Pracodawca jest zakładem produkcyjnym. praca odbywa się na dwóch zmianach, a czasami również na trzeciej. Pracodawca stwierdził, iż na drugiej i trzeciej zmianie prawdopodobnie jest spożywany alkohol przez pracowników. Świadczą o tym opakowania po piwie i wódce w koszach na śmieci i za oknami budynku.

Czy przełożony pracowników produkcyjnych: kierownik lub dyrektor ma prawo przebadać alkomatem wybranych pracowników, czy też musi sprawiedliwie sprawdzić wszystkich?
Czy pracownik może odmówić?

Jakie prawa w tej kwestii ma pracodawca, a jakie obowiązki pracownik?

Odpowiedź

Pracodawca nie może poddać pracownika badaniu alkomatem bez jego zgody.
Jeśli uzna, że istnieje taka potrzeba, może wezwać policję, która ma prawo wykonać takie badanie.

Nie jest to jednak koniecznie, gdyż na potrzeby spraw z zakresu prawa pracy stan nietrzeźwości może być dowodzony wszelkimi środkami, np. poprzez zeznania świadków.

Uzasadnienie

Obecnie obowiązujące przepisy nie dają pracodawcy podstaw do badania trzeźwości pracowników np. przy użyciu alkomatu bez ich zgody. W przedstawionym przypadku nie jest więc problemem to, czy pracodawca ma prawo przebadać wybranych pracowników, czy też musi przebadać wszystkich. Problem sprowadza się do tego, że z jednej strony pracodawca ma obowiązek nie dopuścić do pracy pracownika, co do którego ma podejrzenie o tym, że stawił się do pracy po spożyciu alkoholu, czy też, że spożywał go podczas pracy (art. 207 i nast. Kodeksu pracy ,  w zw. z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.) - dalej u.w.t. ), z drugiej zaś nie ma możliwości potwierdzenia swoich przypuszczeń.

Oczywiście pracodawca może zaproponować pracownikowi takie badanie, jednak ten nie ma obowiązku zgodzić się na to. Pewnym rozwiązaniem jest w takim przypadku wezwanie policji, która ma prawo przebadać pracowników, do czego pracodawcę uprawnia art. 17 ust. 3 u.w.t. , jednak zastosowanie takiego rozwiązania nie jest niezbędne. Jeśli tylko pracodawca poweźmie uzasadnione wątpliwości co do stanu trzeźwości pracownika ma obowiązek nie dopuścić go do pracy. O uzasadnionych wątpliwościach możemy mówić wówczas, gdy zachowanie pracownika budzi wątpliwości co do jego trzeźwości, gdy pracownik zachowuje się w sposób powszechnie przyjęty za wskazujący na spożycie alkoholu. Co istotne, dla potrzeby spraw z zakresu prawa pracy nie jest istotne, jakie jest stężenie alkoholu we krwi pracownika. Istotny jest sam fakt, że pracownik przystąpił lub miał zamiar przystąpić do pracy po spożyciu alkoholu, co pracodawca może udowadniać wszelkimi możliwymi środkami, np. poprzez zeznania świadków.

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. 1998 r. Nr 21, poz. 94)
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231)