W jakiej wysokości, będąc zakładem budżetowym, powinniśmy wypłacić pracownikowi jednorazową odprawę z tytułu przejścia na emeryturę?
Czy w naszym przypadku będą mieć zastosowanie przepisy u.p.u.p.?
Jeśli tak, to proszę o pomoc w interpretacji zapisu art. 28 ust. 3 u.p.u.p. tj. "po dwudziestu latach pracy w urzędach - w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia".
Czy do "pracy w urzędach" powinniśmy również zaliczyć pracę wykonywaną przez pracownika w zakładach prywatnych i spółkach, czy "chodzi" tylko o urzędy państwowe?
Odpowiedź
Ustawę o pracownikach urzędów państwowych stosuje się do urzędników państwowych oraz innych pracowników zatrudnionych w zakładach pracy wymienionych w art. 1 i 2 u.p.u.p. Według art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 16 września 1992 r. o pracownikach urzędów państwowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953 z późn. zm.) - dalej u.p.u.p., do okresu pracy w urzędach, od którego zależy wysokość odprawy emerytalnej, można wliczyć "poprzednie zakończone okresy zatrudnienia".
W pytaniu podano, że pracodawca jest zakładem budżetowym. Od 1 stycznia 2010 r., czyli od daty wejścia w życie ustawy o finansach publicznych , sektor finansów publicznych tworzą, między innymi, organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały; jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki oraz samorządowe zakłady budżetowe. Ustawą tą zlikwidowano wszystkie państwowe zakłady budżetowe. Zakładam więc, że w pytaniu chodzi o samorządowy zakład budżetowy. Ustawę o pracownikach samorządowych , stosuje się, między innymi, do pracowników samorządowych zatrudnionych w gminnych zakładach budżetowych oraz zakładach budżetowych tworzonych przez związki jednostek samorządu terytorialnego (art. 2 pkt 3 i 4). Przy czym pracownicy ci są zatrudniani na podstawie umowy o pracę (art. 4 ust. 1 pkt 3). Pracownikowi samorządowemu przysługuje, między innymi, jednorazowa odprawa w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy (art. 36 ust. 2) na warunkach określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, Dz. U. Nr 50, poz. 398). Według § 9 jednorazowa odprawa w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy jest wypłacana w dniu ustania stosunku pracy. Nie wprowadzono innych postanowień dotyczących odprawy a według art. 43 u.p.s. w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p.
Dlatego należy przyjąć, że odprawa przysługuje w wysokości dotyczącej ogółu pracowników. Według art. 921 § 1 k.p. pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Wysokość tej odprawy ustala się według zasad obowiązujący przy ustalaniu wysokości ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy - Dz. U. Nr 62, poz. 289 z późn. zm.).
Natomiast można dodać, że jeżeli pracodawca jest jednym z zakładów pracy wymienionych w art. 1 lub art. 2 ustawy z dnia 16 września 1992 r. o pracownikach urzędów państwowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953 z późn. zm.) - dalej u.p.u.p., to rzeczywiście według art. 28 ust. 1 u.p.u.p. urzędnikowi państwowemu przechodzącemu na emeryturę lub rentę przysługuje jednorazowa odprawa:
- po dziesięciu latach pracy w urzędach - w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia,
- po piętnastu latach pracy w urzędach - w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia,
- po dwudziestu latach pracy w urzędach - w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia.
Według art. 28 ust. 3 u.p.u.p. wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Natomiast ustęp 2 tego przepisu wyraźnie przewiduje, że "do okresu pracy w urzędach wlicza się okres zatrudnienia w innych zakładach pracy na zasadach określonych w przepisach, o których mowa w art. 22 ust. 2."
Przepis art. 22 ust. 1 reguluje prawo urzędnika do dodatku za wieloletnią pracę, a ust. 2 zawiera delegację ustawową dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia określającego, m.in., wypadki i warunki, w jakich do okresu pracy w urzędach państwowych wlicza się okres zatrudnienia w innych zakładach pracy.
Realizację tej delegacji ustawowej stanowi obecnie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 marca 2007 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach administracji rządowej i pracowników innych jednostek (Dz. U. Nr 45, poz. 290) - dalej r.w.o.n.s., które nie zawiera postanowień odnoszących się bezpośrednio do odprawy emerytalnej. Reguluje jednak zaliczanie okresów w celu ustalenia prawa do dodatku za wieloletnią pracę.
Według § 7 ust. 1 r.w.o.n.s. "do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę w urzędach i jednostkach (...) wlicza się wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze." Jednakże jeżeli praca w urzędzie lub jednostce stanowi dodatkowe zatrudnienie, do okresu dodatkowego zatrudnienia nie podlegają zaliczeniu okresy zatrudnienia podstawowego (ust. 2). Pracownikowi, który wykonuje pracę w urzędzie lub jednostce w ramach urlopu bezpłatnego udzielonego przez pracodawcę w celu wykonywania tej pracy, do okresu dodatkowego zatrudnienia podlegają zaliczeniu zakończone okresy zatrudnienia podstawowego oraz okres zatrudnienia u pracodawcy, który udzielił urlopu - do dnia rozpoczęcia tego urlopu (ust. 3).
W związku z taką regulacją pojawia się wątpliwość, czy w celu obliczenia wysokości odprawy emerytalnej należy wliczyć okres zatrudnienia w innych zakładach pracy zgodnie z art. 28 ust. 2, który odsyła do art. 22 u.p.u.p. Wobec tego, że uprawnienia przyznane przez ustawę, nie powinny być redukowane przez nieścisłą regulację w rozporządzeniu wykonawczym, wydaje się, że tak. Tym bardziej, że przepisy o odprawie emerytalnej odsyłają do zasad przewidzianych dla dodatku za wieloletnią pracę.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240)
Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458)
Czy w naszym przypadku będą mieć zastosowanie przepisy u.p.u.p.?
Jeśli tak, to proszę o pomoc w interpretacji zapisu art. 28 ust. 3 u.p.u.p. tj. "po dwudziestu latach pracy w urzędach - w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia".
Czy do "pracy w urzędach" powinniśmy również zaliczyć pracę wykonywaną przez pracownika w zakładach prywatnych i spółkach, czy "chodzi" tylko o urzędy państwowe?
Odpowiedź
Ustawę o pracownikach urzędów państwowych stosuje się do urzędników państwowych oraz innych pracowników zatrudnionych w zakładach pracy wymienionych w art. 1 i 2 u.p.u.p. Według art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 16 września 1992 r. o pracownikach urzędów państwowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953 z późn. zm.) - dalej u.p.u.p., do okresu pracy w urzędach, od którego zależy wysokość odprawy emerytalnej, można wliczyć "poprzednie zakończone okresy zatrudnienia".
W pytaniu podano, że pracodawca jest zakładem budżetowym. Od 1 stycznia 2010 r., czyli od daty wejścia w życie ustawy o finansach publicznych , sektor finansów publicznych tworzą, między innymi, organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały; jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki oraz samorządowe zakłady budżetowe. Ustawą tą zlikwidowano wszystkie państwowe zakłady budżetowe. Zakładam więc, że w pytaniu chodzi o samorządowy zakład budżetowy. Ustawę o pracownikach samorządowych , stosuje się, między innymi, do pracowników samorządowych zatrudnionych w gminnych zakładach budżetowych oraz zakładach budżetowych tworzonych przez związki jednostek samorządu terytorialnego (art. 2 pkt 3 i 4). Przy czym pracownicy ci są zatrudniani na podstawie umowy o pracę (art. 4 ust. 1 pkt 3). Pracownikowi samorządowemu przysługuje, między innymi, jednorazowa odprawa w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy (art. 36 ust. 2) na warunkach określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, Dz. U. Nr 50, poz. 398). Według § 9 jednorazowa odprawa w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy jest wypłacana w dniu ustania stosunku pracy. Nie wprowadzono innych postanowień dotyczących odprawy a według art. 43 u.p.s. w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p.
Dlatego należy przyjąć, że odprawa przysługuje w wysokości dotyczącej ogółu pracowników. Według art. 921 § 1 k.p. pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Wysokość tej odprawy ustala się według zasad obowiązujący przy ustalaniu wysokości ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy - Dz. U. Nr 62, poz. 289 z późn. zm.).
Natomiast można dodać, że jeżeli pracodawca jest jednym z zakładów pracy wymienionych w art. 1 lub art. 2 ustawy z dnia 16 września 1992 r. o pracownikach urzędów państwowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953 z późn. zm.) - dalej u.p.u.p., to rzeczywiście według art. 28 ust. 1 u.p.u.p. urzędnikowi państwowemu przechodzącemu na emeryturę lub rentę przysługuje jednorazowa odprawa:
- po dziesięciu latach pracy w urzędach - w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia,
- po piętnastu latach pracy w urzędach - w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia,
- po dwudziestu latach pracy w urzędach - w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia.
Według art. 28 ust. 3 u.p.u.p. wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Natomiast ustęp 2 tego przepisu wyraźnie przewiduje, że "do okresu pracy w urzędach wlicza się okres zatrudnienia w innych zakładach pracy na zasadach określonych w przepisach, o których mowa w art. 22 ust. 2."
Przepis art. 22 ust. 1 reguluje prawo urzędnika do dodatku za wieloletnią pracę, a ust. 2 zawiera delegację ustawową dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia określającego, m.in., wypadki i warunki, w jakich do okresu pracy w urzędach państwowych wlicza się okres zatrudnienia w innych zakładach pracy.
Realizację tej delegacji ustawowej stanowi obecnie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 marca 2007 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach administracji rządowej i pracowników innych jednostek (Dz. U. Nr 45, poz. 290) - dalej r.w.o.n.s., które nie zawiera postanowień odnoszących się bezpośrednio do odprawy emerytalnej. Reguluje jednak zaliczanie okresów w celu ustalenia prawa do dodatku za wieloletnią pracę.
Według § 7 ust. 1 r.w.o.n.s. "do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę w urzędach i jednostkach (...) wlicza się wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze." Jednakże jeżeli praca w urzędzie lub jednostce stanowi dodatkowe zatrudnienie, do okresu dodatkowego zatrudnienia nie podlegają zaliczeniu okresy zatrudnienia podstawowego (ust. 2). Pracownikowi, który wykonuje pracę w urzędzie lub jednostce w ramach urlopu bezpłatnego udzielonego przez pracodawcę w celu wykonywania tej pracy, do okresu dodatkowego zatrudnienia podlegają zaliczeniu zakończone okresy zatrudnienia podstawowego oraz okres zatrudnienia u pracodawcy, który udzielił urlopu - do dnia rozpoczęcia tego urlopu (ust. 3).
W związku z taką regulacją pojawia się wątpliwość, czy w celu obliczenia wysokości odprawy emerytalnej należy wliczyć okres zatrudnienia w innych zakładach pracy zgodnie z art. 28 ust. 2, który odsyła do art. 22 u.p.u.p. Wobec tego, że uprawnienia przyznane przez ustawę, nie powinny być redukowane przez nieścisłą regulację w rozporządzeniu wykonawczym, wydaje się, że tak. Tym bardziej, że przepisy o odprawie emerytalnej odsyłają do zasad przewidzianych dla dodatku za wieloletnią pracę.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240)
Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458)