Przepis uznany za niekonstytucyjny ma ten charakter od dnia jego wydania

Odroczenie wejścia w życie orzeczenia TK nie stanowi dla sądu administracyjnego przeszkody do odmowy stosowania przepisu, stanowiącego podstawę prawną rozstrzygnięcia administracyjnego, uznanego przez ten sąd za niezgodny z Konstytucją i ustawą. Przepis uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją ma taki charakter od dnia jego wejścia w życie i fakt ten musi być brany pod uwagę przy kontroli aktu administracyjnego przypomniał WSA w Gliwicach.

W sprawie wnioskodawca wystąpił do prezydenta miasta o zwrot nienależnie pobranych opłat za wydanie kart 11 pojazdów, powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2006 r. sygn. akt U 6/04.

Organ jednak odmówił zwrotu części opłat za wydanie kart pojazdów. W uzasadnieniu swojej decyzji podkreślił, iż wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2006 r., nie spowodował możliwości otrzymania zwrotu opłat za kartę pojazdu dla samochodów sprowadzanych z zagranicy, bowiem Trybunał orzekł o utracie mocy wymienionego wyżej rozporządzenia z dniem 1 maja 2006 r. Skoro zatem nie wprowadzono zasady wstecznego oddziaływania orzeczenia TK, to do momentu utraty mocy obowiązującej przepis rozporządzenia był ważny i obowiązujący, a co więcej, przepis ten korzysta z domniemania zgodności z Konstytucją. Do dnia wejścia w życie nowego rozporządzenia, obowiązującego od dnia 15 kwietnia 2006 r., opłata za kartę pojazdu pozostawała więc bez zmian, a pobrane wcześniej opłaty były opłatami należnymi.

WSA rozpoznając skargę przypomniał, iż odroczenie utraty mocy obowiązującej przepisu nie oznacza, iż w okresie pozostawania rozporządzenia z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz. U. Nr 137, poz. 1310) w obrocie prawnym pozostawało ono w zakresie ustalenia wysokości opłaty za kartę pojazdu w zgodzie z Konstytucją. Przeciwnie, w świetle treści uzasadnienia orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego niewątpliwym jest, iż zakwestionowany przepis stanowił od chwili jego wydania przepis niekonstytucyjny, wykraczający poza zakres udzielonej przez ustawodawcę delegacji. Wskazana przez Trybunał data odnosi się bowiem jedynie do utraty mocy obowiązującej przepisu, nie zaś do jego oceny jako niekonstytucyjnego. Przepis uznany za niekonstytucyjny, ma ten charakter od dnia jego wydania. Samo odroczenie orzeczenia ma na celu umożliwienie odpowiedniemu organowi stosowną zmianę tegoż przepisu, tak by był on zgodny z Konstytucją lub innym aktem nadrzędnym. Odroczenie wejścia w życie orzeczenia Trybunału nie stanowi dla sądu administracyjnego przeszkody do odmowy stosowania w rozpoznawanej sprawie przepisu rozporządzenia, stanowiącego podstawę prawną rozstrzygnięcia administracyjnego, uznanego przez ten sąd za niezgodny z Konstytucją i ustawą. Przepis uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją ma taki charakter od dnia jego wejścia w życie i fakt ten musi być brany pod uwagę przy kontroli aktu administracyjnego

Ponadto WSA wskazał, iż jeżeli została stwierdzona niekonstytucyjność przepisu, a nie jest to decyzja administracyjna tylko czynność administracyjna w postaci pobrania opłaty za wydanie karty pojazdu, to w takiej sytuacji trzeba zastosować "inne środki", do których odnosi się art. 190 ust. 4 Konstytucji RP. Tym środkiem jest właśnie możliwość wystąpienia o zwrot nadpłaconej kwoty za kartę pojazdu. Odmienna interpretacja prowadziłaby do sytuacji, w której nastąpiłaby utrata ochrony jednostki zagwarantowanej w ust. 4 art. 190 Konstytucji. Przepis ten rodzi bowiem prawo do kwestionowania rozstrzygnięć ukształtowanych na podstawie niekonstytucyjnego przepisu jeszcze przed orzeczeniem Trybunału stwierdzającego taką niekonstytucyjność.

Na podstawie: Wyrok WSA w Gliwicach z 31 maja 2012 r., sygn. akt II SA/Gl 8/12, nieprawomocny