Do starostwa wpłynął wniosek mieszkańca powiatu w sprawie niewłaściwego odprowadzenia wód opadowych z drogi powiatowej kanałem burzowym do urządzeń melioracyjnych a dalej do rzeki.
Mieszkaniec pisze, że niewłaściwe odprowadzenie wód stanowi zagrożenie epidemiologiczne dla mieszkańców zamieszkałych w sąsiedztwie, może powodować degradację środowiska oraz zanieczyszczenie urządzeń melioracyjnych i rzeki. W związku z tym prosi o zajęcie stanowiska i podjęcie stosownych decyzji w powyższej sprawie.
Powiatowy Zarząd Dróg nie posiada pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzenie tych wód.
W jaki sposób należałoby załatwić tą sprawę? Czy starosta jest kompetentny do załatwienia tej sprawy? Jeśli tak, to na jakiej podstawie?
Odpowiedź
Rozpatrując przedstawiony problem na gruncie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) – dalej p.o.ś., należy zauważyć, że zgodnie z art. 376 p.o.ś., starosta jest organem ochrony środowiska i tak jak marszałek województwa, wójt burmistrz lub prezydent miasta upoważniony został do sprawowania kontroli przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym właściwością tych organów, o czym stanowi art. 379 ust. 1 p.o.ś.
Zgodnie z przywołanym przepisem ww. organy mogą upoważnić do wykonywania funkcji kontrolnych pracowników podległych im urzędów, mogą także występować do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o podjęcie odpowiednich działań będących w jego kompetencji, jeżeli kontrola wykazała naruszenie przez kontrolowany podmiot przepisów o ochronie środowiska.@page_break@
Regulacją, która powołuje wyspecjalizowane organy do prowadzenia kontroli przestrzegania przepisów o ochronie środowiska jest ustawa z dnia 20 lipca 2991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U z 2007 r., Nr 44, poz. 287, z późn. zm.) – dalej u.i.o.ś. Na mocy art. 8a u.i.o.ś., w przypadkach bezpośredniego zagrożenia środowiska, starosta może skierować wniosek do inspektora ochrony środowiska o podjęcie działań zmierzających do usunięcia tego zagrożenia, gdy ich podjęcie wykracza poza zadania i kompetencje starosty.
Stosownie do art. 17 u.i.o.ś., przy wykonywania czynności kontrolnych, o których mowa w jej rozdziale 3, inspekcja ochrony środowiska współdziała z innymi organami administracji państwowej i rządowej oraz organami samorządu terytorialnego.
Z uwagi na to, że w analizowanym przypadku mamy do czynienia z bezprawnym korzystaniem ze środowiska, istotne będą także przepisy art. 367 p.o.ś.. Zgodnie z ww. regulacją w razie wprowadzania do środowiska substancji bez wymaganego pozwolenia WIOŚ może wstrzymać, w drodze decyzji, użytkowanie instalacji. W takim przypadku WIOŚ, na wniosek prowadzącego instalację, może ustalić termin usunięcia naruszenia. Niewykonanie tej czynności w wyznaczonym terminie może skutkować wstrzymaniem użytkowania tej instalacji.
Wydaje się, że na podstawie omówionych regulacji starosta może zawiadomić WIOŚ o wprowadzaniu przez podmiot korzystający ze środowiska (Powiatowy Zarząd Dróg) ścieków opadowych z powierzchni drogi bez wymaganego pozwolenia. Konsekwencją powyższego może być dalsza procedura wynikająca z p.o.ś.
Z uwagi na fakt, że rozważana sprawa dot. korzystania z urządzeń wodnych (melioracji wodnych) na uwadze warto mieć także przepisy ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 145) – dalej pr. wod. regulujące te kwestie. Przykładowo, art. 64 pr. wodb. stanowi, że w kosztach utrzymywania tych urządzeń uczestniczy ten, kto odnosi z nich korzyści (także wprowadzający ścieki do tych urządzeń).
Ponadto podkreślenia wymaga to, że w stosunku do zakładów wprowadzających ścieki do środowiska bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego, można również zastosować instrument finansowy mający na celu dyscyplinowanie do posiadania takiego pozwolenia, a mianowicie art. 292 pkt 1 p.o.ś., czyli z ponoszeniem podwyższonej o 500% opłaty środowiskowej, o czym stanowi art. 276 ust. 1 p.o.ś.