Według piątej edycji rankingu polskich miast „Europolis”, w którym badana jest atrakcyjność miast dla ich młodych mieszkańców, najlepsze warunki zapewniają swojej młodzieży Warszawa, Rzeszów i Katowice. Raport „Europolis. Miasta dla młodych” 2019 Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana i Fundacji Konrada Adenauera przedstawia wyniki badania 66 miast na prawach powiatu.
Demograficzne prognozy Polskiej Akademii Nauk sugerują, że do 2050 tylko dwa polskie miasta nie zredukują liczby swoich mieszkańców – Warszawa i Rzeszów. Część miast, dzięki rozwojowi gospodarczemu i prowadzeniu dobrej polityki socjalno-kulturalnej, może zwiększyć swoją atrakcyjność dla potencjalnych nowych mieszkańców i w ten sposób w przyszłości przyciągnąć do siebie osoby młode.
Młodzieżowe rady miast i gmin
Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym, rada gminy na wniosek zainteresowanych środowisk, może wyrazić zgodę na utworzenie młodzieżowej rady gminy, mającej charakter konsultacyjny.
Młodzieżowe rady miast i gmin, będąc organem o charakterze konsultacyjnym, wspierają dorosłych radnych, podpowiadając im, co samorząd może zrobić na rzecz młodzieży. Niestety, według stanu na 2018 rok, tylko w ok. 510 samorządach rady zdecydowały się takie młodzieżowe organy powołać. W Polsce jest 2477 gmin.
To jest walka o talenty
Iga Kamocka, członek zarządu Fundacji Schumana podkreśla, że rozwój kompetencji młodych jest bardzo ważny, m.in. po to, żeby młodzi ludzie mogli się odnaleźć na rynku pracy. Jak podkreśla, tzw. polityka młodzieżowa nie może odbywać się bez dialogu z młodymi, na co wskazuje też Unia Europejska.
Michał Olszewski, wiceprezydent Warszawy, mówi, że bezrobocie jest niskie, zaczyna się więc „walka o talenty”. - Czyli o ludzi, którzy będą kształtowali nasze miasta. Walka o talenty to walka o miasto dla wszystkich, wielką nadzieją są ludzie młodzi, którzy chcą te wartości szanować i kształtować – zaznacza.
Czytaj też: MEN: Rada Dzieci i Młodzieży RP IV kadencji powołana
Status prawny młodzieży
Prof. Barbara Fatyga, socjolog, antropolog kultury, kierownik Ośrodka Badań Młodzieży w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, zaznacza, że większość tzw. młodzieży miejskiej żyje w mniejszych ośrodkach. Jej zdaniem polityka młodzieżowa jest w kraju prowadzona, nie jest jednak sformułowana.
Zgodnie z prawem, do 18 roku życia jest się dzieckiem. Młodzi ludzie mają pewne prawa, ale wiele ich jest ograniczonych. - Najgorsze jest to, że w aktach prawnych używane są w różne pojęcia i zakresy wiekowe, dotyczące podejmowania decyzji przez młodych. Nikt nie przejmował się, że to co wolno w jednej ścieżce życia, nie jest możliwe w innej – wskazuje Barbara Fatyga.
Jej zdaniem w polityce młodzieżowej nie ma kumulatywności – każda ekipa, która przychodzi do władzy, zaczyna od zera tę politykę tworzyć. - To nie jest dobry pomysł, bo już zrealizowane kwestie są marnowane, nie ma kumulacji wiedzy – mówi.
Działania samorządów na rzecz młodych
Monika Helak, badaczka Polityka Insight, autorka raportu i rankingu podkreśla, że procesy działań dla młodych odbywają się niesymetrycznie w różnych miastach. Podaje przykład, że Warszawa stawia na zapotrzebowanie na żłobki, a Łódź na politykę senioralną.
Jak przedstawiła, w badaniu wzięto pod uwagę 7 kategorii. - Chodziło o uwzględnienie zakresów życia społecznego kojarzonego z młodością – podkreśla.
7 kategorii ważnych w rankingu
Pod względem gospodarczym – pod uwagę wzięto m.in. przeciętne zarobki w mieście i możliwości znalezienia pracy. Przodują tu duże miasta wojewódzkie, jak Warszawa, Gdańsk, Wrocław, ale też mniejsze miasta na Śląsku jak Jaworzno czy Świętochłowice. Pod względem edukacji – dostępność szkół, edukacji wyższej, finansowe wsparcie miast dla młodych - przoduje Rzeszów, Poznań, Katowice. Dalej są mniejsze miasta Sopot, Słupsk, Przemyśl. Rzeszów wspiera licealistów, oferuje najwyższe stypendia.
Kolejne kryterium – Infrastruktura - to dostępność i jakość mieszkań, przeciętne ceny sprzedaży, ale również dostępność darmowego Internetu i dbałość miast o czyste powietrze i zazielenienie. Wygrywa tu Świnoujście, potem Sopot i Wrocław. Z mniejszych miast Chorzów. Mobilność to zdaniem autorów raportu ważna kategoria, bo młodzi potrzebują się przemieszczać np. do szkół. Pod uwagę wzięto ceny biletów w relacji do pensji, dostępność transportu rowerowego miejskiego. Zwyciężył Rzeszów, który ma m.in. możliwość pozostawiania rowerów poza stacjami.
Inne kryteria ważne w rankingu to kultura – intensywność, życia kulturalnego, kulturalne ożywienie na rynku komercyjnym, dostępność muzeów i kin, stopień doinwestowania kultury w polityce miejskiej. Otwartość – zarówno na cudzoziemców jak i na ludzi młodych, procent radnych którzy nie przekroczyli 30 roku życia. Wygrywa tu Gdańsk, gdzie 1/3 radnych nie skończyła 31 roku życia. Ważnym kryterium był fakt powołania młodzieżowej rady miejskiej i od ilu lat istnieje - niektóre od 26 lat. Zdrowie i opieka – dostępność specjalistycznej opieki medycznej, dostępność oddziałów położniczych Katowice, Rzeszów i Lublin są na pierwszych miejscach.
Wyniki zostały uśrednione – w rankingu wygrała Warszawa
Według Moniki Helak, Katowice, które zajęły 3 miejsce, są wszechstronnie przygotowane do prowadzenia polityki młodzieżowej. Rzeszów – na drugim miejscu - rozwija i się i daje szanse, żeby przezwyciężać nierówności strukturalne.
- Zwycięzca, Warszawa, jest bardzo dobrze przygotowana do prowadzenia i rozwijania polityki młodzieżowej, ale zdobyła 55 pkt na 100 możliwych, więc jest wiele do zrobienia – zaznaczyła.
Ranking miast Europolis Miasta dla młodych
- • Warszawa (1. miejsce).
- • Rzeszów (2. miejsce).
- • Katowice (3. miejsce) i inne miasta Górnego Śląska.
- • Gdańsk (4. miejsce).
- • Kraków (5. miejsce)
- • Wrocław (6. miejsce)
- • Opole (7. miejsce)
- • Poznań (8. miejsce)
- • Sopot (9. miejsce)
- • Łódź (10. miejsce)
Dalsze miejsca zobacz cały RANKING tutaj
Raport „Europolis. Miasta dla młodych” Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana i Fundacji Konrada Adenauera w Polsce został przygotowany przez Politykę Insight. Partnerem raportu jest Orange Polska. Dane pochodzą z otwartej statystyki publicznej, korespondencji z urzędami miast, Biuletynów Informacji Publicznej oraz danych zebranych w toku innych badań (np. raportów Generalnego Inspektora Ochrony Środowiska).
