Gminy i powiaty nie mogą finansować ochrony środowiska i gospodarki wodnej ze swoich budżetów, bezpośrednio przekazując środki publiczne na prywatne inwestycje osób fizycznych. Bez znaczenia jest również to, że będą one zgodne z celami określonymi w ustawie – Prawo ochrony środowiska.

Zgodnie z art. 403 ustawy Prawo ochrony środowiska w brzmieniu nadanym przez nowelę z 20 listopada 2009 r. do zadań powiatów i gmin należy obecnie finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej w zakresie określonym wymienionych w nim punktach art. 400a ust. 1 ustawy w wysokości nie mniejszej niż kwota wpływów z tytułu opłat i kar środowiskowych stanowiących dochody budżetów samorządów. MF wyjaśniło, że w obowiązującym stanie prawnym do wydatkowania środków zgromadzonych w budżetach powiatów i gmin na finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej znajdują zastosowanie wprost przepisy ustawy o finansach publicznych. W szczególności należy mieć na uwadze jej art. 221, który reguluje problematykę udzielania dotacji celowej z budżetów samorządów. Podsumowując swoje stanowisko, Ministerstwo Finansów stwierdziło, że udzielenie dotacji celowej z budżetu jednostki samorządu na podstawie art. 221 ustawy o finansach publicznych jest uzależnione od spełnienia trzech warunków. Po pierwsze podmiot otrzymujący dotację nie może być podmiotem zaliczonym do sektora finansów publicznych. Po drugie podmiot otrzymujący dotację nie może działać w celu osiągnięcia zysku. I po trzecie dotacja celowa może być udzielona wyłącznie na cel publiczny związany z realizacją zadań jednostki samorządu. Na podstawie tego przepisu jest możliwe więc udzielenie dotacji osobie fizycznej, ale zadanie realizowane przez ten podmiot powinno mieć charakter celu publicznego związanego z realizacją zadań gminy lub powiatu udzielających dotacji. Dotacja nie jest więc instrumentem umożliwiającym dofinansowanie osób fizycznych wykonujących przydomowe oczyszczalnie ścieków lub usuwających z dachów pokrycia z materiałów zawierających azbest (na podstawie odpowiedzi na interpelację nr 15673).

Opracowanie: Anna Dudrewicz.
Źródło: Gazeta Prawna, 7 lipca 2010 r.