Sprawa dotyczyła radnego, który w ramach swojej działalności gospodarczej, sprawując jednocześnie mandat radnego, prowadził w budynku harcówki udostępnionym przez dom kultury, warsztaty i inne zajęcia muzyczne, a także próby z zespołem, działającym przy muzeum ziemi. Za świadczone usługi spółka wystawiała faktury, regulowane przez dyrektora domu kultury i muzeum.


W opinii wojewody takie działanie stanowiło złamanie zakazu, o którym mowa w art. 24f ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 197 ze zm.), bowiem radny nie może prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem lub pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności. Jak ustalił organ nadzoru, budynek harcówki, w którym prowadzone były warsztaty, stanowi mienie komunalne gminy. Zatem radny przy prowadzeniu swojej działalności gospodarczej wykorzystywał mienie komunalne gminy, w której jest radnym. Wobec tego organ nadzoru wezwał radę miejską do podjęcia uchwały w sprawie wygaśnięcia mandatu radnego.


W opinii radnego nie doszło do złamania ustawowego zakazu, bowiem pomieszczenia harcówki jak i muzeum aktualnie nie są w posiadaniu gminy i nie ma ona nieograniczonego władztwa nad tymi nieruchomościami, wobec czego nie może ona nimi swobodnie dysponować.


Zdaniem WSA dom kultury i muzeum ziemi są samorządowymi instytucjami kultury, posiadają osobowość prawną i stosownie do art. 51 ust. 1 i 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami powinny być wyposażone w nieruchomości niezbędne do ich działalności, a wyposażenie to powinno polegać na przeniesieniu własności lub oddaniu w użytkowanie wieczyste. Z ustaleń wynikało jednak, że obydwie instytucje nie posiadają prawa własności ani użytkowania wieczystego wykorzystywanych nieruchomości, a na potrzeby prowadzonej działalności korzystają na podstawie umowy użyczenia z mienia komunalnego stanowiącego własność gminy. WSA podkreślił, iż oddanie przez gminę nieruchomości gminnym instytucjom kultury na podstawie umowy użyczenia, nie powoduje jednak, że przestała ona być ich właścicielem i mienia tego nie można już uznawać za mienie tej gminy.


Stosownie do art. 43 ustawy o samorządzie gminnym, mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw i w obowiązującym stanie prawnym brak jest podstaw do przyjęcia innej definicji mienia komunalnego. Dla ustalenia przesłanki wykorzystywania mienia komunalnego nie ma znaczenia na jakiej podstawie radnemu została udostępniona przedmiotowa nieruchomość, czy została udostępniona bezpośrednio przez gminę, czy też pośrednio przez gminną instytucję kultury, której ta nieruchomość została oddana w bezpłatne użytkowanie, skoro w dalszym ciągu stanowiła ona mienie komunalne – podkreślił WSA.


Na podstawie:
Wyrok WSA w Bydgoszczy z 21 maja 2013 r., sygn. akt II SA/Bd 266/13, nieprawomocny