Kłopotem nie są warunki życiowe, lecz problemy z integracją
Wszystkie skontrolowane przez Najwyższą Izbę Kontroli ośrodki gwarantowały uchodźcom godne warunki bytowe. Budynki były w dobrym stanie, mieszkańcy mieli dostęp do punktów medycznych oraz otrzymali możliwość podtrzymywania własnych tradycji narodowych i kulturowych. Pomimo pomocy większość uchodźców opuszcza jednak nasz kraj często jeszcze przed zakończeniem indywidualnego programu integracji.
Czytaj też: Samorządy nie chcą uchodźców
Barierą jest język
Znajomość języka w nowym kraju jest czynnikiem istotnym dla procesu integracji. Nauka języka polskiego jest obowiązkowa dla osób posiadających status uchodźcy uczestniczących w indywidualnych programach integracji. Prowadzenie nauki języka uzależnione jest jednak „od potrzeb i możliwości” w efekcie czego na kursy nie przeznaczano żadnych środków z budżetu państwa i tylko niewielkie z budżetów samorządów. Mierne efekty przyniosły również zapisy dotyczące asystenta nauczyciela dziecka cudzoziemskiego, gdyż tylko pojedyncze szkoły zdecydowały się na takie rozwiązanie lub zorganizowały dla uchodźców dodatkową naukę języka polskiego. W opinii NIK konieczne jest zwiększenie intensywności nauki języka.
Uchodźcy boją się bezdomności
W swoim raporcie NIK zwrócił również uwagę na kłopot z zapewnieniem mieszkań dla uchodźców. Zaledwie 5 procentom rodzin objętych kontrolą udało się uzyskać mieszkania komunalne. Ograniczone zasoby lokali socjalnych i komunalnych, oraz brak konkretnych wytycznych, co do form i sposobów udzielania pomocy uchodźcom w tym obszarze sprawiają, że cudzoziemcy mają często olbrzymie kłopoty ze znalezieniem miejsca zamieszkania.
Kluczem jest współpraca
W ocenie NIK konieczna jest właściwa koordynacja procesów preintegracji i integracji, by te wzajemnie się uzupełniały. Istotą jest prawidłowa współpraca Urzędu ds. Cudzoziemców z Ministerstwem Pracy, powiatowymi centrami pomocy rodzinie, oraz ośrodkami pomocy społecznej. Współpraca tych instytucji ma umożliwić m.in. stworzenie prawidłowego systemu nauki języka polskiego, stosowanie rozwiązań umożliwiających przyznawanie mieszkań cudzoziemcom czy zwiększyć skuteczność aktywizacji zawodowej.
NIK o uchodźcach: system pomocy nie służy integracji ze społeczeństwem
Głównym celem integracji powinno być zapewnienie samodzielnego funkcjonowania cudzoziemca w nowym kraju i uniezależnienie go od świadczeń pomocy społecznej. Z przeprowadzonej przez NIK kontroli wynika jednak, że większość uchodźców nie zna języka i ma problem z samodzielnym zapewnieniem sobie stałego zamieszkania i zatrudnienia.
