Otrzymaliśmy od wiejskiego komitetu organizacyjnego wniosek o zarejestrowanie wiejskiej spółki wodnej z gminy, w której działa już, zarejestrowania od 1978 r. Gminna Spółka Wodna; swą działalnością obejmuje ona urządzenia melioracji wodnych niemal w całej gminie, w tym również obszar wsi, z której wypłynął wniosek o zarejestrowanie na podstawie art. 165 Prawa wodnego , statutu wiejskiej spółki wodnej.


W ocenie Starosty, który sprawuje nadzór nad działalnością spółek wodnych w Powiecie, dotychczasowa gminna spółka dobrze wykonuje swoje zadania - także we wsi, o której mowa; ponadto posiadacze nieruchomości w tej wsi nadal są członkami istniejącej spółki gminnej. W tej sytuacji Starosta zamierza odmówić rejestracji statutu nowej spółki, gdyż spełniając żądanie komitetu organizacyjnego, mógłby przyczynić się do powstania konfliktu między spółkami, bowiem na tych samych urządzeniach, w granicach tej samej wsi gospodarowałyby z momentem powstania nowej spółki, dwa niezależne od siebie podmioty gospodarcze, które niezależnie od siebie mogłyby pobierać na konserwację tych samych urządzeń melioracyjnych itp.


Ponadto sytuacja jest taka, iż dotąd nikt z mieszkańców wsi, z której wpłyną wniosek o rejestrację statutu nowej spółki, nie wystąpił oficjalnie ze spółki gminnej, do której formalnie dotąd należą. Ponieważ Prawo wodne nie wypowiada się w kwestii działania na tym samym terenie więcej niż jednej spółki, prosimy o wskazanie możliwości prawnych ewentualnej odmowy zatwierdzenia statutu.

Z treści Prawa wodnego  (w części dotyczącej trybu powoływania i funkcjonowania spółek wodnych) nie wynika formalny zakaz istnienia na jednym terenie dwóch spółek wodnych. W praktyce taka koegzystencja mogłaby spowodować spory kompetencyjne pomiędzy nimi. Dlatego wydają się zasadnymi obawy starosty, że zgoda na rejestrację drugiej spółki może spowodować konflikt między tymi dwoma podmiotami.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 165 ust. 3 Prawa wodnego , starosta właściwy miejscowo dla siedziby spółki wodnej zatwierdza statut spółki w drodze decyzji. Starosta, który uważa, że funkcjonowanie na danym terenie drugiej spółki wodnej, której członkami są również podmioty (osoby fizyczne lub prawne) spowoduje konflikty w lokalnym środowisku, może - zanim odmówi zatwierdzenia statutu - przedstawić wnioskodawcom szczegółowe uzasadnienie konieczności powołania tej spółki. Następnie może wydać decyzję opierając się na informacjach zamieszczonych w tym uzasadnieniu. Jeśli nadal uważa, że istnienie drugiej spółki jest niezasadne starosta może odmówić zatwierdzenia statutu w uzasadnieniu decyzji podając przyczyny odmowy rejestracji (np. działalność nowej spółki pokrywa się z działalnością spółki istniejącej, funkcjonującej w sposób zgodny ze swoim statutem i celem powołania). Ta decyzja może być oczywiście zaskarżona i wtedy celowość jej założenia będzie badana przez organ nadzorujący starostę.

Formalnie z ustawy nie wynika zakaz istnienia dwóch spółek wodnych na tym samym terenie. Można sobie wyobrazić sytuacje, że obie spółki podzieliłyby się obowiązkami i kompetencjami, tzn. np. wiadomo byłoby, która ze spółek pobierałaby dotacje na konserwację urządzeń i która zajmuje się tą konserwacją. W praktyce jednak, prędzej czy później doszłoby do konfliktu między tymi podmiotami, choćby tylko z tego powodu, że każda nich powoływałaby się na swoje statutowe obowiązki, zasięg terytorialny, prawo do urządzeń, które wzniosła lub które zmodernizowała, etc.

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 ze zm.)