Grupa obywateli wystąpiła do marszałka województwa o przeprowadzenie referendum wojewódzkiego w przedmiocie budowy w województwie regionalnego portu lotniczego. Zaproponowano następującą treść pytania referendalnego: "Czy jest Pan/i za wybudowaniem w województwie regionalnego portu lotniczego?".
Inicjatorzy referendum złożyli skargę do sądu administracyjnego na niedotrzymanie przez sejmik województwa terminu na podjęcie uchwały w sprawie przeprowadzenia referendum lokalnego.
WSA uznał, iż rzeczywiście uchwała odrzucająca wniosek została podjęta po upływie ustawowego terminu.
Zobowiązywało to skład orzekający do przeprowadzenia oceny wniosku pod względem jego zgodności z przepisami.
Sąd przypomniał, iż rolą referendum jest oddanie w ręce członków wspólnoty samorządowej "decyzji" o sprawach tej wspólnoty dotyczących.
Referendum, w którym społeczności lokalnej miałoby zostać zadane pytanie: "Czy jest Pan/i za wybudowaniem w województwie regionalnego portu lotniczego?" prowadzi do rozstrzygnięcia sprzecznego z prawem.
Zmierza bowiem wyłącznie do uzyskania opinii tej społeczności, a nie ma mocy zobowiązującej organy województwa samorządowego do podjęcia – w ramach ich ustawowych kompetencji - rozstrzygnięć w kwestii przystąpienia lub nie do budowy regionalnego portu lotniczego.
Lotnisko można założyć bowiem po uzyskaniu zezwolenia udzielonego przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego na wniosek zainteresowanego. Skoro zatem zezwolenie Prezesa ULC ma charakter rozstrzygający o budowie lub nie portu lotniczego, to decyzja w tej kwestii nie należy do organów samorządu województwa.
Nie może być zatem przedmiotem referendum lokalnego.
Zatem jeśli nie ma pewności co do tego, iż uzyskana w referendum lokalnym odpowiedź pozwoli organowi samorządowemu samodzielnie zrealizować zamierzony cel referendalny, to brak jest podstaw do oceny wniosku referendalnego jako prowadzącego do skutków zgodnych a nie sprzecznych z prawem.
Zdaniem sądu dopuszczenie do odbycia referendum, które byłoby sprzeczne z prawem, rodziłoby negatywne skutki, gdyż powodowałoby frustracje wśród wyborców, którzy przyjęli jakieś rozwiązanie, ale nie może ono zostać wprowadzone w życie z powodu jego bezprawności.
Na podstawie:
Wyrok WSA w Białymstoku z 24 września 2015 r., sygn. akt II SAB/Bk 59/15, nieprawomocny