Obowiązek podjęcia działań, których celem jest ograniczenie o 10 proc. zużycia energii elektrycznej, nakłada ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku, która weszła w życie 18 października 2022 roku. Obowiązek dotyczy kierowników jednostek sektora finansów publicznych (JSFP), w tym jednostek samorządu terytorialnego. Pierwsze sprawozdanie samorządy składały do 31 marca. Teraz będą musiały rozliczyć rok 2023. Mają na to czas do 31 marca 2024 roku.

Zobacz w LEX: Formularz - informacja zbiorcza dotycząca zużycia energii elektrycznej przez jednostki sektora finansów publicznych >

 I choć - jak wynika z interpretacji Ministerstwa Klimatu i Środowiska - z działań oszczędnościowych powinno być wyłączone oświetlenie uliczne, to miasta szukają oszczędności również tym zadaniu.

- Koszty oświetlenia narzucone przez spółki energetyczne są już tak wysokie, że miasta tworzą nawet własne metody zasilania oświetlenia ulicznego, szczególnie tam, gdzie powstają nowe osiedla i tam gdzie infrastruktura ta jest modernizowana  – mówi Marek Wójcik, pełnomocnik Związku Miast Polskich.

Czytaj w LEX: Ustawowy cel zmniejszenia zużycia energii elektrycznej przez JST >

Samorządowcy wskazują, że modernizacji oświetlenia ulicznego, a tym samym obniżeniu rachunków za prąd nie sprzyjają przepisy prawa. Instalacja oświetleniowa jest bowiem własnością przedsiębiorstwa energetycznego. Samorządy nie chcą i nie mogą inwestować swoich pieniędzy w modernizację nie swoich latarni ulicznych. Podnoszą, że obecne przepisy Prawa energetycznego dotyczą utrzymania punktów świetlnych, a nie ich modernizacji. Domagają się też ograniczenia opłaty z tytułu poboru mocy biernej pojemnościowej w oświetleniu ulicznym. Przekonują, że ta kosztowna opłata wygląda jak kara przedsiębiorstwa energetycznego dla tych, którzy inwestują w nowoczesne oświetlenie.  Więcej o tym problemie pisaliśmy: Gminy inwestują w ledy, a oszczędności zjada opłata za energię bierną.  Na razie ich apele nie odnoszą żadnego skutku.

 

Zamiast modernizacji optymalizacja

Związek Miast Polskich przeprowadził na temat działań, jakie podjęły 103 miasta członkowskie w celu optymalizacji zużycia energii elektrycznej do oświetlenia ulicznego.

- Chcieliśmy tą ankietą pokazać, jak miasta efektywnie mogą poszukać jednak oszczędności – mówi Marek Wójcik

Miasta średnio wskazywały trzy różne działania, od zmian w technologii oświetleniowej, po zarządzanie zużyciem energii i optymalizację systemów oświetlenia. Przykładowo Władysławowo podjęło aż siedem różnych działań, a Kruszwica i Wejherowo po sześć.

Z danych MZP wynika, że najpopularniejszym sposobem na oszczędzanie energii jest wymiana starych żarówek na energooszczędne oświetlenie LED. Takie działanie wykazało aż 70 proc. ankietowanych. Połowa miast biorących udział w ankiecie przyznała, że oszczędności szuka w redukcji mocy oświetlenia w godzinach nocnych. Wielkość redukcji jest oświetlenia jest bardzo zróżnicowana od 30 do 80 proc.

Trzecim najpopularniejszym sposobem jest opóźnienia włączania oświetlenia wieczorem i przyspieszenie wyłączania oświetlenia rano (31 proc. miast).

Czytaj też w LEX: Zrównoważona polityka oświetlenia zewnętrznego w mieście. Studium przypadku Kopenhagi >

 

Tam wykręcić, tu opóźnić

Równie popularne jak opóźnienie włączenia oświetlenia jest wyłączenie oświetlenia ulicznego w godzinach nocnych (28 proc.), zazwyczaj między godziną 22 a 5.00, a najczęściej od północy do 4 nad ranem.

  • 22 proc. miast wskazało na wyłączenie części opraw oświetleniowych w mało uczęszczanych miejscach, pozostawienie jedynie pojedynczego oświetlenia dozorowego;
  • 16 proc. wyłączenie iluminacji obiektów drogowych;
  • 14 proc. zmniejszenie liczby działających punktów świetlnych na dużych placach;
  • 12 proc. wyłączenie latarni, które znajdują się w bliskiej odległości od siebie;
  • 8 proc. wyłączenie co drugiej lampy na ciągach oświetlenia ulicznego na terenie całej gminy;
  • 5 proc. wprowadzenie dynamicznego systemu oświetlenia ulicznego, który dostosowuje się do pogody i naturalnego światła.

Ponad jedna czwarta miast wskazała, że podejmuje inne działania oszczędnościowe To:

  • wprowadzenie systemu umożliwiającego zdalne sterowanie oświetleniem;
  • montaż zegarów zintegrowanych z czujnikiem zmierzchu;
  • korekta ustawień na zegarach wraz z opóźnieniem uruchamia się lamp i kontrola nasłonecznienia podczas zmierzchu i wschodu słońca;
  • wyłączenie podświetlenia budynków, w tym pomników, obiektów zabytkowych, obiektów sakralnych, szkół i innych obiektów użyteczności publicznej;
  • wprowadzenie cyfrowych programatorów astronomicznych do ustawień czasowych świecenia lamp ulicznych;
  • zmniejszenie ilości oświetlenia świątecznego. 

Czytaj też w LEX: Kontrola zarządcza w centrum usług wspólnych – tworzenie planów działalności > 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.