Wnioskodawca na podstawie umowy uzyskał od wojewódzkiego urzędu pracy dofinansowanie na realizację projektu ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Jednak część przekazanych środków nie została przez niego wykorzystana. Po kilkakrotnym wyzwaniu do zwrotu niewykorzystanej kwoty, beneficjent w drodze ugody zobowiązał się do całkowitego zaspokojenia roszczeń samorządu województwa. Zapłata miała nastąpić w trzynastu ratach. Beneficjent powołując się na pogorszenie sytuacji finansowej, złożył do wojewódzkiego urzędu pracy wniosek o umorzenie ostatniej, trzynastej raty. Zarząd województwa odmówił jej umorzenia. W ocenie zarządu sytuacja beneficjenta nie zagrażała jego egzystencji, a za umorzeniem należności nie przemawiał także ważny interes publiczny.

W odpowiedzi skarżący skierował skargę do WSA na uchwałę zarządu województwa w sprawie odmowy umorzenia należności.

WSA rozpatrując skargę przypomniał, iż zgodnie z art. 59 ustawy i 59 ust. 1 ustawy o finansach publicznych w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, przypadające jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom podległym, mogą być umarzane albo ich spłata może być odracza lub rozkładana na raty, na zasadach określonych przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Zatem ustawodawca pozostawił organom jednostek samorządu terytorialnego swobodę w zakresie określenia trybu udzielania ulg w spłacie należności o charakterze cywilnoprawnym. Jednostki samorządu terytorialnego mogą więc określać w tym zakresie dopuszczalną drogę administracyjno-prawną albo cywilnoprawną. Jeżeli jednostki samorządu terytorialnego przyjmują tryb umorzenia należności cywilnoprawnych w drodze czynności prawnych w rozumieniu prawa cywilnego, nie mają wówczas zastosowania przepisy dotyczące rozpatrywania wniosków w trybie postępowania administracyjnego.

Zasady dotyczące należności o charakterze cywilnoprawnym dla województwa zostały określone w uchwale. Uchwała ta określa między innymi formę umorzenia należności, jaką jest pisemne oświadczenie kierownika jednostki budżetowej bądź uchwała zarządu lub sejmiku województwa. Uchwała ta nie przewiduje możliwości rozpoznania wniosków o umorzenie należności cywilnoprawnych w trybie postępowania administracyjnego i wydawania decyzji w tym przedmiocie. WSA podkreślił, iż uchwały jednostek samorządu terytorialnego, określające sam tryb postępowania w stosunku do należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym, stanowią jedynie materialno-prawną przesłankę składania odpowiednich oświadczeń woli a wskazanie w uchwałach uprawnionych podmiotów, rozumieć należy jako umocowanie ich do dokonywania czynności prawnych prawa cywilnego w imieniu wierzycieli, to jest jednostek samorządu terytorialnego jako osób prawnych – podmiotów prawa cywilnego.

Zatem, uchwałę Zarządu Województwa Wielkopolskiego Nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości o charakterze cywilnoprawnym, należy traktować jako czynność o charakterze cywilnoprawnym, podjętą w odpowiedniej formie, przewidzianej przez uchwałę sejmiku województwa.

Zaskarżona uchwała zarządu województwa, w przedmiocie odmowy umorzenia należności cywilnoprawnych, objętych ugodą, zawartą przed sądem powszechnym, nie podlega zatem zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Właściwym trybem dochodzenia tego rodzaju należności pozostaje sąd powszechny - cywilny. Wskazuje na to również fakt, że w sprawie, przed sądem powszechnym, toczyło się już postępowanie dotyczące należności związanych z umową o dofinansowanie i brakiem jej realizacji. Strony umowy o dofinansowanie, przyjęły więc już wcześniej drogę cywilnoprawną, jako właściwą dla rozwiązania wszelkich sporów, dotyczących zwrotu udzielonego wcześniej dofinansowania, czego efektem była zawarta ugoda sądowa – podkreślił WSA w Poznaniu.


Na podstawie: Postanowienie WSA w Poznaniu z 25 września 2012 r., sygn. akt III SA/Po 934/12, nieprawomocne

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.)