Projekt Umowy Partnerstwa (UP) trafił do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Uchwała ma na celu przyjęcie dokumentu wyznaczającego ramy dla krajowych i regionalnych programów operacyjnych współfinansowanych z EFSI w latach 2021-2027.
Konsultacje na temat przygotowania umowy partnerstwa
Zarząd Związku Województw RP przypomina, że zgodnie z zapisami projektu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące funduszy UE, i z przepisami finansowymi na potrzeby tych funduszy, kluczowym elementem wprowadzania w życie funduszy jest zasada partnerstwa, której podstawę stanowi podejście oparte na wielopoziomowym systemie rządzenia, zaangażowaniu społeczeństwa obywatelskiego oraz partnerów społecznych. (Dotyczy to Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego).
W wydanym stanowisku korporacja podkreśla, że zgodnie z prawem UE, w celu zapewnienia „skutecznego zaangażowania właściwych partnerów państwa członkowskie i instytucje zarządzające prowadzą z nimi konsultacje na temat procesu i harmonogramu przygotowania umowy partnerstwa i programów”.
Tymczasem mimo tego, że szczegółowe uwagi do projektu Umowy Partnerstwa zostały zgłoszone przez regiony w trybie przewidzianym przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, brakuje ich w tym dokumencie.
Zabrakło konsultacji
ZW RP punktuje, że projekt UP przedstawiony do konsultacji społecznych nie zawierał danych dotyczących zastosowanej metodologii i algorytmu podziału środków Polityki Spójności pomiędzy programy dla poszczególnych województw. Zasady te nie zostały poddane dyskusji ze wszystkimi interesariuszami, w tym przede wszystkim z zarządami województw, które w świetle ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju są odpowiedzialne za przygotowanie i realizację programów regionalnych służących realizacji umowy.
W projekcie określona została łączna kwota rezerwy finansowej na programy regionalne przewidziana do rozdysponowania w ramach kontraktów programowych, co w przypadku braku jasnych i transparentnych reguł podziału może spowodować naruszenie zasady partnerstwa.
Podział środków rezerwy powinien być oparty na obiektywnych kryteriach
Związek zauważa, że ta rezerwa to 7,1 mld euro, co stanowi 25 proc. środków przeznaczonych na realizację programów regionalnych. Jednocześnie nie zostały przedstawione zasady podziału tych środków, co utrudnia przygotowanie programów regionalnych zgodnie z zakładanym przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej harmonogramem prac. A podział środków rezerwy powinien być oparty na obiektywnych kryteriach, gwarantujących zrównoważony rozwój wszystkich regionów.
Zarząd Związku nie zgadza się też na zaproponowane w projekcie kwoty środków pomocy technicznej na poziomie 3 proc. programów. Obawia się, że niewystarczające środki na Pomoc Techniczną mogą w znacznym stopniu utrudnić sprawne wdrażanie programów i wnosi o ich zwiększenie.
Czytaj też: Strategia rozwoju ponadlokalnego to katalizator współpracy samorządów>>
Dodatkowe współfinansowanie z budżetu państwa
W treści UP powinno być zawarte przewidywane zastosowanie dodatkowego współfinansowania z budżetu państwa szczególnie w modelach finansowania projektów JST oraz współfinansowanych z EFS +. Mechanizm ten sprawdził się w obecnej perspektywie finansowej i wymaga kontynuowania jako zachęta, szczególnie w obszarach, takich jak rewitalizacja, czy wsparcie realizacji projektów z EFS+.
Korporacja uważa też, że na poziomie UP powinny być uwzględnione mechanizmy zapewnienia koordynacji i komplementarności pomiędzy programami realizującymi UP. „Ma to szczególne znaczenie dla procesu skutecznego i efektywnego zaplanowania wsparcia w odniesieniu do poszczególnych województw, w tym terytorialnego ukierunkowania wsparcia na obszary strategicznej interwencji czy podziału limitów koncentracji tematycznej” – czytamy w stanowisku.
Wsparcie dla OSI
Zarząd Związku zauważa istotny problem w zaprogramowaniu, zapowiadanego wielokrotnie wsparcia z poziomu krajowego dla OSI (obszarów strategicznej interwencji) wyznaczonych w Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego KSRR 2030, dla których w strategiach, a następnie programach, regiony mają obowiązek wskazać i przewidzieć wsparcie komplementarne z krajowym. (OSI dotyczą np. obszarów zagrożonych trwałą marginalizacją, terenów wymagających rewitalizacji, obszarów wiejskich itp. – red.).
KSRR 2030 przewiduje wsparcie dla tych obszarów z poziomu kraju, które miało być uzgadniane z samorządami województw, a które to z kolei miały zaprogramować w swoich strategiach czy programach komplementarne z krajowym wsparcie dla tych obszarów. Niezbędne jest więc zdaniem Związku poznanie w pierwszej kolejności zakresu wsparcia przewidzianego z poziomu krajowego, a następnie zaprogramowanie komplementarnego wsparcia na poziomie regionu.
ZW RP chce ponownej analizy i tych problemów i uwzględnienia ich w projekcie UP.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
