W dniu 17 listopada 2010 r. Minister Edukacji Narodowej wydał rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487) .
Zgodnie z przepisami rozporządzenia pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana jest przez:
- przedszkola,
- szkoły,
- placówki oświatowo-wychowawcze,
- placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego,
- młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania,
- młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7 ustawy o systemie oświaty , a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki;
- placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania
Samą pomoc psychologiczno-pedagogiczną definiuje się jako rozpoznawanie i zaspokajanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawanie indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia. Potrzeby te mogą wynikać zarówno z przyczyn negatywnych (m.in. niepełnosprawności, niedostosowania społecznego, choroby przewlekłej, różnic kulturowych, sytuacji kryzysowych bądź traumatycznych i niepowodzeń edukacyjnych) jak i pozytywnych (szczególne uzdolnienia przejawiane przez ucznia).
Korzystanie z pomocy jest dobrowolne i nieodpłatne, a za jej organizację odpowiada dyrektor danej jednostki oświatowej. Przy jej udzielaniu winien on współpracować m.in. z rodzicami i specjalistami z zakresu edukacji. Z inicjatywą udzielania pomocy może wystąpić sam uczeń, a także jego rodzice, nauczyciele i specjaliści z zakresu edukacji oraz asystent edukacji romskiej i pomoc nauczyciela.
Zgodnie z rozporządzeniem pomoc w szkołach udzielana będzie w formie:
- klas terapeutycznych (dla uczniów z zaburzeniami, o specyficznych potrzebach edukacyjnych lub wymagających długotrwałej pomocy specjalistycznej)
- zajęć rozwijających uzdolnienia
- zajęć dydaktyczno-wyrównawczych (dla uczniów mających trudności w nauce)
- zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym (dla uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się, a także uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniającymi funkcjonowanie społeczne)
- zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej – w przypadku uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych;
- porad i konsultacji udzielanych przez nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów.
W przedszkolach i placówkach psychologiczno-pedagogicznych pomoc udzielana będzie jedynie w formie zajęć specjalistycznych oraz porad i konsultacji, z tym że placówkach oświatowo-wychowawcze, w tym szkolne schroniska młodzieżowe, możliwe będzie również wprowadzenie zajęć rozwijających uzdolnienia. W rozporządzeniu przewidziano możliwość udzielania pomocy dla rodziców i nauczycieli w postaci wsparcia w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych oraz rozwijania ich umiejętności wychowawczych.
Rozporządzenie przewiduje ograniczenie liczebności uczniów, którym udzielana jest pomoc. Przykładowo: klasa terapeutyczna nie może liczyć więcej niż 15 uczniów, a liczba uczniów uczęszczających na zajęcia rozwijające uzdolnienia nie może być większa niż 8. Godzina zajęć rozwijających uzdolnienia i zajęć dydaktyczno-wyrównawczych trwa 45 minut, a godzina zajęć specjalistycznych — 60 minut. Możliwe jest, w uzasadnionych przypadkach, prowadzenie zajęć specjalistycznych w czasie krótszym niż 60 minut, można to jednak uczynić zachowując ustalony dla ucznia łączny czas tych zajęć.
Planowanie i koordynacja udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej danemu uczniowi należy do zespołu nauczycieli, wychowawców oraz specjalistów, którzy prowadzą zajęcia z uczniem. Zespół tworzony jest przez dyrektora szkoły, przedszkola bądź innej placówki oświatowej, który jednocześnie wyznacza osobę koordynującą prace zespołu. Co ważne – działania podejmowane przez zespół mają być nakierowane na konkretnego ucznia i zaspokajanie jego potrzeb edukacyjnych. Ma to zapewnić większą elastyczność i lepsze dopasowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla potrzeb konkretnego ucznia. Wszystkie działania związane z udzieloną pomocą zespół odnotowuje w prowadzonej karcie indywidualnych potrzeb ucznia.
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana będzie na zasadach określonych przez nowe rozporządzenie w roku szkolnym 2011/2012 w przedszkolach, gimnazjach i placówkach, szkołach podstawowych specjalnych i szkołach ponadgimnazjalnych specjalnych oraz w oddziałach specjalnych zorganizowanych w szkołach podstawowych ogólnodostępnych i szkołach ponadgimnazjalnych ogólnodostępnych. Rok później - w roku szkolnym 2012/2013 – pomoc udzielana będzie w szkołach podstawowych i szkołach ponadgimnazjalnych, z wyjątkiem szkół podstawowych specjalnych i szkół ponadgimnazjalnych specjalnych oraz oddziałów specjalnych zorganizowanych w szkołach podstawowych ogólnodostępnych i szkołach ponadgimnazjalnych ogólnodostępnych. Wejście w życie nowych przepisów nałoży na dyrektorach szkół, przedszkoli i placówek obowiązek dokonania odpowiednich działań przygotowawczych. Szczegółowe wyliczenie zadań dyrektorów umieszczono w przepisach końcowych rozporządzenia .
Rozporządzenie wchodzi w życie 1 lutego 2011 r. W tym samym dniu traci moc poprzedzające je rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11, poz. 114).
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487).