W stanie faktycznym, którego dotyczy uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu, Rada Miejska podjęła uchwałę w sprawie pomocy finansowej dla Międzygminnego Związku Wodociągów i Kanalizacji Wiejskich. Jako podstawę prawną, organ stanowiący wskazał art. 18 ust. 2 pkt 15 i art. 58 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 167 ust. 2 pkt 5 i art. 175 pkt 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych.

W treści aktu wskazano, że pomoc finansowa w kwocie 250 tys. zł przeznaczona zostanie na dofinansowanie zadania związanego z budową oczyszczalni ścieków oraz siecią kanalizacji sanitarnej i przepompowni dla miasta. Ustalono również, że Burmistrz zawrze stosowne porozumienie z Międzygminnym Związkiem w kwestii przekazania i rozliczenia środków.

RIO (na podstawie art. 61 § 1 i 4 k.p.a.) zawiadomiła jednak JST o wszczęciu postępowania w odniesieniu do wspomnianej powyżej uchwały oraz zażądała wyjaśnień, co do podstawy prawnej na bazie której Związek będzie wykonywał wynikające z aktu gminy zadanie.

W odpowiedzi Rada Miejska wskazała, że związek będzie realizował wspomniane zadanie na podstawie art. 64 ust. 3 u.s.g., wedle którego "prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku". W opinii Rady, zadanie powierzone Związkowi polega na prowadzeniu inwestycji budowy kanalizacji na terenie JST będących jego członkami. W związku z powyższym Gminy muszą przekazać mu środki na wspomniany cel. Umieszczone one zostaną w planie finansowym Związku po zawarciu stosownego porozumienia między nim a Gminą.

Działalność związku reguluje statut. Z jego treści wynika, że gmina jest jednym z członków Związku, którego celem działania jest eksploatacja urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacji sanitarnych. Prowadzi ponadto działalność usługowo-inwestycyjną w tym zakresie. Zgodnie z art. 67 ust. 2 pkt 3 u.s.g. zadania przejęte od JST przez związek międzygminny należy wyszczególnić w statucie. Powinien on określać zadania precyzyjnie, aby uniknąć rozbieżności między przekazanymi na rzecz związku a tymi, które gminy powinny wykonywać samodzielnie.

W powyższym stanie faktycznym, ze statutu Związku Międzygminnego nie wynika jednoznacznie, że przekazano mu zadania dotyczące inwestycji budowy kanalizacji na terenie jednostek samorządu. Plan finansowy związku uchwalony przez jego zgromadzenie nie zakłada wydatków na budowę oczyszczalni ścieków czy sieci kanalizacji sanitarnej. Zadanie to ujęto w załączniku do uchwały Rady Miejskiej w sprawie budżetu Gminy. Określa on limity wydatków na wieloletnie programy inwestycyjne i wynika z niego, że nie związek, lecz Urząd Miejski jest jednostką wykonującą zadanie pn. "Budowa oczyszczalni ścieków wraz z siecią kanalizacji sanitarnej i przepompowniami dla miasta".

Z treści art. 175 u.f.p. wynika, że z budżetu JST można udzielić wsparcia innym jednostkom w formie dotacji celowej lub pomocy rzeczowej. Z kolei art. 167 ust. 2 pkt 5 tej ustawy wskazuje, że wydatki budżetów samorządów przeznacza się na wykonanie zadań wyznaczonych w ustawach, takich jak choćby na pomoc rzeczowa czy finansowa innym JST, określone przez radę lub sejmik inną uchwałą.

W związku z powyższym, JST nie może wesprzeć finansowo związku międzygminnego, którego jest członkiem. Zakaz ten dotyczy zarówno własnych zadań, jak i przekazanych do wykonania związkowi. Rozliczenia pomiędzy związkiem, a samorządem będącym jego członkiem związane z wydatkami inwestycyjnymi ponoszonymi przez związek powinny jednak być realizowane w sposób wynikający ze statutu. Zdaniem RIO, uchwała Rady Miejskiej jest więc sprzeczna zarówno z art. 167 ust. 2 pkt 5, jak i art. 175 ust. 1 u.f.p., w skutek czego Izba orzekła jej nieważność.

(wartowiedziec.org)