Publiczne szkoły i przedszkola stanowią w każdej jst ważne jednostki organizacyjne, zarówno dla mieszkańców jak również samych nauczycieli. Kwestia obsadzenia funkcji dyrektora placówki oświatowej ma z tego powodu istotne znaczenie. Dlatego ustawodawca przesądził o konieczności wyłonienia takiej osoby w drodze konkursu. Zasady jego organizacji zostały określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. Nr 60, poz. 373, ze zm.).

Zabezpieczeniem prawidłowości obsadzania stanowisk dyrektorskich w publicznej oświacie, analogicznie jak w innych obszarach działania administracji publicznej, jest kontrola sprawowana przez sądy administracyjne. W praktyce orzeczniczej pojawiły się jednak istotne rozbieżności co do tego, jakie czynności mogą stanowić przedmiot skargi. W konsekwencji wydana została uchwała 7 sędziów NSA z 13 kwietnia 2015 r., o sygn. I OPS 5/14 (ONSAiWSA 2015/5/81). NSA wskazał, że żadne rozstrzygnięcia komisji konkursowej nie stanowią innych aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej, które mogą stać się przedmiotem zaskarżenia do sądu administracyjnego.

Możliwość zaskarżenia obejmuje rozstrzygnięcie kończące konkurs a podejmowane przez organ prowadzący szkołę, w imieniu i na rzecz którego działa komisja konkursowa, która nie jest organem administracji ani w znaczeniu ustrojowym ani też funkcjonalnym.

Zgodnie ze wskazanym rozporządzeniem to organ prowadzący szkołę ogłasza konkurs na dyrektora, który przeprowadza specjalnie w tym celu powołania komisja. Pierwszy etap jej prac to dopuszczenie lub odmowa dopuszczenia kandydata do postępowania konkursowego, na podstawie badania złożonej oferty. Zgodnie z § 4 ust. 2 rozporządzenia, komisja podejmuje uchwałę o odmowie dopuszczenia kandydata do postępowania konkursowego, jeżeli wystąpią następujące okoliczności: 1) oferta została złożona po terminie; 2) oferta nie zawiera wszystkich dokumentów wskazanych w ogłoszeniu konkursu; 3) z oferty wynika, że kandydat nie spełnia wymagań wskazanych w ogłoszeniu konkursu. Rozstrzygnięcie jest podejmowane zwykłą większością głosów w głosowaniu jawnym, ale bez udziału kandydatów. Zakończeniem oceny formalnej jest uchwała komisji o dopuszczeniu lub odmowie dopuszczenia do udziału w konkursie poszczególnych kandydatów. Następnie przewodniczący komisji informuje ustnie kandydatów o dopuszczeniu albo odmowie dopuszczenia do postępowania konkursowego. Kandydat, któremu odmówiono dopuszczenia do postępowania konkursowego może, w terminie 3 dni od otrzymania ustnej informacji o odmowie dopuszczenia do postępowania konkursowego, wystąpić z pisemnym wnioskiem o podanie przyczyn odmowy. Przewodniczący komisji informuje kandydata na piśmie o przyczynach odmowy dopuszczenia do postępowania konkursowego w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku.

Drugim etapem prac komisji jest merytoryczna ocena kandydatów podczas rozmowy każdym z nich. Na tej podstawie komisja wyłania kandydata na stanowisko dyrektora w głosowaniu tajnym. Stosownie do § 7 ust. 1 rozporządzenia z posiedzenia komisji sporządza się protokół, który podpisują obecni na posiedzeniu członkowie komisji. Z § 7 ust. 2 rozporządzenia, określającego elementy, które zawiera protokół, wynika, że są nimi m. in.: uchwała o dopuszczeniu lub niedopuszczeniu kandydatów do dalszego postępowania konkursowego wraz z podaniem przyczyn odrzucenia ofert, informacje o rozmowach przeprowadzonych z kandydatami, pytania zadane kandydatom w czasie postępowania konkursowego oraz informacje o udzielonych odpowiedziach, a także informacje o liczbie głosów uzyskanych przez poszczególnych kandydatów w kolejnych głosowaniach oraz informacje o wyniku postępowania konkursowego.

Obowiązkiem przewodniczącego komisji jest niezwłoczne powiadomienie organu prowadzącego placówkę o wyniku konkursu oraz przekazanie temu organowi dokumentacji.

Dowiedz się więcej z książki
Kontrola zarządcza w oświacie - 2 części
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł




@page_break@

Zgodnie z § 8 ust. 2 rozporządzenia organ prowadzący publiczną szkołę zatwierdza wynik konkursu albo unieważnia konkurs i zarządza ponowne jego przeprowadzenie, w sytuacji, gdy stwierdzono: 1) nieuzasadnione niedopuszczenie kandydata do udziału w konkursie; 2) przeprowadzenie postępowania konkursowego bez wymaganego udziału quorum jej członków; 3) naruszenie tajności głosowania nad kandydatami uczestniczącymi w konkursie; 4) wystąpienie innych nieprawidłowości, które mogły mieć wpływ na wynik konkursu.

Rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych dotyczyły tego, który akt podejmowany w trakcie postępowania konkursowego może być zaskarżony do sądu administracyjnego, w szczególności czy można skarżyć się do sądu na uchwałę komisji o niedopuszczeniu do udziału w konkursie. Dotychczasowe wyroki sądów administracyjnych nie były w tej kwestii jednolite.

Naczelny Sąd Administracyjny w swojej uchwale zwrócił uwagę, że procedura konkursowa na stanowisko dyrektora szkoły publicznej lub placówki stanowi zamknięty ciąg czynności podejmowanych przez organ prowadzący placówkę oraz komisję. Zakończeniem procedury jest rozstrzygnięcie organu prowadzącego szkołę w postaci zarządzenia o zatwierdzeniu konkursu albo o jego unieważnieniu i zarządzeniu przeprowadzenia ponownego konkursu. Jest to zatem akt organu jednostki samorządu terytorialnego podejmowany w sprawach z zakresu administracji publicznej, który na podstawie art. 3 § 2 pkt 6 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego. NSA podkreślił, że to organ prowadzący szkołę ogłasza konkurs, określa jego warunki i powołuje komisję konkursową, która w jego imieniu prowadzi część postępowania. Zatwierdzając wynik konkursu rozstrzyga również o ważności poszczególnych czynności – w tym niedopuszczeniu kandydata do postępowania konkursowego. Zdaniem sądu:”…wszystkie czynności podejmowane w procesie powierzenia stanowiska dyrektora szkoły, zmierzają do realizacji ustawowego obowiązku nałożonego na organ prowadzący szkołę. Muszą być więc traktowane jako czynności tego organu, choć na pewnym etapie wykonywane z upoważnienia organu przez komisję konkursową. Czynności komisji konkursowej mają charakter pomocniczy i wewnętrzny, ponieważ to organ prowadzący szkołę w sposób wiążący decyduje o kwestii prawidłowości przeprowadzenia konkursu, w tym co do zasadności odrzucenia oferty kandydata, poprzez zatwierdzenie konkursu albo jego unieważnienie.”

Dowiedz się więcej z książki
Prawo oświatowe. Wzory pism i dokumentów z serii Meritum
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł




Możliwość składania skarg do sądu administracyjnego w trakcie trwania procedury konkursowej byłaby również niecelowa z punktu widzenia sprawnościowego, ponieważ rozpoznanie takiej skargi miałoby miejsce już po zakończeniu konkursu i wiązałoby się z koniecznością jego powtórzenia albo nie dawałoby skarżącego realnej ochrony prawnej.