Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej określa dokładnie w jakiej formie może być sprawowana instytucjonalna piecza zastępcza. Może nią być zarówno prowadzona przez powiat placówka opiekuńczo-wychowawcza, jak i prowadzone przez samorząd województwa - regionalna placówka opiekuńczo-terapeutyczna oraz interwencyjny ośrodek preadopcyjny. Zgodnie z ustawą zarówno powiat, jak i samorząd województwa, mogą zlecić prowadzenie placówki (ośrodka) podmiotom zewnętrznym.
Rozporządzenie określa przede wszystkim tryb i sposób kierowania i przyjmowania dziecka do odpowiedniej placówki bądź ośrodka. Do placówki opiekuńczo-wychowawczej dziecko kieruje powiat właściwy do ponoszenia wydatków na opiekę i wychowanie dziecka (zazwyczaj będzie to powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka), a w stosunku do małoletnich cudzoziemców, powiat właściwy ze względu na miejsce ich pobytu. Natomiast do regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej oraz do interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego dziecko jest kierowane przez samorząd województwa na wniosek właściwego powiatu.
Rozporządzeni e reguluje również organizację placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych. Każda forma zinstytucjonalizowanej pieczy zastępczej powinna zostać zorganizowana tak, by stwarzać dziecku odpowiednie warunki rozwoju psychofizycznego. W tym celu rozporządzenie szczegółowo określa m. in. maksymalną liczbę dzieci pozostających pod opieką jednego wychowawcy, warunki sprawowania opieki w godzinach nocnych, organizację pracy wychowawczej oraz prowadzoną dokumentację dotyczącą dziecka.
W rozporządzeniu uregulowano także standardy usług świadczonych w instytucjonalnej pieczy zastępczej. Umieszczonemu w niej dziecku należy zapewnić m. in. dostosowane do jego potrzeb wyżywienie, dostęp do opieki zdrowotnej i zaopatrzenie w produkty lecznicze, wyposażenie w odzież, obuwie oraz zabawki odpowiednie do jego wieku, dostęp do nauki oraz pomoc przy odrabianiu zadań domowych.
W załączniku do rozporządzenia określony został również wzór wniosku o wydanie zezwolenia na prowadzenie placówki opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego. Konstrukcja wniosku pozwala na zebranie pełnych i aktualnych informacji o podmiocie, który ubiega się o wydanie zezwolenia. Organem właściwym do rozpatrzenia wniosku i wydania zezwolenia jest wojewoda.
Przydatne materiały:
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz.U z 2011, Nr 292, poz. 1720)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz.U z 2007, Nr 201, poz. 1455)