Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178, ze zm.) została zastąpiona przez ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, za wyjątkiem przepisów regulujących zasady prowadzenia ewidencji działalności gospodarczej (dalej: ewidencja), które będą obowiązywały jeszcze do połowy 2011 r. (termin ten był już wielokrotnie przez ustawodawcę przedłużany). Od 31 marca 2009 r. nastąpiły jednak istotne zmiany w tej ewidencji, wprowadzone ustawą z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 18, poz. 97).
Najważniejszą zmianą jest urzeczywistnienie postulowanej od wielu lat zasady „jednego okienka”, czyli możliwości złożenia wszystkich dokumentów potrzebnych do rozpoczęcia działalności gospodarczej w jednym urzędzie. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami (dodany art. 7b ust. 4), wniosek o wpis do ewidencji jest jednocześnie:
- wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON),
- zgłoszeniem identyfikacyjnym lub aktualizacyjnym dotyczącym ewidencji i identyfikacji podatkowej,
- zgłoszeniem płatnika składek ubezpieczenia społecznego lub jego zmianą, albo zgłoszeniem oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników.
Obowiązkiem organu prowadzącego ewidencję (wójta, burmistrza lub prezydenta miasta) jest przesłanie niezwłocznie, ale nie później niż w ciągu 3 dni, danych z wniosku oraz kopii zaświadczenia o wpisie do ewidencji do wskazanych przez przedsiębiorcę właściwych organów – naczelnika urzędu skarbowego, urzędu statystycznego oraz jednostki terenowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Centrali KRUS (art. 7b ust. 5 i 6).
Wniosek przedsiębiorcy o wpis do ewidencji może być złożony na kilka sposobów (zgodnie z art. 7b ust 7-9):
- przesłany listem poleconym na adres właściwego urzędu gminy oraz opatrzony własnoręcznym podpisem, którego własnoręczność jest potwierdzona przez notariusza,
- w wersji elektronicznej – za pośrednictwem formularza znajdującego się na stronie internetowej gminy i podpisany podpisem elektronicznym,
- w wersji elektronicznej – za pośrednictwem formularza znajdującego się na stronie internetowej gminy i nie podpisany podpisem elektronicznym, wówczas organ gminy zawiadamia o miejscu i terminie podpisania wniosku, co musi nastąpić w ciągu 3 dni roboczych od dnia złożenia wniosku lub wskazanej we wniosku daty rozpoczęcia działalności gospodarczej; wówczas datą złożenia wniosku jest dzień jego podpisania.
Zasady te stosuje się również do wniosku o zmianę wpisu w ewidencji (art. 7d ust. 1a).
Nowością jest również zlikwidowanie opłat przy składaniu wniosku o wpis lub zmianę wpisu w ewidencji. Zmieniając art. 7a ust. 3 ustawodawca uchylił zatem też i upoważnienie dla rad gmin do wydawania uchwał w sprawie zwolnienia od opłat za wpis lub jego zmianę. Dotychczasowe uchwały utraciły moc z dniem 31 marca 2009 r.