia z procedury. Zgodnie z art. 306 e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U.2012.749 – dalej jako: o.p.) zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzające stan zaległości wydaje się na podstawie dokumentacji danego organu podatkowego oraz informacji otrzymanych od innych organów podatkowych. Wydanie zaświadczenia jest poprzedzone sprawdzeniem, czy wobec podatnika nie jest prowadzone postępowanie mające na celu ustalenie lub określenie wysokości jego zobowiązań podatkowych.

Jeżeli takie postępowanie jest prowadzone, ale nie będzie zakończone przed dniem wydania zaświadczenia, to organ podatkowy jest zobligowany do wydania zaświadczenia o niezaleganiu przy równoczesnym poinformowaniu o prowadzeniu takiego postępowania. Przedsiębiorca legitymujący się takim zaświadczeniem o niezaleganiu musi być traktowany tak samo, jak wykonawca przedstawiający zaświadczenie bez adnotacji o prowadzeniu postępowania, o jakim mowa w art. 306 e o.p. W stosunku do dokumentu zawierającego informację o prowadzeniu przez organ podatkowy procedury wyjaśniającej, nie można też kierować wezwania do złożenia wyjaśnień w trybie art. 26 ust. 4 ustawy Pzp. Dokument potwierdza bowiem, że wykonawca nie posiada zaległości podatkowych, a więc na dzień oceny ofert nie ma podstaw do wykluczenia z procedury niezależnie od tego, iż w późniejszym okresie sytuacja wykonawcy może ulec zmianie.