Pytanie:
Starosta wydał decyzję o ograniczeniu sposobu korzystania z części nieruchomości na podstawie art. 124 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Decyzja nie jest prawomocna, gdyż właściciel odwołał się do wojewody. Inwestor będący jednocześnie wnioskodawcą realizuje inwestycję celu publicznego i zachodzą przesłanki określone w art. 108 k.p.a.
Czy starosta może wydać decyzję o niezwłocznym zajęciu nieruchomości na podstawie art. 124 ust. 1a ustawy o gospodarce nieruchomościami?
Odpowiedź:
Starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej może wydać na wniosek podmiotu realizującego cel publiczny decyzję zezwalająca na niezwłoczne zajęcie nieruchomości w przypadkach określonych w art. 108 k.p.a. lub w wypadkach uzasadnionych ważnym interesem gospodarczym, niezależnie od tego, że od decyzji wydanej na zasadzie art. 124 ust. 1 u.g.n. złożone zostało odwołanie przez właściciela nieruchomości.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 124 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - dalej u.g.n. starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może ograniczyć, w drodze decyzji, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody. Ograniczenie to następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. W przypadkach określonych w art. 108 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego - dalej k.p.a. lub uzasadnionych ważnym interesem gospodarczym starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, na wniosek podmiotu, który będzie realizował cel publiczny, udziela, w drodze decyzji, zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości po wydaniu decyzji, o której mowa w ust. 1. Decyzji o niezwłocznym zajęciu nieruchomości nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
Zgodnie z art. 108 k.p.a. decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami bądź też ze względu na inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony. W tym ostatnim przypadku organ administracji publicznej może w drodze postanowienia zażądać od strony stosownego zabezpieczenia. Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany decyzji również po jej wydaniu. W tym przypadku organ wydaje postanowienie, na które służy stronie zażalenie.
W myśl wyroku NSA w Warszawie z dnia 15 lipca 2010 r. w sprawie II OSK 1134/09 wykonanie decyzji nieostatecznej ma charakter wyjątkowy, dlatego też przesłanki nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności nie mogą być interpretowane rozszerzająco, lecz muszą być poddawane wykładni ścisłej.
Odwołując się do pojęcia "niezbędności" niezwłocznego działania, ustawodawca uznaje, że może to nastąpić wówczas, gdy w danym czasie i w danej sytuacji nie można się obejść bez wykonania praw lub obowiązków, o których rozstrzyga się w decyzji, ponieważ zwłoka w ich wykonaniu zagraża dobrom chronionym, określonym w art. 108 § 1 k.p.a. Zagrożenie to musi mieć realny charakter i nie może być tylko prawdopodobne, a okoliczność ta musi być uwidoczniona w uzasadnieniu postanowienia o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności. Wniosek o uchylenie rygoru natychmiastowej wykonalności zawartego w decyzji może być rozpatrzony wyłącznie w toku postępowania odwoławczego i nie może zmierzać do uchylenia decyzji jako takiej w całości.
Starosta może wydać decyzję zezwalająca na niezwłoczne zajęcie nieruchomości
Starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej może wydać na wniosek podmiotu realizującego cel publiczny decyzję zezwalająca na niezwłoczne zajęcie nieruchomości w przypadkach określonych w art. 108 k.p.a. lub w wypadkach uzasadnionych ważnym interesem gospodarczym, niezależnie od tego, że od decyzji wydanej na zasadzie art. 124 ust. 1 u.g.n. złożone zostało odwołanie przez właściciela nieruchomości.
