Koszty związane z podziałem nieruchomości

Kto ponosi koszty związane z podziałem nieruchomości?

Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych wystąpił z żądaniem podziału nieruchomości stanowiącej własność gminy w celu przekazania "gruntów pokrytych wodami" na własność województwa a następnie w zarząd WZMiUW. Podstawa prawna żądania to art. 11 ust. 1 pkt 4 Prawa wodnego . W ewidencji gruntów cała nieruchomość oznaczona jest jako "dr".



Czy gmina zobligowana jest do pokrycia kosztów podziału?

Czy żądanie powinno być poparte dokumentem, np. operatem klasyfikacyjnym stwierdzającym inny stan ewidencyjny niż aktualny, lub szkicem sytuacyjnym określającym obszar żądania?

W jakiej formie powinno nastąpić przekazanie gruntów?

Czy wymagana jest forma zbycia nieruchomości komunalnej taka, jak w przypadku sprzedaży np. osobom fizycznym?

Odpowiedź

Koszty związane z podziałem nieruchomości pokrywa co do zasady podmiot, w którego interesie leży dokonanie podziału nieruchomości. Zazwyczaj jest to ten sam podmiot, który występuje z wnioskiem o podział. Do wniosku o podział należy dołączyć takie dokumenty, z których wynikał będzie sposób dokonania podziału oraz obszar nieruchomości, która jest przedmiotem podziału. Jeśli natomiast chodzi o formę przekazania gruntów, to powinna to być na pewno jedna z form przewidzianych właściwymi przepisami prawa, natomiast konkretnego wyboru rodzaju umowy dokonać muszą same zainteresowane strony.

Uzasadnienie

Zgodnie z brzmieniem powołanego w pytaniu art. 11 ust. 1 pkt 4 Prawa wodnego , prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa – w stosunku do wód istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa, służących polepszeniu zdolności produkcyjnej gleby i ułatwieniu jej uprawy, a także w stosunku do wszystkich tych wód, w sprawach których nie jest właściwy żaden inny organ – wykonuje marszałek województwa, jako zadanie z zakresu administracji rządowej wykonywane przez samorząd województwa. W ramach tego przepisu, marszałek województwa, poprzez podległe sobie wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne (w tym przypadku jest to Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych), wykonuje uprawnienia właścicielskie względem wymienionych powyżej obszarów wodnych. W ramach tych uprawnień właścicielskich mieści się też uprawnienie do wystąpienia z wnioskiem o dokonanie podziału nieruchomości, na której znajdują się wody publiczne pozostające w obszarze właściwości danego województwa.

Zgodnie z brzmieniem art. 97 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) – dalej u.g.n., podziału nieruchomości dokonuje się na wniosek i koszt osoby, która ma w tym interes prawny. W przypadku podziału nieruchomości dokonywanego na potrzeby realizacji celu publicznego, podziału nieruchomości można również dokonać na koszt osoby lub jednostki organizacyjnej, która będzie realizowała cel publiczny (art. 97 ust. 6 u.g.n.). Brak jest natomiast podstawy prawnej do obciążenia kosztami postępowania podziałowego gminy, na terenie której znajduje się dana nieruchomość.

Jak wynika z art. 97 ust. 4 u.g.n., w przypadkach, o których mowa w art. 95 pkt 3-5 u.g.n., podziału nieruchomości można dokonać z urzędu albo na wniosek odpowiednio starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, zarządu powiatu albo zarządu województwa. Jedną z sytuacji, do których odsyła ten przepis, jest dokonywanie podziału nieruchomości w celu realizacji roszczeń do części nieruchomości, wynikających z przepisów niniejszej ustawy lub z odrębnych ustaw. Taką ustawą odrębną jest właśnie Prawo wodne, które na podstawie cytowanego już art. 11 ust. 1 pkt 4 Prawa wodnego  przyznaje uprawnienia właścicielskie do pewnych kategorii wód publicznych samorządom wojewódzkim.

Składając wniosek o podział nieruchomości należy złożyć dokumenty wskazane w art. 97 ust. 1a u.g.n. Wymienione w tym przepisie dokumenty wymagane są wówczas, gdy podział nieruchomości jest dokonywany na wniosek jej właściciela lub użytkownika wieczystego. Jednakże w tak szczególnym przypadku, jak dokonywanie podziału nieruchomości na wniosek organu innej jednostki samorządu terytorialnego, złożenie wszystkich tych dokumentów – jak choćby dokumentu stwierdzającego tytuł prawny do nieruchomości – z oczywistych względów nie będzie możliwe. Aby jednak dokonanie podziału było w ogóle możliwe, należy uzyskać chociaż takie dokumenty, z których wynikał będzie sposób dokonania podziału. Zasadnym jest więc wystąpienie do wnioskodawcy z żądaniem przedstawienia mapy z projektem podziału, określającej sposób podziału oraz obszar, jaki ma być objęty podziałem. Można też zażądać wykazu zmian gruntowych, czy wykazu synchronizacyjnego, jeżeli oznaczenie działek gruntu w ewidencji nieruchomości jest niezgodne ze stanem faktycznym.


Jeśli natomiast chodzi o formę przekazania nieruchomości będącej dotychczas własnością gminy na rzecz województwa, to powinno to nastąpić w sposób zgodny z przepisami art. 10 i nast. u.g.n. Nieruchomość taka może być bowiem zarówno przedmiotem sprzedaży, darowizny, czy też zamiany, natomiast wybór najwłaściwszej w danym przypadku formy prawnej zależy od ustaleń zainteresowanych stron oraz od ich możliwości finansowych.


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 ze zm.)