Z dniem 2 września 2016 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy o Karcie Polaka oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 753). Znaczna część przepisów ustawy zacznie jednak obowiązywać nieco później, tj. od 1 stycznia 2017 r. Celem nowelizacji jest wprowadzenie rozwiązań ułatwiających posiadaczom Karty Polaka osiedlanie się na terytorium Polski oraz uporządkowanie i doprecyzowanie dotychczas obowiązujących przepisów.
W wyniku nowelizacji zmodyfikowano procedurę przyznawania Karty Polaka oraz procedurę przedłużania jej ważności. Dotychczas organem właściwym w sprawie przyznania lub przedłużenia ważności Karty Polaka był wyłącznie konsul. Zgodnie z nowymi przepisami decyzję w tej sprawie będzie mógł wydać również wojewoda, jeżeli Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, wyznaczy go jako organ właściwy w tym zakresie.
Nowelizacja wprowadziła do ustawy z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1187, ze zm.) rozdz. 2a, dotyczący świadczeń pieniężnych dla posiadaczy Karty Polaka osiedlających się w Polsce. Nowe przepisy przewidują możliwość przyznawania wskazanym osobom świadczenia pieniężnego na okres do 9 miesięcy, przeznaczonego na częściowe pokrycie kosztów zagospodarowania i bieżącego utrzymania w Polsce. W okresie pierwszych trzech miesięcy świadczenie ustalane będzie w kwocie stanowiącej równowartość 50% najniższego ustawowego wynagrodzenia za pracę, natomiast w okresie kolejnych sześciu miesięcy - 60% wskazanej kwoty.
Wniosek o przyznanie świadczenia pieniężnego złożyć należy, zgodnie z nowymi przepisami, do starosty właściwego ze względu na miejsce pobytu wnioskodawcy. Zadanie polegające na przyznawaniu świadczenia pieniężnego oraz jego wypłacaniu (w okresach miesięcznych) starosty wykonywał będzie jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Starosta przyznawał będzie świadczenie w formie decyzji administracyjnej, natomiast organem wyższego stopnia będzie wojewoda. Zasady finansowania wypłaty świadczeń pieniężnych z budżetu państwa określone zostały w dodanym do ustawy rozdz. 5a. Wypłata świadczeń pieniężnych finansowana będzie z rezerwy celowej budżetu państwa.
Nowelizacja wprowadza także inne zmiany, m.in. zwiększenie z 6 do 9 członków składu Rady do Spraw Polaków na Wschodzie.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 2 września 2016 r., z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2017 r. Do przepisów, które wejdą w życie na początku 2017 r. należą m.in. przepisy rozdz. 2a (art. 8a-8e), dotyczące świadczeń pieniężnych dla posiadaczy Karty Polaka, oraz rozdz. 5a (art. 24a-24d), dotyczące finansowania tych świadczeń.
Starosta przyzna świadczenie pieniężne posiadaczom Karty Polaka
Nowe przepisy przewidują możliwość przyznawania przez starostę świadczeń pieniężnych posiadaczom Karty Polaka osiedlającym się w Polsce. Zadanie starosty będzie zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej.
