Wojewoda śląski unieważnił w całości uchwałę rady gminy w sprawie zamiaru połączenia samorządowych instytucji - gminnej biblioteki publicznej z gminnym ośrodkiem kultury. Stwierdził, że jest sprzeczna z art. 13 ust 2 ustawy o bibliotekach z dnia 27 czerwca 1997 r. 

Rada gminy, jako podstawę prawną uchwały podała m.in. art. 18 ustawy z dnia 25 października 1991r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Ustęp 3 tego artykułu normuje, że organizator jest obowiązany na 3 miesiące przed wydaniem aktu o połączeniu lub podziale instytucji kultury podać do publicznej wiadomości informację o zamiarze i przyczynach takiej decyzji.

Ustawa o bibliotekach lex specialis

Zdaniem wojewody, w sprawie zastosowania powinny mieć przepisy ustawy o bibliotekach, jako lex specialis w stosunku do unormowań zawartych w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Zastosowanie tych przepisów ma bowiem fundamentalne znaczenie w procesie łączenia instytucji z uwagi na zdecydowanie bardziej rygorystyczny tryb i charakter działań podejmowanych w toku łączenia biblioteki z inną instytucją kultury. 

Wojewoda wskazał, że na podstawie przepisu art. 13 ust. 2 tej ustawy o bibliotekach  organizator ma obowiązek na 6 miesięcy przed dniem wydania aktu o połączeniu, podziale lub likwidacji biblioteki podać do publicznej wiadomości informację o swoim zamiarze wraz z uzasadnieniem. Termin ten nie został zachowany, bo uchwałę podjęto 11 września 2017 r., a datę połączenia ustalono na 1 stycznia 2018 roku. 

Wojewoda podniósł, że przy łączeniu biblioteki z inną instytucją kultury na organizatorze ciążą także inne obowiązki, o których mowa w art. 13 ustawy o bibliotekach. 
 

Szukasz więcej informacji dotyczących samorządu?
Poznaj LEX Administracja >>
Zdobądź wiedzę, dzięki której Twoja praca stanie się łatwiejsza

Termin 3 miesiące dla jednostek kultury

W skardze do sądu administracyjnego gmina utrzymywała, że przy połączeniu gminnej biblioteki publicznej i ośrodka kultury zastosowanie ma termin 3 miesięczny dla ogłoszenia zamiaru połączenia, przewidziany w art. 18 o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej - dla instytucji kultury, nie a 6 miesięczny dla bibliotek. Ten znajduje zastosowanie wyłącznie w przypadku połączenia dwóch lub więcej bibliotek. Nadto, jeżeli nawet przyjąć, że zamiar połączenia wymaga 6 miesięcznej notyfikacji, to połączenie wymaga odrębnej uchwały podjętej po ustawowym terminie.

Nie tylko w przypadku łączenia samych bibliotek

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę gminy. Stwierdził, że w sprawie ma zastosowanie art. 13 ust. 2 ustawy o bibliotekach. W przepisie tym nie wprowadzono ograniczenia jego stosowania do połączenia samych bibliotek, gdyż wyraźnie stanowi on, że "organizator jest obowiązany na 6 miesięcy przed dniem wydania aktu o połączeniu, podziale lub likwidacji biblioteki podać do publicznej wiadomości informację o swoim zamiarze wraz z uzasadnieniem". 

Rozumowanie gminy byłoby prawidłowe w sytuacji, gdyby po słowach "aktu o połączeniu" dodane zostało słowo "bibliotek", co nie ma miejsca w treści cytowanego przepisu.

Inne obowiązki gminy

Zdaniem WSA, za stosowaniem 6 miesięcznego terminu przemawiają kolejne przepisy w ramach art. 13 ustawy, czyli ustępy 7 i  8, które wprost określają, że dotyczą połączenia biblioteki publicznej z innymi instytucjami kultury. Norma art. 13 ust. 7 ustawy stanowi, że biblioteki publiczne mogą być łączone z innymi instytucjami kultury, jeżeli połączenie nie spowoduje uszczerbku w wykonywaniu dotychczasowych zadań. 

Natomiast art. 13 ust. 8 ustawy doprecyzowuje, że połączenie takie wymaga zasięgnięcia opinii rady i właściwej wojewódzkiej biblioteki publicznej, oraz wydania zgody przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Przepisy te wprowadzając więc dodatkowe, oprócz 6 miesięcznego terminu, warunki dotyczące połączenia biblioteki publicznej z inną instytucją kultury. 

Termin połączenia ma znaczenie

Sąd nie podzielił przy tym argumentów skargi o możliwości uchylenia uchwały tylko w części określającej termin, w którym miało nastąpić połączenie biblioteki publicznej z gminnym ośrodkiem kultury. To właśnie termin połączenia, obok wskazania podmiotów, których to połączenie ma dotyczyć, stanowią niezbędne elementy składające się na informację o zamiarze połączenia.

Wyrok WSA w Gliwice z 9 maja 2018 roku sygn. akt IV SA/Gl 1/18