Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie ustalenia wysokości opłat za świadczenia udzielane przez przedszkola, dla których organem prowadzącym jest gmina.


Na uchwałę skargę złożył prokurator, stwierdzając istotne naruszenie ustawy o systemie oświaty . Prokurator zarzucił radzie gminy między innymi uchwalenie opłaty za świadczenia wykraczające poza podstawę programową, nie zaś poza wymiar bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki oraz brak ustalenia jaki czas nauczania, wychowania i opieki w przedszkolu jest bezpłatny.

W odpowiedzi gmina wskazała, iż realizuje ona obowiązek prowadzenia przedszkola świadczącego bezpłatnie świadczenia w zakresie podstawy programowej przewidzianej w załączniku do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Rozporządzenie to wprawdzie nie określa w żaden sposób czasu realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego, jednakże czas przeznaczony na realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego wynosi nie krócej niż 5 godzin dziennie, co wynika z § 10 ust. 2 pkt 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( Dz. U. Nr 61, póz. 624 ze zm.). Zatem gmina ma obowiązek bezpłatnego udzielania świadczeń przedszkolnych nie mniej niż przez 5 godzin dziennie, to wszystkie zajęcia odbywające się po upływie piątej godziny, są odpłatne i nie stanowią już realizacji podstawy programowej, mimo, że przedmiotowo odpowiadają jej uregulowaniom.

WSA rozpatrując skargę podkreślił, iż skoro przepis art.14 ust.5 pkt 1  ustawy o systemie oświaty  upoważnia radę gminy do określenia opłat za świadczenia udzielane przez przedszkola publiczne w wymiarze przekraczającym wymiar czasu bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki w przedszkolu, to rada gminy nie może ustalać opłat za świadczenia ponad czas realizacji podstawy programowej. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1  ustawy o systemie oświaty  wszystkie świadczenia objęte podstawą programową są udzielanie bezpłatnie. Zasada ta jest niezależna od czasu realizacji tych świadczeń. Podstawa programowa nie ogranicza czasu ich trwania. W opinii WSA organ stanowiący gminy bezpodstawnie połączył zakres podstawy programowej z § 10 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( Dz.U. Nr 61, poz. 624 ze zm.), który jedynie stanowi, że realizacja podstawy programowej nie może się odbywać w czasie krótszym niż 5 godzin dziennie. Regulacja ta oznacza więc jedynie to, że realizacja ta może odbywać w większym wymiarze czasowym. Przepis ten natomiast nie ma wpływu na zakres podstawy programowej wychowania przedszkolnego.

Na podstawie: Wyrok WSA w Poznaniu z 17 października 2012 r., sygn. akt IV SA/Po 948/12

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)