Wnioskodawca zwrócił się do gminnego ośrodka pomocy społecznej o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad ojcem. Kierownik ośrodka odmówił przyznania prawa do świadczenia. W uzasadnieniu wskazał, iż wnioskodawcy świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, bowiem jego ojciec pozostaje w związku małżeńskim, a żona osoby wymagającej opieki nie posiada orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności.

WSA rozpatrując skargę przypomniał, iż wbrew stanowisku organu istnieje utrwalona i stosunkowo jednolita praktyka interpretacji art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. "a" ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006, nr 139 poz. 992, ze zm.) , która wychodzi naprzeciw wątpliwościom konstytucyjnym, co do treści tego przepisu. Daje ona pierwszeństwo wykładni celowościowej i systemowej analizowanej regulacji przed jej wykładnią językową. Zgodnie z taką wykładnią pozostawanie w związku małżeńskim przez osoby wymagające opieki nie powinno być uważane za przesłankę odmowy prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w wypadku, gdy oboje małżonkowie legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, a osobą ubiegającą się o świadczenie jest ich dziecko.

Zdaniem WSA negatywna przesłanka w art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006, nr 139 poz. 992, ze zm.) , rozumiana w sposób bezwzględny, wywołuje daleko idące negatywne konsekwencje dla rodziny i małżeństwa. Otóż, gdy stan zdrowia obydwojga małżonków powoduje, że nie są oni w stanie być dla siebie wzajemnie wsparciem, pozostali członkowie rodziny, którzy chcą - a jednocześnie mają również obowiązek - sprawować nad nimi opiekę, nie mogą uzyskać świadczenia, które uzyskaliby gdyby taki związek małżeński nie istniał.

Okoliczność, iż skarżący sprawuje opiekę nad pozostającym w związku małżeńskim ojcem, nie stanowi zatem podstawy do odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, o ile żona ojca takiej opieki nie może samodzielnie sprawować z uwagi na swój zły stan zdrowia. Pozostawanie w związku małżeńskim będzie stanowić tyko wtedy przeszkodę w przyznaniu tego świadczenia, gdy małżonek osoby wymagającej opieki będzie w stanie skutecznie taką pomoc świadczyć. WSA podkreślił, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje osobie wymagającej opieki, ale osobie, która tę opiekę sprawuje. Jego celem jest częściowe pokrycie wydatków ponoszonych przez rodzinę w związku z koniecznością zapewnienia opieki i pielęgnacji niepełnosprawnej osobie.

Odmowa świadczenia pielęgnacyjnego osobom o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych z tego powodu, że osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, nie może sprowadzać się wyłącznie do językowej wykładni przepisów przytoczonej wyżej ustawy. Zgodnie z art. 7 kpa zawierającym zasadę prawdy obiektywnej, organy rozpoznające wniosek o świadczenie pielęgnacyjne winny ocenić czy współmałżonek, który mimo że nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności- może z uwagi na wiek i stan zdrowia taką opiekę sprawować. Bowiem w ustalonym obiektywnie stanie faktycznym sprawy, organy winny stosować wykładnię celowościową i funkcjonalną wyrażoną w art. 68 ust. 3 Rzeczypospolitej Polskiej – uznał WSA w Poznaniu.

Na podstawie: Wyrok WSA w Poznaniu z 8 marca 2012 r., sygn. akt IV SA/Po 1/12

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.)
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.)