Projektowane rozporządzenie ma również za zadanie doprecyzować i uporządkować rozwiązania przewidziane w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 1998 r. w sprawie komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli i trybu postępowania dyscyplinarnego (Dz. U. Nr 15, poz. 64) .

Nowa regulacja będzie oddziaływała na wszystkich nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych, którzy zgodnie z przepisami Karty Nauczyciela podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej, a także na dyrektorów szkół, organy prowadzące szkoły, członków komisji dyscyplinarnych jak również organy, przy których działają komisje dyscyplinarne, tj. wojewodów, ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

W świetle zmienionych przepisów Karty Nauczyciela odpowiedzialności dyscyplinarnej podlegają wszyscy nauczyciele, a nie wyłącznie nauczyciele mianowani. W związku z powyższym, w projektowanym rozporządzeniu odpowiedzialności dyscyplinarnej podlegać będą nie tylko nauczyciele zatrudnieni w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, lecz również nauczyciele zatrudnieni w niepublicznych przedszkolach i placówkach, szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych, publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego.

Z uwagi na rozciągnięcie odpowiedzialności dyscyplinarnej na szerszą grupę nauczycieli, w projekcie odpowiednio rozszerzono grupę nauczycieli, którzy mogą zostać powołani na członka komisji. Ponadto doprecyzowano i uporządkowano przepisy określające warunki, które musi spełniać osoba powoływana na członka komisji oraz przypadki odwołania członka komisji. Na członka komisji będzie mogła zostać powołana osoba, która jest nauczycielem mianowanym lub dyplomowanym zatrudnionym w przedszkolu, szkole lub placówce wymienionej w art. 1 ust. 1, ust. 1a oraz ust. 2 pkt 1 - 2 Karty Nauczyciela , nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, nie była karana dyscyplinarnie, cieszy się autorytetem oraz posiada wysokie walory moralne, posiada co najmniej pięcioletni staż pracy pedagogicznej w szkole. W przypadku zaprzestania spełniania ww. warunków lub złożenia rezygnacji będzie następowało odwołanie z tej funkcji. Dookreślono również, iż członka komisji będzie można odwołać w szczególnie uzasadnionych przypadkach, w tym w przypadku niewykonywania przez niego obowiązków członka komisji, niedbałego wykonywania członka komisji lub zachowania uchybiającego godności członka komisji.

Projekt rozporządzenia określa, iż w celu przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego (w tym przede wszystkim czynności mających ustalić zasadność zarzutu uchybienia godności zawodu lub obowiązkom nauczyciela oraz okoliczności przewinienia) organ, przy którym działa komisja, powołuje rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców spośród pracowników zatrudnionych w urzędzie obsługującym organ.

W projekcie rozporządzenia doprecyzowano przepisy określające przypadki, w których rzecznik dyscyplinarny podlega wyłączeniu od udziału w sprawie.

Projekt rozporządzenia wprowadza też zmiany w zakresie momentu uznania nauczyciela za obwinionego. W myśl projektowanej regulacji za obwinionego uważa się nauczyciela, któremu doręczono postanowienie o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego.

Zgodnie z projektowaną regulacją, w zawiadomieniu o wszczęciu postępowania wyjaśniającego rzecznik dyscyplinarny informuje osobę, której dotyczy postępowanie, o stawianych jej zarzutach oraz o przysługujących jej uprawnieniach. Wzmocnieniu prawa do obrony ma również służyć przepis, zgodnie z którym po zakończeniu postępowania wyjaśniającego rzecznik dyscyplinarny zobowiązany jest niezwłocznie powiadomić osobę, której dotyczyło postępowanie wyjaśniające, o zakończeniu postępowania, udostępnić jej zebrane dowody oraz umożliwić złożenie dodatkowych wyjaśnień.

Rzecznik dyscyplinarny będzie mógł przeglądać akta osobowe osoby, której dotyczy postępowanie wyjaśniające oraz robić z nich kopie. Zlikwidowany zostanie tym samym obowiązek przekazywania akt osobowych nauczyciela do komisji dyscyplinarnej.

W projekcie rozporządzenia uregulowana została kwestia przesłuchania małoletniego w postępowaniu wyjaśniającym. Świadka, który w chwili przesłuchania nie ukończył 15 lat, będzie można przesłuchać, jeżeli jego zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Przesłuchanie takiego świadka będzie przeprowadzał rzecznik dyscyplinarny w obecności psychologa lub rodzica lub prawnego opiekuna. Ponadto świadka tego będzie można przesłuchać tylko raz, chyba że wyjdą na jaw istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga ponownego przesłuchania.

Wprowadzona zostanie możliwość zaskarżenia postanowienia rzecznika dyscyplinarnego o umorzeniu postępowania wyjaśniającego. Zażalenie do komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji na niniejsze postanowienie będzie przysługiwało wszystkim uczestnikom postępowania wyjaśniającego.

Projekt rozporządzenia reguluje również dotychczas niedookreśloną sytuację, polegającą na wyłonieniu się dopiero w trakcie rozprawy innych zarzutów niż ujęte we wniosku rzecznika dyscyplinarnego o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego. Zgodnie z projektowaną regulacją, jeżeli na podstawie okoliczności, które zostały ujawnione dopiero w toku rozprawy, rzecznik dyscyplinarny zarzucił obwinionemu inny czyn oprócz objętego wnioskiem o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, komisja odracza rozprawę, chyba że, za zgodą stron, rozpozna sprawę na tej samej rozprawie, w zakresie rozszerzonym o nowe zarzuty. W przypadku zawieszenia postępowania rzecznik dyscyplinarny w terminie 10 dni uzupełnia wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.

Zgodnie z projektowaną regulacją członkom komisji, rzecznikowi dyscyplinarnemu, obwinionemu, którego uwolniono od winy i kary, jego obrońcy będącemu nauczycielem lub nauczycielem emerytowanym oraz świadkom i innym osobom wezwanym przez komisją na rozprawą przysługuje równowartość zarobku utraconego w związku z udziałem w rozprawie oraz zwrot kosztów przejazdu na zasadach określonych przepisami w sprawie należności przysługujących pracownikom zatrudnionym w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

W projektowanym rozporządzeniu nie znajdą się regulacje dotyczące wniesienia rewizji nadzwyczajnej od prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego. Obowiązujące przepisy Karty Nauczyciela nie przewidują bowiem takiego rozwiązania.

Zmiany dotyczyć będą również wykonania prawomocnego orzeczenia komisji. Przepis art. 26 ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela w przypadku prawomocnego ukarania w postępowaniu dyscyplinarnym karą zwolnienia z pracy przewiduje wygaśnięcie stosunku pracy nauczyciela z mocy prawa, a nie jego rozwiązanie.

Projekt rozporządzenia nie zawiera przepisów regulujących, po jakim okresie kary dyscyplinarne podlegają zatarciu a odpis orzeczenia podlega zniszczeniu. Kwestie te zostały określone w Karcie Nauczyciela. W Rozdziale 7 projektu rozporządzenia pozostały więc wyłącznie kwestie nieuregulowane w przepisach Karty Nauczyciela , tj. kompetencje w zakresie wykonania prawomocnego orzeczenia komisji oraz zawiadomienia ukaranego o zatarciu kary i zniszczeniu orzeczenia o ukaraniu.

Projekt rozporządzenia skierowany został do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych.

Na podstawie: www.men.gov.pl, stan z dnia 23 lutego 2011 r.

Pobierz projekt rozporządzenia (.pdf)

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. 2006 r. Nr 97, poz. 674)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 1998 r. w sprawie komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli i trybu postępowania dyscyplinarnego (Dz. U. Nr 15, poz. 64)