Drugie wydanie książki, której autorem jest prof. dr hab. Andrzej Szromnik – kierownik Katedry Handlu i Instytucji Rynkowych AE w Krakowie, zostało spowodowane życzliwym przyjęciem przez czytelników pierwszego wydania tej książki w roku 2007. Książka wpisuje się bowiem w nurt teoretycznych rozważań i praktycznej adaptacji narzędzi marketingowych w stosunku do terytorium, postrzeganego jako megaprodukt. We wstępie Autor stawia tezę o dopuszczalności analogii między jednostkami przestrzenno-administracyjnymi a przedsiębiorstwami, między samorządową kadrą zarządzającą a kadrą menedżerską, między wójtami, starostami, burmistrzami i prezydentami miast a dyrektorami i prezesami firm.
Treść książki jest poświęcona adaptacji dorobku nauk o zarządzaniu przedsiębiorstwem, w kierunku przedsiębiorczego myślenia w podejmowaniu decyzji przez organy władzy w jednostkach terytorialnych. Wychodząc z założenia, że marketing jest specyficznym sposobem myślenia o sukcesie, Autor definiuje marketing terytorialny jako filozofię osiągania założonych celów przez jednostki osadnicze w warunkach konkurencji o ograniczone zasoby, u której podstaw leży przekonanie, że właściwa orientacja na klientów- partnerów ma decydujący wpływ na osiągane rezultaty. Natomiast z procesowego punktu widzenia marketing terytorialny identyfikowany jest jako proces rozpoznawania, przewidywania i zaspokajania potrzeb i pragnień mieszkańców, przy jednoczesnym przewidywaniu kierunków racjonalnego wykorzystania wszystkich posiadanych zasobów.
Autor przyjmuje następujące założenia marketingowego zarządzania jednostką osadniczą (miastem, regionem):
- potrzeby i pragnienia społeczności stanowią główne wytyczne dla organów zarządzających zasobami jednostki osadniczej o określonym kształcie przestrzenno-administracyjnym,
- zaspokojenie ww. potrzeb jest w dużej mierze uzależnione od powiązań z innymi obszarami,
- potrzeby i pragnienia mieszkańców zmieniają się, zwłaszcza w długim czasie, muszą więc być systematycznie badane,
- proces zaspokajania bieżących i przyszłych potrzeb wymaga racjonalnego gospodarowania zasobami materialnymi i niematerialnymi, rzeczowymi i finansowymi, własnymi i obcymi,
- zaspokajanie potrzeb i pragnień jednostki osadniczej jako całości nie może stać w sprzeczności z zaspokajaniem potrzeb indywidualnych mieszkańców i ich grup, ale też zaspokojenie potrzeb mniejszości nie może być sprzeczne z dążeniami całej społeczności,
- nie może występować konflikt pomiędzy władzą jednostki a jej mieszkańcami, bo władza działa z upoważnienia mieszkańców, w ich imieniu i ich interesie,
- zadowolenie i rozwój osób i grup społecznych prowadzi do rozwoju całej jednostki osadniczej, a rozwój całej jednostki osadniczej sprzyja zadowoleniu jej mieszkańców.
Zaletą książki jest też jej jasna konstrukcja oraz zrozumiały i komunikatywny język. W kolejnych rozdziałach i podrozdziałach, z graficznym wyróżnieniem w tekście istotnych dla czytelnika kwestii, Autor szczegółowo omawia, z wykorzystaniem licznych przykładów, ilustracji i tabel:
- teoretyczne podstawy marketingu terytorialnego, jego pojecie, aspekty, cele, warunki i czynniki jego rozwoju oraz jego poziomy i sfery,
- marketing terytorialny jako rynkową koncepcję pozyskiwania czynników rozwojowych jednostek przestrzenno-administracyjnych, relacje wymienne i transfery wartości, czynniki rozwojowe miast i regionów,
- przesłanki kształtowania orientacji marketingowej jednostek osadniczych, założenia kształtowania orientacji marketingowej jednostki przestrzenno-administracyjnej,
- terytorialny marketing mix, organizację działalności marketingowej w jednostkach przestrzenno-administracyjnych, marketingową orientację miast w Polsce w świetle badań empirycznych,
- korzyści dla klientów-użytkowników jako podstawę koncepcji produktu w marketingu terytorialnym,
- marketingowy wizerunek jednostki osadniczej, image i tożsamość miasta (regionu),
- marketingową koncepcję partnerstwa podmiotów działających na rynku miast i regionów,
- targi jako środek aktywizacji lokalnego środowiska gospodarczego,
- marketingowe instrumenty oddziaływania „miejsca” na inwestorów zagranicznych.
Książkę należy polecić wszystkim, którym nie jest obojętne dobro wspólne, jakim jest przestrzeń terytorialna, w szczególności osobom zajmującym się zawodowo działalnością samorządów terytorialnych oraz praktykom firm konsultingowych w zakresie analiz rozwoju terytorialnego, ale także każdemu świadomemu mieszkańcowi wspólnoty terytorialnej, który po przestudiowaniu tej książki może stać się bardziej świadomym swej roli i aktywniejszym uczestnikiem wspólnoty. Po książkę powinni ponadto sięgnąć studenci kierunków: administracja, zarządzanie, ekonomia, gospodarka przestrzenna i innym zdobywającym wiedzę z zakresu rozwoju regionalnego i lokalnego. Szczególny bowiem walor publikacji wynika z jej kompleksowego przedstawienia podjętych problemów, w duchu nowoczesnego zarządzania, opartego na strategicznym myśleniu o rozwoju terytorium. Korzystanie tematyczne z książki ułatwia też indeks haseł, umieszczony w końcowej jej części.
Niniejszy podręcznik może też być przyczynkiem do dalszych poszukiwań możliwości zastosowania marketingu terytorialnego i pogłębiania wiedzy na ten stosunkowo jeszcze nowy, słabo zbadany i słabo rozpowszechniony styl zachowań. Książka zawiera bowiem także liczny wykaz literatury polskiej i zagranicznej w przedmiotowym zakresie.
Marketing terytorialny. Miasto i region na rynku, wydanie II rozszerzone - recenzja książki
Andrzej Szromnik, Marketing terytorialny. Miasto i region na rynku, wydanie II rozszerzone, Oficyna a Wolters Kluwer Business, Krakw 2008