Czy starosta może wydać zezwolenie na usunięcie drzew w niżej podanym przypadku?

Drzewa będące przedmiotem wniosku rosną na nieruchomości, która jest we władaniu Skarbu Państwa, a której zarządcą jest gmina (właściciel nieustalony).

Czy działając w oparciu o art. 60 i 73 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 z późn. zm.) – dalej u.p.w.u.r.a., oraz art. 20 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.) - dalej u.d.p. , starosta może wydać zezwolenie na usunięcie drzew?

Odpowiedź:

W mojej ocenie nie można wydać zezwolenia na usunięcie drzew ani w trybie art. 20 pkt 16 w zw. z pkt 17 u.d.p. , ani w trybie przepisów u.p.w.u.r.a., skoro ani Skarb Państwa, ani gmina nie zostały ujawnione w księdze wieczystej działki jako właściciel na podstawie decyzji wojewody i pod warunkiem zapłaty odszkodowania. Innym rozwiązaniem, w przypadku posiadania samoistnego (władania nieruchomością jak właściciel) jest nabycie własności w drodze zasiedzenia, oczywiście pod warunkiem spełnienia przesłanki dotyczącej okresu władania w dobrej lub złej wierze. Sam fakt władania nieruchomością nie daje tytułu prawnego do ubiegania się o wydanie decyzji – zezwolenia na wycinkę. Jedynym rozwiązaniem jest uprzednie uzyskanie zezwolenia sądu – w związku brakiem możliwości uzyskania zgody właściciela w trybie art. 64 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), czyli uzyskanie tzw. zgody zastępczej, która zastąpi decyzję administracyjną. Jeśli adres właściciela nie jest znany, to po wyczerpaniu drogi umożliwiającej ustalenie adresu zamieszkania lub pobytu właściciela, sąd wyznaczy kuratora, który będzie reprezentował jego interesy.

Uzasadnienie:

Zezwolenie na usunięcie drzew może uzyskać posiadacz nieruchomości legitymujący się tytułem prawnym do niej, bez względu na to, czy jest ono wydawane na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.) - dalej u.o.p. , czy na podstawie przepisów odrębnych, stanowiących lex specialis w stosunku do u.o.p. Tymczasem z informacji przedstawionych w pytaniu nie wynika, aby uprawnienia właścicielskie zostały uregulowane, a przedmiotowa działka, z której mają być usunięte drzewa znajduje się w posiadaniu samoistnym Skarbu Państwa, który jest w tym przypadku władającym tą nieruchomością. Aby uprawnienia do nieruchomości mogły być wykonywane, czy to przez gminę, czy przez Skarb Państwa najpierw należy uporządkować sprawy formalne dotyczące jej własności, czy to w drodze uzyskania postanowienia stwierdzającego zasiedzenie nieruchomości, czy postanowienia stwierdzającego nabycie w drodze spadkobrania. W tym celu należy podjąć starania o ustalenie właściciela lub jego następców prawnych, a gdy okaże się to niemożliwie należy przeprowadzić postępowanie spadkowe. Skoro z jakiś względów drzewo powinno być usunięte, a kontakt z właścicielem jest niemożliwy, to tymczasowym rozwiązaniem jest uzyskanie zgody zastępczej sądu.

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.)
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.)