Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.

Jaki podmiot powinien uzyskać pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie ścieków oczyszczonych do odbiornika: właściciel oczyszczalni - gmina czy operator związany umową z gminą?


Pytanie:

Jaki podmiot powinien uzyskać pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie ścieków oczyszczonych do odbiornika: właściciel oczyszczalni - gmina czy operator związany umową z gminą?

Odpowiedź:

Sytuacja skrótowo przedstawiona w pytaniu jest złożona, udzielenie jednoznacznego stanowiska wymagałoby pogłębionej analizy formalno-prawnej. Można jedynie dokonać ogólnej wykładni obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa. Według mnie przy ocenie ww. przypadku istotne będą przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) - dalej p.o.ś., gdyż oczyszczalnia w rozumieniu p.o.ś. jest instalacją. W myśl art. 138 p.o.ś. eksploatacja instalacji powodującej emisję jest obowiązkiem jej właściciela, chyba że wykaże on, że władający instalacją jest na podstawie tytułu prawnego inny podmiot.

W rozumieniu art. 3 pkt 41 p.o.ś. tytułem prawnym jest prawo własności, użytkowanie wieczyste, trwały zarząd, ograniczone prawo rzeczowe lub stosunek zobowiązaniowy. Ponadto, procedura związana z wydawaniem pozwoleń na wprowadzanie do środowiska substancji i energii, w tym dotyczących wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi - art. 181 ust. 1 pkt 3 p.o.ś. jednoznacznie wskazuje, że pozwolenie takie wydawane jest na wniosek prowadzącego instalację (art. 184 ust. 1 p.o.ś.).

Jednocześnie ze względu na zakres planowanego korzystania ze środowiska w analizowanej sprawie należy przywołać także przepisy ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekdt jedn: Dz. U. z 2012 r. poz. 145) – dalej pr. wod. Artykuł 131 pr. wod. wskazuje, że pozwolenie wodnoprawne wydaje się na wniosek, nie ograniczając kręgu podmiotów, które mogą się o takie pozwolenie ubiegać. Ustawa określa podmioty korzystające z wód w ramach korzystania szczególnego (w tym wprowadzające ścieki do wód lub do ziemi) mianem zakładu. Natomiast biorąc pod uwagę brzmienie art. 122 ust. 1 pkt 1 pr. wod., należy stwierdzić, że ten zakład, który wprowadza ścieki, powinien legitymować się stosownym pozwoleniem.

W analizowanej sprawie wyjaśniono, że dany operator działa na rzecz gminy na podstawie umowy, co może sugerować, że w imieniu gminy realizuje zadania związane ze zbiorowym odprowadzaniem ścieków z własnego terenu. Można zatem domniemywać, że użytkownikiem instalacji, a zatem wprowadzającym ścieki z oczyszczalni niezbędnej do wykonywania ww. zadań jest operator.

Trzeba jednakże zauważyć, iż nie wiadomo, czy i w jakim zakresie nastąpiło przekazanie przez gminę wskazanemu operatorowi nieruchomości wraz z oczyszczalnią gminną. Na przykład, czy nastąpiło przekazanie nieruchomości wraz z oczyszczalnią w trwały zarząd lub też czy gmina udzieliła pełnomocnictwa, w zakresie którego operator ten może być podmiotem praw i obowiązków wynikających z pozwolenia wodnoprawnego. Z racji przywołanych wątpliwości trudno o jednoznaczne stanowisko w przedstawionej sprawie. Jednakże z uwagi na omówione uwarunkowania prawne wydaje się, że właściwszym byłoby, aby posiadaczem pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków z opisywanej gminnej oczyszczalni był podmiot rzeczywiście władający ww. instalacją.

Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.