Rada gminy w Fałkowie (woj. świętokrzyskie) podjęła uchwałę w sprawie wyrażenia wójtowi zgody na nieodpłatne nabycie na własność nieruchomości gruntowej od Skarbu Państwa. Zapowiedziano też, że gmina wystąpi do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, jako zarządcy nieruchomości, o jej nieodpłatne przekazanie. Skargę na powyższą uchwałę wniósł prokurator rejonowy w Końskich, zarzucając radzie, że istotnie naruszyła w ten sposób prawo.

Prokurator: Przy nieodpłatnym nabyciu zgoda rady nie potrzebna

Zdaniem prokuratury czynność prawna, polegająca na nieodpłatnym nabyciu nieruchomości od Skarbu Państwa, nie wykracza poza zakres zwykłego zarządu. Czynność ta pozostaje cały czas w kompetencji wójta gminy jako organu, do którego kompetencji należy gospodarowanie mieniem komunalnym. Jeżeli zatem sprawa należy do organu wykonawczego gminy, to bez wyraźnej podstawy prawnej rada gminy nie może wkraczać w kompetencje tego organu. Zauważył jednocześnie, że rada już wcześniej przyjęła uchwałę w sprawie gospodarowania mieniem gminnym przez wójta. Skorzystanie przez radę z możliwości wydania generalnego aktu, pozbawiło tym samym radę prawa do wyrażania indywidualnej zgody na dokonanie czynności tego mieszczących się w pojęciu gospodarowania mieniem.

Zobacz: WSA: Wójt w gminie może więcej niż przewodniczący rady >>

W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy Fałków wniósł o jej oddalenie. Wskazał, że każde nabycie nieruchomości przez gminę stanowi czynność przekraczającą zwykły zarząd i jako takie nie może być samodzielnie dokonane przez wójta. Odnosząc się do uchwały dotyczącej gospodarowania nieruchomościami, wyjaśnił, że gospodarowanie to może być bowiem realizowane dopiero po nabyciu nieruchomości. Dodał też, że pomiędzy organem stanowiącym, a wykonawczym Gminy Fałków, nie ma sporu co do zakresu kompetencji tych organów.

 

Przejmowana nieodpłatnie nieruchomość może być zadłużona

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach oddalił skargę. Zgodził się, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy m.in. podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości. Artykuł 18 ustawy o samorządzie gminnym ustanawia bowiem domniemanie właściwości rady gminy we wszystkich sprawach pozostających w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej. Inaczej zatem niż twierdził prokurator, przekazanie pewnych spraw do kompetencji rady gminy jest regułą, a nie wyjątkiem.

W tej sprawie rada wyraziła zgodę na nieodpłatne nabycie przez gminę nieruchomości. Nieodpłatność planowanej czynności zdaniem prokuratora wyłączyła konieczność podejmowania uchwały w tej sprawie. Zdaniem sądu było to stanowisko błędne.

Przepis art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a u.s.g. nie ogranicza zakresu pojęcia spraw majątkowych gminy przekraczających zwykły zarząd do czynności odpłatnych. Pojęcie "spraw przekraczających zakres zwykłego zarządu" jest pojęciem nieostrym, wymagającym każdorazowo uwzględnienia okoliczności danego przypadku. Przejmowana nieodpłatnie nieruchomość może być np. zadłużona lub obciążona hipoteką bądź różnego rodzaju obciążeniami publicznoprawnymi. Nabycie nieruchomości - nawet w formie nieodpłatnej - jako istotnego z samej swej istoty składnika majątku, jest czynnością o znacznej doniosłości, jeśli chodzi o gospodarowanie mieniem komunalnym, mogącą pociągać dla gminy w tej dziedzinie określone konsekwencje.

 

Nie ma znaczenia, że wcześniej rada podjęła uchwałę ogólną

Zdaniem sądu rada gminy nie naruszyła zatem wskazanego przepisu podejmując uchwałę w tej sprawie. Tej oceny nie zmienia, ale dodatkowo ją wzmacnia fakt przyjęcia wcześniej przez radę gminy uchwały określającej zasady gospodarowania mieniem gminnym.

Realizacja przez wójta dyspozycji norm wynikających z art. 30 ust. 2 pkt 3 i art. 31 u.s.g. następuje bowiem już po nabyciu danego mienia przez gminę. Wtedy to wójt, kierując bieżącymi sprawami gminy może realizować zadanie polegające na gospodarowaniu mieniem komunalnym. Przepisy zawarte w uchwale stanowią więc podstawę podziału kompetencji pomiędzy organami stanowiącymi i wykonawczymi gminy Fałków, w zakresie nabywania nieruchomości i gospodarowania nimi.

Wyrok WSA w Kielcach z 6 czerwca 2023 r., sygn. akt II SA/Ke 282/23

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.