Wojewoda Łódzki rozstrzygnięciem nadzorczym z 4 sierpnia 2017 r. stwierdził nieważność uchwały Rady Miejskiej w Pajęcznie, którą wyrażono zgodę na sprzedaż jednej z gminnych nieruchomości zabudowanej. Zastrzeżenia wojewody wzbudziła okoliczność, że przed podjęciem uchwały nie został wywieszony na okres 21 dni wykaz nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży. Wykaz ten został sporządzony i podany do publicznej wiadomości po podjęciu uchwały przez radę gminy.
Wojewoda przytoczył treść art. 35 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami (u.g.n.) i podkreślił, że z brzmienia tego przepisu wynika zasada jawności, obowiązująca przy gospodarowaniu gminnymi nieruchomościami.

Zasada ta przejawia się w nałożeniu na właściwy organ obowiązku sporządzenia i podania do publicznej wiadomości wykazu nieruchomości przeznaczonych m. in. do sprzedaży. Takimi zapisami ustawodawca jednoznacznie przesądził obligatoryjność publikowania wykazu i obowiązkowy zakres wykazu. Ponadto dla sporządzenia i ogłoszenia wykazu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży istotny jest już sam fakt, że organ ma zamiar przeznaczyć do sprzedaży nieruchomość należącą do jednostki samorządu terytorialnego. Zatem procedowanie przez radę nad konkretnymi nieruchomościami, co do których albo nie ogłoszono wykazu, o jakim mowa w art. 35 ust. 1 albo nie upłynął termin 21 dni od publicznego ogłoszenia rażąco narusza prawo.

Rada może się nie zgodzić
Gmina nie zgodziła się rozstrzygnięciem nadzorczym. W skardze do sądu administracyjnego gmina wskazywała, że przepis art. 35 ust 1 u.g.n. wskazuje jedynie, w jakich przypadkach organ obowiązany jest sporządzić wykaz, na jaki okres podlega on wywieszeniu oraz ogłoszeniu do publicznej wiadomości, wskazane jest także enumeratywne wyliczenie składowych niniejszego wykazu. Przepis ten nie wskazuje jednak, tak jak żaden inny przepis prawa, na zawartą w rozstrzygnięciu nadzorczym kolejność procedury.
Gmina wskazała, że do chwili sporządzenia i ogłoszenia wykazu nieruchomość pozostaje poza obrotem prawnym, jest więc niedostępna dla osób, ubiegających się o jej nabycie, gdyż przeznaczenie nieruchomości do obrotu należy wyłącznie do właściciela. Przed publikacją wykazu żaden podmiot nie może ubiegać się o nabycie wymienionych w art. 35 ust. 1 u.g.n. praw do nieruchomości, ani tym bardziej nie może domagać się uzyskania tych praw.

O przeznaczeniu danej nieruchomości do obrotu decyduje bowiem wyłącznie jego właściciel, a zatem gmina reprezentowana przez swój organ wykonawczy po uprzednim wyrażeniu zgody przez swój organ stanowiący. Oznacza to, że podjęcie uchwały o wyrażeniu zgody na sprzedaż konkretnej nieruchomości nie jest jednoznaczne z jej przeznaczeniem do sprzedaży. Nie bez znaczenia jest również fakt, iż informowanie o przeznaczeniu nieruchomości do sprzedaży, w sytuacji braku odpowiedniej zgody rady gminy może również stanowić naruszenie art. 18 ust. 2 pkt 9 ustawy o samorządzie gminnym.

Zdaniem gminy zaproponowana przez wojewodę praktyka jest nieuzasadniona także z ekonomicznego punktu widzenia. Wykaz zawiera cenę, co wiąże się z koniecznością poniesienia przez gminę kosztów sporządzania operatu szacunkowego określającego wartości nieruchomości. Tymczasem nie ma pewności czy organ stanowiący wyrazi zgodę na wprowadzenie jej do obrotu. Także z tego powodu w praktyce gmin przyjęło się, że w pierwszej kolejności podejmuje się uchwałę w przedmiocie wyrażenia zgody na wprowadzenie nieruchomości do obrotu, a dopiero później sporządza się i publikuje odpowiedni wykaz.

Gmina ma rację
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi 3 listopada stwierdził, że skarga gminy jest zasadna i uchylił rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody.
Sąd podniósł, że uchwała Rady Miejskiej w Pajęcznie dotyczy jedynie zgody na sprzedaż nieruchomości bez określenia jakichkolwiek jej warunków. Uchwała ta otwiera dopiero drogę do wprowadzenia nieruchomości do obrotu. W jej wykonaniu zaś organ właściwy w rozumieniu art. 4 pkt 9 u.g.n. (w tym przypadku burmistrz) sporządza i podaje do publicznej wiadomości wykaz nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży, do oddania w użytkowanie wieczyste, użytkowanie, najem lub dzierżawę, który winien obejmować elementy wskazane w art. 35 ust. 2 u.g.n., a których określenia na etapie wyrażania zgody na zbycie, trudno oczekiwać.
Zdaniem sądu słuszne są też argumenty natury ekonomicznej i celowościowej podnoszone w skardze. Mijałoby się z celem i narażało gminę na niepotrzebne wydatki sporządzanie kosztownych wycen nieruchomości w sytuacji, gdy nie byłaby jeszcze przesadzona kwestia jej ewentualnego zbycia (czy innej formy wprowadzenia do obrotu). Dodatkowo, przy przyjęciu, że publikacja wykazu stanowi wprowadzenie nieruchomości do obrotu, dokonanie jej bez uprzedniej zgody właściwego organu gminy stanowiłoby naruszenie prawa.

Wyrok nie jest prawomocny. Sygn. (II SA/Łd 760/17)