W uzasadnieniu czytamy, że przepisy ustawy o samorządzie gminnym nie regulują zakresu kompetencji zastępcy wójta. Zgodnie z przytoczonymi fragmentami literatury z istoty zastępstwa wynika zastępowanie wójta w zakresie przez niego wskazanym, a także w przypadkach określonych przepisami prawa.
Można np. przekazać uprawnienia wójta do wydawania decyzji administracyjnych, upoważnienie do składania oświadczeń woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem komunalnym czy reprezentowanie gminy w zgromadzeniu związku międzygminnego.
Jak podkreśla prezydent Gliwic, prawnicy są zdania, że zakres udzielonych uprawnień jest uzależniony wyłącznie od woli wójta.
Jednak większość organów publicznych nie może przekazywać wszystkich kompetencji innym osobom działającym w imieniu tych organów i niedopuszczalne jest wyzbycie się przez organ publiczny najważniejszych kompetencji. - Wśród funkcji i kompetencji wójta gminy trzeba wyodrębnić te obowiązki, które mogą być wykonywane wyłącznie osobiście przez wójta gminy – przyznaje Frankiewicz.
Przytacza też przepisy ustawy o finansach publicznych, które przewidują możliwość dokonywania zmian w wieloletniej prognozie finansowej oraz w toku wykonywania budżetu - zmian w planie dochodów i wydatków budżetu samorządu. Prawo to przyznano wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, nie ma natomiast mowy o możliwości powierzenia tych uprawnień zastępcy.
Szukasz więcej informacji dotyczących samorządu?
Poznaj LEX Administracja >>
Zdobądź wiedzę, dzięki której Twoja praca stanie się łatwiejsza
Również z orzecznictwa wynika, że w obowiązujących przepisach brak jest podstawy do upoważnienia przez wójta swojego zastępcy do dokonywania zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego. „W szczególności przepisu takiego nie ma w ustawie o finansach publicznych, ani w ustawie o samorządzie gminnym” – czytamy w uzasadnieniu do proponowanych zmian.
Według Frankiewicza brak jest jakiegokolwiek argumentu natury merytorycznej dla takiego rozwiązania. - Możliwość przekazania tych uprawnień powinna być zależna wyłącznie od woli wójta, do którego obowiązków należy realizacja zadań gminy określonych przepisami prawa, w szczególności wykonywanie budżetu – podkreślił.
W ustawie o finansach publicznych jest zapis mówiący o tym, że rada może upoważnić organ wykonawczy do przekazania niektórych uprawnień do przeniesień planowanych wydatków innym jednostkom organizacyjnym samorządu. „Skoro istnieje regulacja, na mocy której zmian w planowanych wydatkach mogą dokonywać jednostki organizacyjne jst, to tym bardziej możliwość dokonywania takich zmian winna dotyczyć zastępcy wójta, przy czym w tym przypadku nie ma potrzeby, aby wójt musiał działać w oparciu o uprzednio wydane upoważnienie przez radę gminy” – czytamy w uzasadnieniu projektu noweli.
Proponowana przez prezydenta Gliwic zmiana ustawy o finansach publicznych wprowadza wyraźną regulację umożliwiającą wójtowi przekazanie przyznanych mu przez przepisy oraz przez radę gminy uprawnień do zmian planu dochodów i wydatków budżetu, na rzecz swojego zastępcy. To samo dotyczy zmian wieloletniej prognozy finansowej.
- Wójt wyjeżdżający na urlop czy chorujący przez parę dni nie może podpisywać i to jest kłopot dla gminy, miasta. Może to prowadzić do paraliżu – powiedział Frankiewicz.
Zgodnie z uzasadnieniem w każdym czasie wójt, który udzielił upoważnienia, może je wycofać. Dodatkowo, zgodnie z obowiązującymi przepisami, zastępca wójta traci przyznane mu przez wójta kompetencje wraz z przedterminowym wygaśnięciem mandatu wójta albo z objęciem obowiązków przez nowo powołanego zastępcę. W przypadku zmiany wójta, w trakcie kadencji i po jej zakończeniu, zastępca wójta straci upoważnienie do dokonywania zmian.
Jednocześnie projekt noweli przewiduje wprowadzenie przepisu sankcjonującego dotychczas dokonane zmiany wieloletnich prognoz finansowych oraz zmiany planów dochodów i wydatków, dokonane przez zastępców. Jak czytamy w uzasadnieniu, „praktyka taka miała bowiem dość powszechne zastosowanie i nie budziła żadnych wątpliwości, w szczególności ze strony organów nadzoru. Brak potwierdzenia dotychczas dokonanych zmian mógłby spowodować próby podważania ich skuteczności, a w konsekwencji legalności wydatków poczynionych na ich podstawie”.