Czy od dnia wejścia w życie zmian dot. szkół niepublicznych w ustawie (tj. IV 2009 r.), czy z dniem podjęcia uchwały Rady Miasta dot. trybu kontroli szkół niepublicznych w świetle nowych przepisów (uchwalenie uchwały RM - 23 VII 2009 r., wejście w życie - 24 IX 2009 r.)?
Odpowiedź
Jednostka samorządu terytorialnego ma zagwarantowane ustawowo prawo kontroli prawidłowości wykorzystania dotacji, z dniem wejścia w życie aktu normatywnego przyznającego takie uprawnienie.
Uzasadnienie
Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz. 458) wprowadziła m.in. zapisy mówiące o kontroli prawidłowości wykorzystania dotacji przyznanych szkołom i placówkom niepublicznym z budżetów tych jednostek (art. 90 ust. 3e ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty; tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Zapis ten wszedł w życie z dniem 22 kwietnia 2009 r. Równocześnie zmiana ustawy nałożyła na organy stanowiące jst obowiązek ustalenia trybu udzielania i rozliczania dotacji oraz tryb i zakres kontroli prawidłowości ich wykorzystywania, uwzględniając w szczególności podstawę obliczania dotacji, zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczaniu jej wykorzystania oraz termin i sposób rozliczania dotacji. Wspomniana nowelizacja u.s.o. wprowadziła znaczną modyfikację w omawianym zakresie, gdyż do tej pory organ stanowiący miał za zadanie ustalić tryb udzielania i rozliczania dotacji, uwzględniając podstawę obliczenia dotacji i zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji oraz w rozliczeniu wykorzystania dotacji. Nie miał również podstaw do dokonywania kontroli w zakresie celowości wykorzystania dotacji (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 19 stycznia 2009 r. I SA/Kr 974/08). Z treści przytoczonych zapisów wynika, że ustawodawca zawarł wyraźną delegację ustawową dla organów stanowiących j.s.t. do określenia m.in. trybu i zakresu prawidłowości wykorzystania udzielonej dotacji.
Odpowiedzi na zadane pytanie należy szukać w zapisach rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. Nr 100, poz. 908) - dalej r.z.t.p. Zgodnie z zapisem § 141 w związku z § 127 uchwała organu stanowiącego powinna wejść w życie w dniu wejścia w życie ustawy, na podstawie której została wydana, tj: 22 kwietnia 2009 r. Organ stanowiący jest bowiem zobowiązany w tym przypadku do wydania uchwały umożliwiającej stosowanie przepisów ustawy, tak więc celem zapewnienia spójności legislacyjnej, przepisy uchwały powinny wejść w życie równocześnie z dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy. W postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 stycznia 1993 r., S. 1/93, OTK 1993, nr 1, poz. 18 czytamy m.in., że zachowanie jedności koncepcji legislacyjnej wymaga, aby przepisy wykonawcze wchodziły w życie wraz z nowym przepisem podstawowym i były do niego dostosowane, bowiem tylko wówczas będzie możliwe zachowanie spójności prawa, niezbędne dla zapewnienia właściwego działania prawa w ramach systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.
Uchwała organu stanowiącego może być również wydana po dniu wejścia w życie ustawy, w której jest zamieszczony przepis upoważniający do jego wydania, a przed dniem wejścia w życie ustawy (§ 141 w związku z § 128 r.z.t.p.).
Zasadą jest, że uchwała ma służyć wykonaniu ustawy, ale to przepisy ustawy stoją w hierarchii źródeł prawa wyżej aniżeli przepisy wykonawcze. W związku z powyższym prawo kontroli wydatkowania dotacji przysługuje władzom od dnia wejścia w życie zmian w u.s.o., tj. z dniem 22 kwietnia 2009 r.
Odpowiedź
Jednostka samorządu terytorialnego ma zagwarantowane ustawowo prawo kontroli prawidłowości wykorzystania dotacji, z dniem wejścia w życie aktu normatywnego przyznającego takie uprawnienie.
Uzasadnienie
Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz. 458) wprowadziła m.in. zapisy mówiące o kontroli prawidłowości wykorzystania dotacji przyznanych szkołom i placówkom niepublicznym z budżetów tych jednostek (art. 90 ust. 3e ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty; tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Zapis ten wszedł w życie z dniem 22 kwietnia 2009 r. Równocześnie zmiana ustawy nałożyła na organy stanowiące jst obowiązek ustalenia trybu udzielania i rozliczania dotacji oraz tryb i zakres kontroli prawidłowości ich wykorzystywania, uwzględniając w szczególności podstawę obliczania dotacji, zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczaniu jej wykorzystania oraz termin i sposób rozliczania dotacji. Wspomniana nowelizacja u.s.o. wprowadziła znaczną modyfikację w omawianym zakresie, gdyż do tej pory organ stanowiący miał za zadanie ustalić tryb udzielania i rozliczania dotacji, uwzględniając podstawę obliczenia dotacji i zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji oraz w rozliczeniu wykorzystania dotacji. Nie miał również podstaw do dokonywania kontroli w zakresie celowości wykorzystania dotacji (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 19 stycznia 2009 r. I SA/Kr 974/08). Z treści przytoczonych zapisów wynika, że ustawodawca zawarł wyraźną delegację ustawową dla organów stanowiących j.s.t. do określenia m.in. trybu i zakresu prawidłowości wykorzystania udzielonej dotacji.
Odpowiedzi na zadane pytanie należy szukać w zapisach rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. Nr 100, poz. 908) - dalej r.z.t.p. Zgodnie z zapisem § 141 w związku z § 127 uchwała organu stanowiącego powinna wejść w życie w dniu wejścia w życie ustawy, na podstawie której została wydana, tj: 22 kwietnia 2009 r. Organ stanowiący jest bowiem zobowiązany w tym przypadku do wydania uchwały umożliwiającej stosowanie przepisów ustawy, tak więc celem zapewnienia spójności legislacyjnej, przepisy uchwały powinny wejść w życie równocześnie z dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy. W postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 stycznia 1993 r., S. 1/93, OTK 1993, nr 1, poz. 18 czytamy m.in., że zachowanie jedności koncepcji legislacyjnej wymaga, aby przepisy wykonawcze wchodziły w życie wraz z nowym przepisem podstawowym i były do niego dostosowane, bowiem tylko wówczas będzie możliwe zachowanie spójności prawa, niezbędne dla zapewnienia właściwego działania prawa w ramach systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.
Uchwała organu stanowiącego może być również wydana po dniu wejścia w życie ustawy, w której jest zamieszczony przepis upoważniający do jego wydania, a przed dniem wejścia w życie ustawy (§ 141 w związku z § 128 r.z.t.p.).
Zasadą jest, że uchwała ma służyć wykonaniu ustawy, ale to przepisy ustawy stoją w hierarchii źródeł prawa wyżej aniżeli przepisy wykonawcze. W związku z powyższym prawo kontroli wydatkowania dotacji przysługuje władzom od dnia wejścia w życie zmian w u.s.o., tj. z dniem 22 kwietnia 2009 r.