Sprawa ta może mieć znaczenie także na przyszłość, gdy Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych będzie rozpoznawać skargę PiS na uchwałę Państwowej Komisji Wyborczej w kwestii sprawozdania finansowego. PKW 29 sierpnia br. zakwestionowała sześć świadczeń niepieniężnych tej partii na sumę 3 mln 621 tys. zł.
Faktura od osoby fizycznej
Rozpoznając sprawozdanie Ruchu Narodowego, Sąd Najwyższy nie miał wątpliwości, że praktyka, polegająca na pokryciu wydatków Komitetu (w tym przypadku w kwocie ok. 2000 zł), związanych z płatnością za określoną fakturę, gotówką ze środków prywatnych osoby fizycznej, oznacza finansowanie kampanii wyborczej tego Komitetu z pominięciem jego Funduszu Wyborczego.
Stanowi to zatem naruszenie art. 35 ust. 2 ustawy o partiach politycznych, zgodnie z którym wydatki partii politycznej na finansowanie udziału partii politycznej w wyborach, mogą być dokonywane od dnia rozpoczęcia kampanii wyborczej tylko za pośrednictwem Funduszu Wyborczego.
Czytaj w LEX: Modele i źródła finansowania partii politycznych >
Zwrot kwoty
Dokonując wykładni art. 35 ust. 2 ustawy o partiach politycznych, Sąd Najwyższy podkreślił, że do naruszenia powołanego przepisu dochodzi w sytuacji, gdy wydatki Komitetu związane z płatnością za określoną fakturę są uiszczane ze środków prywatnych osoby fizycznej. Choćby następnie Komitet zwrócił tej osobie równowartość tych środków. Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że w świetle art. 24 ust. 7 ustawy o partiach politycznych, jedyną dopuszczalną przez tę ustawę sytuacją, w której partia może dysponować środkami pieniężnymi innymi, niż zdeponowane w kasie, jest korzystanie ze środków pochodzących z kredytu bankowego na cele statutowe.
Sprawdź też w LEX: III SW 13/16; Obowiązek utworzenia stałego Funduszu Wyborczego przez partie polityczne >
W tym kontekście Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że zarówno w świetle ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego, jak i w doktrynie, dokonywanie zakupów na rzecz komitetu wyborczego przez osoby fizyczne i dokonywanie przez nie płatności za te zakupy z ich własnych środków, kwalifikowane jest jako równoznaczne z udzielaniem partii swoistych „pożyczek" (w rozumieniu przepisów regulujących finansowanie działalności partii politycznych, nie zaś w rozumieniu kodeksu cywilnego).
Tymczasem katalog dopuszczalnych źródeł przyjmowania lub pozyskiwania środków finansowych przez partie, który został określony w art. 24 ust. 1 ustawy o partiach politycznych, ma charakter zamknięty. Przepis ten stanowi bowiem, że majątek partii politycznej powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, z dochodów z majątku oraz z określonych ustawami dotacji i subwencji.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
