Rozpoczęcie procesu wygaszania działalności to jeszcze nie likwidacja szkoły

Termin do zawiadomienia rodziców uczniów wygaszanej szkoły, o zamiarze jej likwidacji, wiąże się z terminem likwidacji rozumianej jako całkowite zaprzestanie funkcjonowania placówki, a nie z początkiem procesu wygaszania działalności szkoły uznał WSA w Białymstoku.

Wojewoda zaskarżył uchwałę rady miejskiej dotyczącą likwidacji liceum ogólnokształcącego oraz rozwiązania zespołu szkół ogólnokształcących. Uchwale organ nadzoru zarzucił rażące naruszenie przepisów prawa poprzez niezachowanie przed podjęciem uchwały o likwidacji szkoły procedury zawiadomienia o zamiarze jej likwidacji. W uzasadnieniu skargi wojewoda stwierdził, że organ stanowiący nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku skutecznego zawiadomienia rodziców uczniów z określonym wyprzedzeniem, bowiem o zamiarze likwidacji szkoły powinien zostać zawiadomiony skutecznie każdy rodzić w odpowiednim terminie, przy czym informacja taka musi do niego dotrzeć, a okoliczności takiej nie można domniemywać. Oragan nadzoru wskazał, iż część rodziców uczniów nie otrzymała powiadomienia o zamiarze likwidacji szkoły, co wynikało z oświadczeń rodziców dołączonych do akt postępowania nadzorczego. Stanowi to niedopełnienie obowiązku z art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty , skutkującego nieważnością uchwały o likwidacji szkoły.

W odpowiedzi rada miejska wskazała, że termin likwidacji liceum ogólnokształcącego został określony w uchwale o likwidacji szkoły, na dzień 31 sierpnia 2014 r. Zatem termin zawiadomienia rodziców uczniów i słuchaczy o zamiarze likwidacji upływa z dniem 28 lutego 2014 r. Nie do przyjęcia jest stanowisko wojewody, iż termin na zawiadomienie osób uprawnionych należy liczyć na 6 miesięcy poprzedzających datę początkowego procesu likwidacji placówki.

WSA uznał, iż rozstrzygniecie sporu wymaga przede wszystkim wyjaśnienia znaczenia terminu "likwidacja szkoły". Co prawda ustawodawca nie zdefiniował tego pojęcia, nie oznacza to jednak, iż w związku z tym może ono być interpretowane dowolnie. WSA przypomniał, iż przyjmuje się, że likwidacja szkoły polega na całkowitym zaprzestaniu jej działalności. Ustawa o systemie oświaty stanowi o prawie organu prowadzącego szkołę do jej likwidacji z końcem roku szkolnego, rozumianego zgodnie z ustawą, jako 31 sierpnia. Przepis art. 59 ust. 1  ustawy o systemie oświaty  nie wskazuje jednak, aby terminem likwidacji szkoły był koniec tego roku szkolnego, w którym podejmowana jest uchwała intencyjna o zamiarze likwidacji szkoły. Zatem należy uznać, że termin likwidacji nie musi się pokrywać z rokiem podjęcia uchwały o likwidacji.

WSA zwrócił uwagę, iż uchwały intencyjne w sprawie likwidacji szkół mogą obejmować szereg sytuacji organizacyjnych: faktyczną likwidację szkoły, zamknięcie pustej szkoły, przekazanie szkoły innemu organowi prowadzącemu niż samorząd terytorialny, czy wygaszenie szkoły w związku ze zniknięciem podstawy prawnej do jej dalszego funkcjonowania. Tylko w przypadku faktycznej likwidacji szkoły, związanej z całkowitym zaprzestaniem jej istnienia z końcem roku szkolnego podjęcia uchwały o likwidacji, zachodzi konieczność zmiany miejsca nauki uczniów.

Zdaniem WSA w rozpatrywanej sprawie miała miejsce likwidacja szkoły poprzez stopniowe wygaszenie jej działalności. Taki rodzaj likwidacji jest najmniej dotkliwy dla uczniów danej szkoły, gdyż pozwala na dokończenie procesu nauki w wygaszanej placówce, nie rodząc obowiązku zapewniania przez organ prowadzący szkołę możliwości kontynuowania nauki w innej szkole tego samego typu. Celem zawiadamiania rodziców uczniów (lub pełnoletnich uczniów) o zamiarze likwidacji szkoły, jest umożliwienie rodzicom (uczniom) dokonania wyboru innej szkoły, w której obowiązek szkolny lub obowiązek nauki musiałby (przy obowiązku szkolnym) lub mógłby (przy obowiązku nauki) być kontynuowany. W przypadku likwidacji szkoły poprzez stopniowe wygaszenie, interes prawny rodziców uczniów uczęszczających do danej szkoły, nie zostaje naruszony. Uchwała o likwidacji szkoły dotyka interesów prawnych wyłącznie tych rodziców, których dzieci uczęszczają do szkoły (lub interesów prawnych pełnoletnich uczniów realizujących obowiązek nauki). Nie dotyka interesu prawnego rodziców potencjalnych uczniów tj. ewentualnych kandydatów do likwidowanej szkoły. W momencie podejmowania uchwały o zamiarze likwidacji szkoły (najpóźniej do końca lutego danego roku) krąg potencjalnych uczniów klas pierwszych nie może być znany.

Zatem mając na uwadz treść art. 59 ust. 1  ustawy o systemie oświaty  nakładającego obowiązek powiadomienia rodziców uczniów o zamiarze likwidacji na 6 miesięcy przed terminem likwidacji oraz na fakt, że likwidacja szkoły poprzez stopniowe wygaszanie nie rodzi obowiązku zabezpieczenia interesu prawnego rodziców uczniów, wyprowadzanego z konieczności zapewnienia możliwości kontynuowania obowiązku szkolnego (w przypadku szkół ponadgimnazjalnych obowiązku nauki), WSA uznał, że w rozpatrywanej sprawie rację ma organ prowadzący, że nie upłynął mu termin do zawiadomienia rodziców uczniów (uczniów) o zamiarze likwidacji.

Na podstawie: Wyrok WSA w Białymstoku z 27 września 2012 r., sygn. akt II SA/Bk 609/12, nieprawomocny

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)