W październiku i listopadzie ubiegłego roku Urząd Miasta Krakowa zawiadomił organizatora Masy Krytycznej o nieprzyjęciu zawiadomienia dotyczącego planowanych zgromadzeń. Urząd swoje działania uzasadniał tym, iż zgromadzenie nie może przyjąć formy przejazdu rowerów. W opinii RPO przejazd rowerzystów w Masie Krytycznej jest jednak zgromadzeniem, gdyż ustawa Prawo o zgromadzeniach nie przewiduje ograniczeń dotyczących formy w jakiej zgromadzenia mogą być zorganizowane.
Zdaniem RPO organy państwa powinny umożliwiać obywatelom zarówno organizowanie jak i uczestnictwo w pokojowych zgromadzeniach. Wspólne wyrażania stanowiska w trakcie przejazdu rowerów stanowi w opinii Rzecznika przykład realizacji konstytucyjnej wolności zgromadzeń. Podstawowym celem działań Masy Krytycznej jest bowiem zasygnalizowanie władzom miasta o potrzebie wprowadzenia udogodnień dla rowerzystów.
RPO w swoim wystąpieniu podkreślił również, że do zgromadzeń publicznych nie można odnosić przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym dotyczących obowiązków organizatora imprezy powodującej utrudnienia w ruchu. Powinność zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom zgromadzenia ciąży bowiem na władzach miasta.
Prawo o zgromadzeniach reguluje procedurę zgłaszania zgromadzeń publicznych, mającej na celu uproszczenie realizacji wspominanego prawa. Organy samorządu terytorialnego mają jednak ograniczone kompetencje. Po otrzymaniu zawiadomienia o zamiarze zorganizowania zgromadzenia, muszą one niezwłocznie udostępnić w BIP informację o miejscu oraz terminie organizowanego zgromadzenia. Właściwy w sprawie organ może dokonać innych czynności jedynie wówczas, gdy zawiadomi organizatora o brakach formalnych zgłoszenia, wzywa do zmiany miejsca lub czasu zgromadzenia, albo gdy wydaje decyzję o zakazie zgromadzenia. Za brak formalny nie można jednak uznać podania przez organizatora planowanej trasy przejazdu zamiast planowanej trasy przejścia.
(rpo.gov.pl)
Odmowa przejazdu rowerzystów naruszeniem wolności zgromadzeń?
Zawiadomienie o naruszeniu konstytucyjnej wolności zgromadzeń, w związku z odmową przejazdu rowerzystów w ramach Masy Krytycznej oraz apel o podjęcie czynności, które zapobiegną zaistnieniu takich sytuacji w przyszłości były przedmiotem wystąpienia Rzecznika Praw Obywatelskich do Prezydenta Miasta Krakowa.