Dyrektor zespołu szkół ponadgimnazjalnych wystąpił do rady miejskiej o wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, nauczycielem wychowania fizycznego. Dyrektor wskazał, iż zamiarem rozwiązania umowy o pracę są zmiany związane z organizacją roku szkolonego.

Z pisemnych wyjaśnień radnego wynikało natomiast, że wytypowanie do zwolnienia mogło mieć charakter rewanżu za aktywność radnego w wielu akcjach organizowanych w ramach ratowania szkoły przed likwidacją ze strony rady powiatu. Rada miejska nie wyraziła zgody na rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem. Dla rady niezrozumiałe okazały się kryteria wyboru osoby radnego do zwolnienia. Radny ma bowiem wyższy stopień awansu zawodowego, niż pozostający nadal w szkole i w zatrudnieniu nauczyciel. Dodatkowo – jak wskazała rada – radny wyjaśnił, że od czasu pełnienia funkcji radnego w każdym roku szkolnym otrzymuje mniejszą liczbę godzin lekcyjnych, jest także pomijany przy dodatkowych świadczeniach, mimo jego aktywnej pracy na rzecz szkoły. W związku z tym rada miejska uznała, że podjęcie uchwały było zasadne.

Dyrektor wniósł skargę do WSA, zarzucając zaskarżonej uchwale naruszenie art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym .


WSA przypomniał, iż art. 25 ust. 2  ustawy o samorządzie gminnym  wskazuje, że wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy lub odmowa jest pozostawiona uznaniu rady gminy z wyjątkiem sytuacji, w której rada przyjmie, że podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem mandatu przez radnego. Wówczas rada gminy ma obowiązek odmówić wyrażenia zgody. Zatem motywy pracodawcy, zamierzającego rozwiązać stosunek pracy z radnym, muszą być badane, ponieważ od tych ustaleń zależy, czy gmina zobowiązana będzie odmówić wyrażenia zgody (zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu), czy też odmówi z innego powodu, albo wyrazi zgodę, kierując się okolicznościami konkretnego przypadku. W obu tych sytuacjach, o motywach, jakimi kierowała się rada, można dowiedzieć się tylko z uzasadnienia uchwały. W przeciwnym razie nie będzie wiadomo, z jakiego powodu rada gminy udzieliła względnie odmówiła udzielenia takiej zgody. I chociaż art. 25 ust. 2 nie określa żadnych warunków ani kryteriów, jakimi powinna kierować się rada gminy przy podejmowaniu uchwały o wyrażeniu zgody lub odmowie wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy radnego, to jednak motywy podjętej uchwały o odmowie lub wyrażeniu zgody powinny być zawarte w jej uzasadnieniu.

WSA podkreślił, iż kompetencja rady gminy do odmowy wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy nie daje prawa do odmowy w każdej sytuacji, tj. wadliwa byłaby taka uchwała, której motywy byłyby nie do pogodzenia z zasadami porządku prawnego, która nie miałaby oparcia w stanie faktycznym, w jakim wypowiedzenie zostało dokonane. Odmowa wyrażenia zgody na zwolnienie radnego musi być bezwzględnie podporządkowana ochronie wartości, które są istotne i są chronione przez porządek prawny. Zgodnie z zasadą związania organów administracyjnych prawem, organy administracji publicznej powinny uzasadniać każde rozstrzygnięcie poprzez odwołanie się do prawa, w tym również rozstrzygnięcia uznaniowe, które nie powinny być arbitralne. Nie można też zapominać, że każde ustalenie organu powinno być odzwierciedlone w zgromadzonym materiale dowodowym, co pozwoli na zweryfikowanie prawidłowości tych ustaleń i samego rozstrzygnięcia. Jest to warunek umożliwiający przeprowadzenie kontroli podjętej uchwały zarówno przez organ nadzoru, jak i sąd administracyjny.

W rozpatrywanym przypadku rada miejska, niewyrażając zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym zawarła wprawdzie uzasadnienie, aczkolwiek nie wynika z niego aby organ ten dopełnił obowiązku wszechstronnej analizy stanu faktycznego i jej oceny. Dyrektor jako powód rozwiązania stosunku pracy z radnym podał zmiany organizacyjne. Organ stanowiący gminy nie odniósł się jednak do argumentów wskazanych przez stronę skarżącą, a stanowiących podstawę rozwiązania stosunku pracy z radnym. Wprawdzie na aprobatę zasługuje pogląd, że sama reorganizacja prowadząca w konsekwencji do likwidacji stanowiska pracy nie może automatycznie warunkować wyrażenia zgody przez radę na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jednakże rada powinna była ustalić i poznać konkretne okoliczności i motywy likwidacji stanowiska pracy, którymi kierował się pracodawca. Rada gminy ma przecież prawo, a nawet obowiązek badania rzeczywistych powodów rozwiązania stosunku pracy z radnym – podkreślił WSA.

Wyrok WSA we Wrocławiu z 4 grudnia 2012 r., sygn. akt III SA/Wr 391/12, nieprawomocny

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)