Rada miejska podjęła uchwałę, mocą której wnosiła o wpisanie do księgi wieczystej nieruchomości praw i roszczeń nabytych aktem notarialnym przez skarżące. Burmistrz nie wykonał uchwały, w związku z tym skarżące wystąpiły do WSA o stwierdzenie bezczynności burmistrza.


WSA podkreślił, iż kwestia uznania czyichś roszczeń albo też wpisania jakiegokolwiek prawa do księgi wieczystej nieruchomości przez gminę nie jest sprawą z zakresu administracji publicznej dotyczącą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Z tego zaś wynika, że kontrola legalności działania/bezczynności organu w takim wypadku nie należy do właściwości sądu administracyjnego. Również okoliczność, że sporna nieruchomość jest własnością gminy, nie może prowadzić do wniosku, że czynności właścicielskie dokonywane przez burmistrza dotyczące tej nieruchomości mają walor aktów z zakresu administracji publicznej. Należy bowiem pamiętać, że na mocy art. 24 ust. 1 i art. 25 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami  nieruchomości, które stanowią przedmiot własności gminy i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego gminy należą do gminnego zasobu nieruchomości, którym gospodaruje wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Zatem niezależnie od tego, że właścicielem spornej nieruchomości jest gmina, to charakter przysługującego jej prawa pozostaje cywilnoprawny, a zatem roszczenia zgłaszane przez skarżące do gminy – jako właściciela – mają charakter cywilno-, a nie publicznoprawny. Również okoliczność, że podjęta została uchwała rady miejskiej, której wykonawcą jest burmistrz, należy poczytywać jako element sprawy cywilnoprawnej. Trzeba bowiem pamiętać, że rada gminy (rada miejska) i wójt gminy (burmistrz, prezydent miasta) są organami gminy, a zatem nie są podmiotami działającymi niezależnie, ale ich aktywność służyć ma gminie jako jednostce samorządu terytorialnego i jako osobie prawnej. Kompetencje organów gminy są określone w ustawie o samorządzie gminnym, co jednak nie oznacza, że wszystkie te uprawnienia mają charakter publicznoprawny. Należy uznać, że składanie oświadczeń woli w sprawach majątkowych (art. 46 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym pozostaje w sferze cywilnoprawnej aktywności gminy. W związku z tym wykonanie lub niewykonanie przez burmistrza uchwały rady miejskiej w tym zakresie pozostaje zatem wewnętrzną sprawą gminy jako osoby prawnej i nie podlega kontroli sądu administracyjnego – podkreślił WSA we Wrocławiu.

WSA przypomniał, iż gmina (podobnie jak inne jednostki samorządu terytorialnego) występuje w relacjach z obywatelami w dwóch płaszczyznach, to jest prywatno- i publicznoprawnej. Tam, gdzie gmina (jej organy) może wykonywać władztwo nad podmiotami od niej niezależnymi, tam jej działalność znajduje się w sferze publicznoprawnej (łac. imperium). Natomiast w tych sprawach, gdzie gmina jest równoprawnym uczestnikiem czynności, tam mamy do czynienia ze sferą prywatnoprawną (łac. dominium), w której gmina działa jako osoba prawna w rozumieniu Kodeksu cywilnego.

Na podstawie: Postanowienie WSA we Wrocławiu z 3 grudnia 2012 r., sygn. akt II SAB/Wr 37/12, nieprawomocne

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2010 r., Nr 102, poz. 651 ze zm.)
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)