Z dniem 1 stycznia 2017 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 9 grudnia 2016 r. w sprawie zwrotu utraconych przez gminy dochodów z tytułu zwolnienia z podatku od nieruchomości w parkach narodowych, rezerwatach przyrody oraz przedsiębiorców o statusie centrum badawczo-rozwojowego (Dz.U. poz. 2083).
Potrzeba wydania nowego rozporządzenia wynika ze zmiany zakresu zwolnienia z podatku od nieruchomości określonego w art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, wprowadzoną ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1045, ze zm.). Zmiana ta polegała na ograniczeniu przypadków zwolnienia z podatku od nieruchomości dla przedmiotów opodatkowania znajdujących się w parkach narodowych lub rezerwatach przyrody do takich, które służą nie tylko bezpośrednio, ale i wyłącznie osiąganiu celów z zakresu ochrony przyrody. Na podstawie art. 55 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw, obowiązujące rozporządzenie Ministra Finansów zachowuje moc nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej, tj. do dnia 1 stycznia 2017 r.
W § 1 pkt 1 rozporządzenia wskazano nowy zakres zwolnienia z podatku od nieruchomości dla znajdujących się w parkach narodowych lub rezerwatach przyrody: gruntów położonych na obszarach objętych ochroną ścisłą, czynną lub krajobrazową, a także budynków i budowli trwale z gruntem związanych określający, że mają one służyć nie tylko bezpośrednio, ale i wyłącznie osiąganiu celów z zakresu ochrony przyrody. Natomiast § 1 pkt 2 rozporządzenia, odnoszący się do przedsiębiorców o statusie centrum badawczo – rozwojowego, nie uległ zmianie w stosunku do obowiązującego dotychczas rozporządzenia.
W § 2 rozporządzenia określony został tryb zwrotu z budżetu państwa utraconych przez gminę dochodów. Zwrot utraconych dochodów z tytułu zwolnień z podatku od nieruchomości, podobnie jak dotychczas, następował będzie na wniosek gminy (wzór wniosku został określony w załączniku do rozporządzenia). Nowym obowiązkiem gmin będzie wskazywanie we wniosku podstawy prawnej objęcia obszarów ochroną ścisłą, czynną lub krajobrazową - w przypadku gruntów położonych w parkach narodowych lub rezerwatach przyrody. Terminy na złożenie wniosku i korekty wniosku pozostały bez zmian (odpowiednio - 31 marca i 31 maja 31 marca roku następującego po roku, za który sporządzany jest wniosek). Zachowano także ich wyłączenie wobec tych wniosków oraz korekt wniosków, które są składane w związku z korektą deklaracji złożonej przez podatnika oraz w związku z
pozostawieniem bez rozpatrzenia.
Zgodnie z § 3 rozporządzenia, podobnie jak dotychczas, weryfikacji prawidłowości sporządzanych wniosków pod względem rachunkowym i formalnym dokonywał będzie wojewoda. W przypadku stwierdzenia we wniosku braków lub błędów wzywał on będzie gminę do ich usunięcia w terminie 7 dni. W razie nieusunięcia braków lub błędów wniosek zostanie pozostawiony bez rozpatrzenia.
W § 4 rozporządzenia określono terminy i formę zwrotu utraconych przez gminę dochodów. Wojewoda przekazywał będzie kwotę środków na rachunek bankowy gminy w terminie do dnia 31 sierpnia roku następującego po roku, za który sporządzono wniosek lub korektę wniosku. Dla wniosków i korekt wniosków składanych po upływie terminów wskazanych w rozporządzeniu przekazanie nastąpi do dnia 31 sierpnia roku następującego po roku, w którym zostały one złożone.