Stosowanie skutecznych kryteriów pozacenowych nie jest łatwe

Zamawiający nie potrafią korzystać z kryteriów, które rzeczywiście pozwoliłyby na efektywne udzielanie zamówień publicznych. Trudno im się dziwić, bo najczęściej wymaga to specjalistycznej wiedzy z danej branży, a przecież nawet najlepszy urzędnik nie zna się na wszystkim mówi Marek Kowalski, ekspert Konfederacji Lewiatan.

Urząd Zamówień Publicznych przedstawił wyniki pierwszych analiz dot. stosowania pozacenowych kryteriów ofert. Od dnia wejścia w życie nowelizacji p.z.p. tj. od 19 października br. odsetek przetargów, w których wybór następuje wyłącznie na podstawie ceny, spadł z 93 proc. do 33 proc.

UZP: więcej przetargów z różnymi kryteriami oceny ofert>>

Jak pisze "DGP", na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że są powody do radości. Niestety jednak, po dokładniejszym przyjrzeniu się sytuacji widać, że bardziej chodzi o spełnienie ustawowego obowiązku niż o wybór rzeczywiście najkorzystniejszych ofert. Jak pokazuje analiza, dwa najczęściej stosowane kryteria pozacenowe to termin realizacji zamówienia i warunki gwarancji.

Ponadto, wielu zamawiających skupia się wyłącznie na formalnym wypełnieniu nowych wymogów. Jest wiele przetargów, w których cenie przypisuje się 99 proc. wagi, a pozostałemu kryterium tylko 1 proc.

– Powody są oczywiste. Stosowanie skutecznych kryteriów, które pozwolą wybrać rzeczywiście najkorzystniejsze rozwiązanie, wydłuża postępowanie, komplikuje je, wymaga skorzystania z wiedzy fachowców i wreszcie bez wątpienia zwiększa koszty, zarówno samego przetargu, jak i późniejszej inwestycji – stwierdza dr Aleksander Krupa, dyrektor zespołu doradztwa Izby Projektowania Budowlanego.

– W dłuższej perspektywie to jednak zawsze się opłaca i oznacza duże zyski, nie tylko finansowe, lecz także społeczne. Wystarczy wziąć pod uwagę koszty eksploatacji obiektu w całym jego cyklu życia, rzadsze remonty czy nawet mniej konfliktów związanych chociażby z uzgodnieniami środowiskowymi. W szerszej perspektywie umiejętne korzystanie z pozacenowych kryteriów oznacza zaś po prostu postęp technologiczny – dodaje ekspert.

Obowiązek stosowania innych kryteriów niż cena nie może prowadzić do obejścia p.z.p. >>

Eksperci są też zgodni, że nie ma uniwersalnych kryteriów oceny ofert. Najbardziej efektywne są te stworzone z myślą o konkretnym przetargu. Można stworzyć wzorce dostosowane do branży. Prace nad tym rozpoczęła właśnie Konfederacja Lewiatan.

– Każda skupiona w naszej organizacji branża przygotowuje własne propozycje. W marcu 2015 r. zamierzamy prowadzić ostatnie uzgodnienia, a następie przedstawić konkretne propozycje UZP. Mamy nadzieję, że znajdą one aprobatę tej instytucji i będą przez nią propagowane – mówi Marek Kowalski.

Izba Projektowania Budowlanego już pare lat temu przygotowała podobne opracowania: jedno dla przetargów na prace projektowe, drugie dla przedsięwzięć realizowanych metodą zaprojektuj i wybuduj.

– Przesłaliśmy nasze propozycje UZP, ale nie zostały one wykorzystane, poza może wspomnieniem o nich na konferencji naukowej czy w jednej z publikacji. Teraz przesłaliśmy je ponownie, licząc, że nowe przepisy nakazujące stosowanie pozacenowych kryteriów spowodują większe zainteresowanie – mówi dr Aleksander Krupa.

Pozacenowe kryteria oceny ofert mają pomóc w wyborze dobrej oferty>>

UZP deklaruje, że jest otwarty na współpracę ze środowiskiem przedsiębiorców.

– Chętnie wysłuchamy propozycji podmiotów, które mają doświadczenie związane z kształtowaniem pozacenowych kryteriów oceny ofert i mogą udostępnić dokumenty wzorcowe w tym zakresie – zapewnia Anita Wichniak-Olczak, dyrektor departamentu informacji, edukacji i analiz Systemowych UZP.

Źródło: Dziennik Gazeta Prawna