Stosownie do postanowień art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i ustawy o samorządzie gminnym do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących m.in. ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez wójta w roku budżetowym. Określenie tej wysokości winno nastąpić w uchwale budżetowej oraz rodzi obowiązek zaplanowania rozchodów z tego tytułu. Udzielone pożyczki stanowią rozchody budżetu.

Czynności prawnych polegających na udzielaniu pożyczek z budżetu gminy (zawarcia umowy pożyczki) dokonuje wójt, burmistrz, prezydent miasta (art. 262 ust. 1 i 2 ustawy o finansach publicznych). Umowa o udzielenie pożyczki wymaga też kontrasygnaty skarbnika gminy, gdyż rodzi zobowiązania pieniężne.

- Cytowane przepisy nie określają podmiotów, którym pożyczka z budżetu gminy może być udzielona oraz jej przeznaczenia. Brak regulacji w tym zakresie może wskazywać, że zarówno krąg pożyczkobiorców jest nieograniczony, jak i również, że środki pochodzące z pożyczki mogą być przeznaczone na dowolny cel. Należy jednak zauważyć, że gminy wykonują zadania określone w ustawie o samorządzie gminnym oraz w innych aktach prawnych – podkreśliła Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu.

Dlatego też udzielenie pożyczki powinno być związane z zadaniami, jakie gmina realizuje na swoim terytorium (art. 216 ustawy o finansach publicznych).

 

Pożyczkobiorca musi realizować zadania gminy

Gmina Rzgów chciała pożyczyć gminne pieniądze jednostce spoza sektora finansów publicznych tj. gminnej spółce wodnej. Uzasadniła, że realizowany przez spółkę projekt ma na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, określonych w art. 7 ust. 1 pkt 1 i 14 ustawy o samorządzie gminnym. Z przepisów tych wynika, że zadania własne gminy obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej oraz porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, a także ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego.

RIO wskazała, że jeżeli zadanie realizowane przez gminną spółkę wodną związane jest z zadaniami gminy, to możliwe jest udzielenie pożyczki spółce.

Izba podkreśliła jednocześnie, że decyzja o udzieleniu pożyczki w każdym przypadku powinna być poprzedzona analizą sytuacji finansowej jednostki. Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu. Samodzielność gminy w zakresie prowadzenia gospodarki finansowej polega na tym, że jej organy - w granicach obowiązującego prawa - są suwerenne w podejmowaniu decyzji dotyczących przeznaczania i wykorzystania środków finansowych zabezpieczonych w budżecie gminy.

Wyjaśnienie RIO  w Poznaniu WA-0280/6/2024

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.