NIE. Wojewoda jako organ wydający wojewódzki dziennik urzędowy nie może wstrzymać ogłoszenia aktu prawa miejscowego (uchwały) z tego powodu, iż uznaje go za sprzeczny z prawem. Procedura nadzoru nad uchwałami organów jednostek samorządu terytorialnego jest ściśle unormowana, przewidziane są w niej określone środki nadzoru. Niedopuszczalne jest łączenie procedury ogłoszenia aktu prawa miejscowego z postępowaniem nadzorczym. Ustawa nie dopuszcza wstrzymania publikacji aktu prawa miejscowego z jakiegokolwiek powodu, w tym z powodu zamiaru wszczęcia postępowania nadzorczego.
Konstytucja poddaje działalność samorządu nadzorowi. Nadzór ten pod względem legalności sprawują: Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe (art. 171). Przy czym oczywiste jest, że formy, zakres i tryb wykonywania nadzoru muszą wynikać z regulacji ustawowych. Konstytucja nie jest wystarczającą podstawą prawną do podjęcia czynności nadzorczych, a organy nadzoru nie mogą same decydować o trybie i zakresie swojego działania (art. 7 Konstytucji ). Przepisy nie przewidują środka nadzoru w postaci wstrzymania publikacji aktu prawa miejscowego. Niedopuszczalne jest kreowanie w drodze czynności faktycznych (a w zasadzie powstrzymania się od nakazanych prawem czynności) nieprzewidzianego prawem środka nadzorczego. Nadzór nad działalnością gminy uregulowany jest w rozdziale 10 ustawy o samorządzie gminnym , tam też są wskazane środki nadzoru.
Nawet wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego stwierdzającego nieważność uchwały nie może uzasadniać wstrzymania jej publikacji. Rozstrzygnięcia nadzorcze stają się prawomocne z upływem terminu do wniesienia skargi bądź z datą oddalenia lub odrzucenia skargi przez sąd (art. 98 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym ). Wstrzymanie publikacji powoduje niedopuszczenie do wejścia aktu prawa miejscowego w życie. Istniejące uregulowania prawne zapewniają pełną skuteczność rozstrzygnięciom nadzorczym, pomimo publikacji aktu i zapewniają odpowiednią ochronę adresatom norm prawnych przy poszanowaniu interesu gminy. Wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego stwierdzającego nieważność uchwały lub zarządzenia pociąga za sobą z mocy prawa skutek w postaci wstrzymania wykonania tego aktu z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego (art. 92 ustawy o samorządzie gminnym ), co wręcz potwierdza, iż nie można wstrzymywać publikacji aktu.
Przewidziany w art. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2010 r., nr 17, poz. 95 z późn. zm.) obowiązek niezwłocznego ogłoszenia aktu normatywnego oznacza, iż musi on zostać ogłoszony po przeprowadzeniu odpowiednich czynności technicznych i po sprawdzeniu jego poprawności formalnej, a nie po przeprowadzeniu postępowania nadzorczego. Jeżeli wojewoda wstrzymuje publikację aktu prawa miejscowego, to gminie pozostaje jedynie skorzystanie ze skargi do sądu administracyjnego na bezczynność wojewody (jako organu wydającego wojewódzki dziennik urzędowy) zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) .
Odmienny od wyżej zaprezentowanego pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny – Ośrodek Zamiejscowy w Łodzi w wyroku z dnia 6 października 2003 r., II SA/Łd 1331/03, OSS 2004/4/101, lecz nie można się zgodzić z zaprezentowaną w nim argumentacją. Swoje uwagi do tego stanowiska NSA przedstawiłem w glosie opublikowanej w Gdańskich Studiach Prawniczych – Przeglądzie Orzecznictwa 2006/3/85.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z. Nr 78, poz. 483 ze zm.)
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2010 r., nr 17, poz. 95 z późn. zm.)
Wstrzymanie publikacji uchwały
Czy wojewoda może wstrzymać publikację uchwały w wojewódzkim dzienniku urzędowym, jeżeli uważa ją za sprzeczną z prawem, ale nie zostało w tej sprawie wydane rozstrzygnięcie nadzorcze?