NSA: gminne spółki płacą podatek od poręczenia udzielonego przez gminę

Gminne spółki muszą płacić podatek dochodowy od udzielonego przez gminę poręczenia majątkowego orzekł w piątek Naczelny Sąd Administracyjny. Sprawa dotyczyła dwóch spółek budujących aquaparki: w Wałbrzychu i w Kaliszu.

Jedynymi udziałowcami obu spółek są gminy. Spółki zamierzały zaciągnąć kredyt w banku. Jednym z warunków udzielenia kredytów było zabezpieczenie spłaty w postaci poręczenia majątkowego. W obu przypadkach poręczenia miały udzielić bezpłatnie gminy.

Obie spółki zwróciły się z wnioskiem o interpretację do Izby Skarbowej w Poznaniu. Pytały, czy bezpłatne poręczenie majątkowe, udzielane przez gminę, będzie dla nich przychodem i czy w związku z tym będą one musiały zapłacić podatek.

Spółki były zdania, że nie muszą płacić podatku od poręczenia, ponieważ nie uzyskają z tego tytułu żadnych korzyści, a jedynie zabezpieczenie spłaty kredytu, a poręczyciele nie będą obciążeni żadnymi kosztami wynikającymi z poręczenia.

W obu przypadkach izba skarbowa odpowiedziała, że poręczenie udzielane przez gminy jest dla spółek nieodpłatnym świadczeniem, a więc przychodem, od którego należy zapłacić podatek. Zdaniem izby udzielenie poręczenia jest korzyścią dla spółek, ponieważ gminy zobowiązały się w ten sposób do solidarnej odpowiedzialności za zaciągnięte kredyty. Ponadto spółki nie muszą płacić za udzielenie poręczenia.

Obie spółki złożyły skargi do wojewódzkich sądów administracyjnych. Spółka z Wałbrzycha wskazywała, że miałaby przychód dopiero w sytuacji, gdyby gmina faktycznie musiała spłacić za nią poręczony kredyt. Z kolei spółka z Kalisza odwoływała się do innej interpretacji, w której ta sama Izba Skarbowa w Poznaniu w podobnej sytuacji podjęła inną decyzję.

W sądzie I instancji spółka z Wałbrzycha przegrała, a spółka z Kalisza wygrała. Wrocławski WSA orzekł, że poręczenie jest przychodem, ponieważ ma konkretną wartość rynkową. "W stosunkach gospodarczych jest bowiem udzielane za wynagrodzeniem. Udzielenie go przez udziałowca, rezygnującego z wynagrodzenia, stanowi korzyść majątkową podmiotu zaciągającego zobowiązanie" – uzasadnił sąd i z tego powodu utrzymał decyzję izby skarbowej w mocy.

Przeciwnie orzekł WSA w Poznaniu. Zwrócił uwagę na to, że celem powołania spółki w Kaliszu było zaspokajanie potrzeb zbiorowych wspólnoty, czyli wypełnianie zadań własnych gminy, nienastawione na zysk. Sąd wskazał, że gminy mogą udzielać poręczeń majątkowych, jeżeli poręczenia dotyczą realizacji zadań własnych. Ponadto ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego nie wskazuje udzielania poręczeń majątkowych, jako dochodu, nie wiąże się z tym, zatem obowiązek zapłaty podatku.

Orzeczenia obu sądów zostały zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego; wyrok OWSA we Wrocławiu zaskarżyła spółka, a wyrok OWSA w Poznaniu - minister finansów.

W czwartek Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok OWSA z Poznania, co oznacza, że obie decyzje izby skarbowej zostały utrzymane w mocy (sygn. II ESK. 1368/11, II ESK. 1755/11).

"Udzielenie poręczenia majątkowego przez gminę stanowi dochód spółki, ponieważ zwiększa to jego zdolność kredytową" - stwierdził ANSA. Dodał, że spółka z Kalisza sama przyznała, że poręczenie majątkowe gminy było najtańszym rozwiązaniem, a w warunkach rynkowych musiałaby zapłacić za udzielenie poręczenia.