Pozorne przeszkody formalne nie mogą być podstawą odmowy zapłaty wadium

Ubezpieczyciel nie może odmówić wypłaty gwarantowanej kwoty wadium z przyczyn nieznajdujących pokrycia w treści gwarancji wadialnej - orzekł Sąd Okręgowy w Warszawie.

Sąd Okręgowy w Warszawie -  Wydział XXIV Cywilny (sygn. akt: XXIV 1067/13) zasądził od pozwanego towarzystwa ubezpieczeniowego kwotę 200.000,00 zł. Przywołana kwota stanowiła wadium jakie było wymagane w przetargu nieograniczonym, a której wypłaty odmówił pozwany powołując się m.in. na to, iż w wezwaniu do zapłaty wadium nie zawarto sformułowania „żądana kwota jest należna".

W pozwie wskazano, iż ubezpieczyciel zobowiązał się nieodwołalnie i bezwarunkowo do zapłaty kwoty 200.000 zł między innymi z tego tytułu, że zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego stało się niemożliwe z przyczyn leżących po stronie wykonawcy w związku z przetargiem na wykonanie i dostawę dwóch sztuk dwuczłonowych spalinowych zespołów trakcyjnych. Z uwagi na to, iż nie doszło do zawarcia umowy z przyczyn leżących po stronie wykonawcy, zamawiający zażądał od ubezpieczyciela wypłaty 200.000,00 zł. Ubezpieczyciel nie wypłacił gwarantowanej kwoty i stwierdził, że podstawą odmowy wypłaty były błędy formalne w zakresie procedury wezwania gwaranta do zapłaty. Ubezpieczyciel podnosił, że warunkiem wypłaty z gwarancji było doręczenie gwarantowi w terminie obowiązywania gwarancji wezwania do zapłaty zawierającego oświadczenie zamawiającego, że żądana kwota jest należna. Tymczasem według ubezpieczyciela wezwanie do zapłaty z gwarancji nie odpowiadało wszystkim wymogom formalnym przewidzianym w jej treści, ponieważ nie zawierało m.in. oświadczenia o treści „żądana kwota jest należna”.

Sąd przychylił się do stanowiska zamawiającego stwierdzając, iż wezwanie do zapłaty wadium spełniało w wystarczającym stopniu wymagania wskazane w dokumencie gwarancji. Wystąpienie jednej z podstaw uruchomienia gwarancji i uwidocznionych w jej treści zostało wskazane w wezwaniu zamawiającego. W tych okolicznościach uznano, że wezwanie do zapłaty zawierało oświadczenie, zgodnie z którym zaistniało przynajmniej jedno ze zdarzeń opisanych w dokumencie gwarancji. Nie było więc konieczne zamieszczenie w wezwaniu do zapłaty w sposób dosłowny stwierdzenia wskazanego w dokumencie gwarancji, że „zaistniało przynajmniej jedno z opisanych wyżej zdarzeń".

W ocenie Sądu wystarczające było więc opisanie - bez zacytowania tego stwierdzenia – sytuacji wskazującej na aktualizację podstaw zapłaty wadium, tak jak to uczynił zamawiający. W ten sam sposób odniesiono się do kwestii związanej ze wskazaniem w wezwaniu do zapłaty zwrotu „żądana kwota jest należna". Z gwarancji nie wynikało w sposób jednoznaczny i kategoryczny, że w wezwaniu do zapłaty ma zostać zacytowane stwierdzenie „żądana kwota jest należna". Sąd zwrócił uwagę, iż mając na uwadze cel wystawienia gwarancji oraz jej treść, wystarczające jest opisanie okoliczności potwierdzających wymagalność żądanej kwoty bez potrzeby cytowania zwrotów zawartych w gwarancji. Jak podkreślono w uzasadnieniu wyroku z całokształtu treści wezwania do zapłaty wynikało, że objęta tym wezwaniem kwota była należna. Wezwanie do zapłaty zawierało więc oświadczenie zamawiającego zaprezentowane w sposób opisowy, co nawet bardziej przybliżało ubezpieczycielowi okoliczności związane z tym, że żądana kwota była należna.

Podkreślono, że ubezpieczyciel jest profesjonalnym uczestnikiem obrotu gospodarczego, który w ramach prowadzonej działalności wystawiał gwarancje w związku z postępowaniami o udzielenie zamówienia publicznego. Na podstawie opisu zawartego w wezwaniu do zapłaty, w którym przywołano podstaw prawne świadczące o wymagalności kwoty, każdy profesjonalista uzyskuje informację potwierdzającą, że żądana kwota jest należna. W konsekwencji ubezpieczyciel nie może w takich okolicznościach twierdzić, jakoby realną przeszkodą w wypłacie gwarantowanej kwoty mogło być niezacytowanie w wezwaniu zwrotu „żądana kwota jest należna".