Pytanie:
Właściciel gospodarstwa rolnego otrzymał od inwestora budującego na sąsiedniej działce elektrownię wiatrową odszkodowanie z tytułu tzw. służebności przelotu, tj. wyrażenia zgody na posadowienie na sąsiedniej działce elektrowni wiatrowej w taki sposób, że śmigła zachodzić będą na jego działkę. Czy otrzymane odszkodowanie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art.21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Odpowiedź:
Otrzymane odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku (innego jednak niż wskazane w treści pytania).
Uzasadnienie:
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., zwolnione są od podatku odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:
1) ustanowienia służebności gruntowej,
2) rekultywacji gruntów,
3) szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie
- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, tj. urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.
Przez długi czas sporna była kwestia czy ze zwolnienia tego korzystać mogą wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu. Organy podatkowe uznawały najczęściej, że nie (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 25 listopada 2011 r., ITPB2/415-797/11/TJ czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 lutego 2012 r., IPPB2/415-1008/11-2/LS), jednakże sądy administracyjne były przeciwnego zdania (zob. przykładowo wyrok NSA z dnia 29 września 2011 r., II FSK 654/10 czy wyrok WSA w Białymstoku z dnia 5 października 2011 r., I SA/Bk 259/11). Minister Finansów przez długi czas nie chciał się zgodzić ze stanowiskiem reprezentowanym przez sądy administracyjne (czego efektem była niekorzystna dla podatników interpretacja ogólna z dnia 10 lipca 2013 r., DD3/033/101/CRS/13/RWPD-48186/RD-70020/13), lecz ostatecznie przychylił się do tego stanowiska (zob. nową interpretację ogólną z dnia 21 maja 2014 r. Minister Finansów wydał bowiem nową interpretacją ogólną, DD3/033/126/CRS/14/RD-46264/14).
Obecnie jednak wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu nie korzystają ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 u.p.d.o.f. Spowodowane jest to dodaniem z dniem 4 października 2014 r. odrębnego zwolnienia obejmującego takie kwoty. Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120a u.p.d.o.f. zwalnia się bowiem od podatku wynagrodzenie otrzymane za ustanowienie służebności przesyłu w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. A zatem odszkodowanie (a w istocie wynagrodzenie) za ustanowienie służebności przesyłu otrzymane przez właściciela gospodarstwa rolnego, o którym mowa, jest zwolnione od podatku (jednakże nie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 u.p.d.o.f., lecz na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120a u.p.d.o.f.).
