Liczba oddziałów klas pierwszych nie może być mniejsza niż jeden

Organu powiatu nie może ustalić liczby oddziałów klas pierwszych i liczby uczniów przyjmowanych do klas pierwszych na poziomie 0, czyli w istocie ustalić, że w danej szkole nie będzie tworzona żadna klasa pierwsza, o ile szkoła nie jest likwidowana uznał WSA w Łodzi.

Zarządu powiatu podjął uchwałę w sprawie ustalenia liczby oddziałów klas pierwszych oraz liczby uczniów przyjmowanych do klas pierwszych szkół prowadzących przez powiat, w tym szkół specjalnych w roku szkolnym 2013/2014. Uchwała wydana została na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym i § 24 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz. U. nr 26, poz. 232 ze zm.).

Wojewoda wszczął postępowanie w celu kontroli legalności uchwały. Wątpliwości organu budził zapis załącznika do uchwały, zgodnie z którym, w zespole szkół ponadgimnazjalnych liczba oddziałów otworzonych w roku szkolnym 2013/2014 oraz liczba uczniów równa się "0", w sytuacji, gdy placówka ta nie została zlikwidowana na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty .

W odpowiedzi rada powiatu wyjaśniła, że zgodnie z przyjętą powszechnie terminologią akademicką liczba "0" to najmniejsza nieujemna liczba, a zgodnie z rozporządzeniem w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych, do zadań samorządu terytorialnego należy określenie liczby oddziałów i uczniów. Rada wskazała ponadto, że w roku szkolnym 2013/2014 celem zarządu powiatu nie była likwidacja tej placówki, lecz częściowe ograniczenie działalności szkoły poprzez zaprzestanie naboru do klas pierwszych w jednym roku szkolnym.

WSA przypomniał, iż stosownie do treści § 24 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych, jednostki samorządu terytorialnego prowadzące szkoły ustalają, w porozumieniu z dyrektorami szkół, liczbę oddziałów klas pierwszych oraz liczbę uczniów przyjmowanych do klas pierwszych, w tym w odniesieniu do szkół i oddziałów sportowych, szkół mistrzostwa sportowego, szkół i oddziałów dwujęzycznych, szkół i oddziałów dla mniejszości narodowych lub etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym, szkół i oddziałów integracyjnych oraz szkół i oddziałów specjalnych, a także przekazują te ustalenia kuratorowi oświaty;

Zatem z treści przepisu wynika, że jednostka samorządu terytorialnego zobowiązana jest do ustalenia dwóch kwestii: po pierwsze – liczby oddziałów klas pierwszych, a po drugie – liczby uczniów przyjmowanych do klas pierwszych. W ocenie Sądu przepis ten nie przewiduje możliwości określenia liczby oddziałów klas pierwszych oraz liczby uczniów przyjmowanych do klas pierwszych liczbą "0", czyli w istocie ustalenia, że w danej szkole nie będzie tworzona żadna klasa pierwsza. Liczba oddziałów klas pierwszych w danej szkole musi być liczbą całkowitą dodatnią nie mniejszą niż 1. Zatem rację przyznać należy stanowisku wojewody, że zapis w załączniku do uchwały w postaci "0" – przy liczbie oddziałów klas pierwszych i liczbie uczniów przyjmowanych do klas pierwszych w zespole szkół ponadgimnazjalnych nie znajduje oparcia w wymienionym przepisie. Ustawodawca nałożył bowiem, w tym przypadku na organ powiatu, obowiązek ustalenia w porozumieniu z dyrektorami szkół liczby oddziałów klas pierwszych oraz liczby uczniów przyjmowanych do klas pierwszych tak, aby zagwarantować wszystkim potencjalnym kandydatom do klas pierwszych realizację odpowiednio obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki. Oznacza to konieczność pozytywnego określenia liczby oddziałów i liczby uczniów. W sytuacji natomiast określenia ilości oddziałów i uczniów w danej szkole liczbą "0", co oznacza wstrzymanie naboru uczniów do klas pierwszych w roku szkolnym 2013/2014 należy uznać, że zarząd powiatu de facto zmierza do likwidacji tej placówki szkolnej, tyle, że nie w trybie przewidzianym w  ustawie o systemie oświaty .

W ocenie WSA, brzmienie § 24 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych, nie daje podstaw do wyprowadzenia z niego kompetencji dla organu powiatu, do ustalenia liczby oddziałów klas pierwszych i liczby uczniów przyjmowanych do klas pierwszych na poziomie "0", czyli określenia, że do działającej szkoły w danym roku nie będzie przeprowadzany żaden nabór i w związku z tym nie zostanie utworzona żadna klasa pierwsza. Liczba tworzonych w poszczególnych szkołach lub zespołach szkół, oddziałów klas pierwszych nie może być mniejsza niż "1". Odmienna interpretacja tego przepisu stwarzałaby możliwość obejścia przepisów ustawy o systemie oświaty dotyczących likwidacji szkoły publicznej. Zatem organ powiatu na mocy powołanego przepisu zobowiązany jest ustalenia w każdej z prowadzonych przez siebie szkół lub zespole szkół przynajmniej jednego oddziału klasy pierwszej – uznał WSA.

Na podstawie:
Wyrok WSA w Łodzi z 4 lipca 2013 r., sygn. akt III SA/Łd 600/13, nieprawomocny

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.)