Spór między regulatorem taryf za wodę i ścieki a przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi w zakresie zmian taryf trwa już kilkanaście miesięcy. Przedsiębiorstwa argumentują, że muszą skrócić obowiązywanie dotychczasowych traf (w większości zaakceptowanych w 2021 r.) i uzgodnić nowe, bo w międzyczasie koszty ich działalności drastycznie zwiększyły się z przyczyn niezależnych, m.in. inflacji, kryzysu energetycznego, skokowych zmian cen mediów, materiałów i usług zewnętrznych, wojny w Ukrainie.

Spory wynikają z braku w ustawie mechanizmu korekcyjnego, analogicznego jak obowiązujący w Prawie energetycznym.

- Zamiast tego wymagana jest pełna procedura ustalania nowej taryfy, a nie jej korekta, która obecnie jest możliwa wyłącznie w przypadku zmiany stawki podatku od towarów i usług (art. 24h ust. 1-3). Przeciągające się procedury oraz częste odmowy zatwierdzenia taryf z przyczyn innych niż uwarunkowania zewnętrzne powodują, że przedsiębiorstwa tracą zdolność bieżącego zapewnienia odbiorcom usług na wymaganym poziomie – piszą w swoich stanowiskach organizacje samorządów terytorialnych. 
Więcej pisaliśmy w artykule: Woda kapie w tej samej cenie, a w budżetach spółek wodociągowych widać dno>>

Samorządowcy zarzucają PGW Wody Pol­skie nieprzestrzeganie przepisów art. 24 ustawy z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, w zakresie kryteriów określania taryf za wodę i ścieki oraz trybu i terminów rozpatrywania wniosków. Twierdzą, że regulator odmawiając korekt, pomija koszty odtworzenia, utrzymania i rozwoju infrastruktury, aby  zapewnić ciągłe dostawy wody o odpowiedniej jakości.  Zarzucają, że postawa regulatora może doprowadzić nawet utraty płynności finansowej przedsiębiorstw.

Czytaj w LEX: Ustalanie i pobieranie opłat za tzw. deszczówkę (uwagi de lege lata i de lege ferenda) >>

Główne zarzuty samorządowców

Problem wielokrotnie był przedmiotem obrad komisji wspólnej rządu i samorządu terytorialnego. Postulaty zgłaszane przez środowisko samorządowe oraz komisje senackie (Senat wyszedł w inicjatywą zmian przepisów) dotyczą jasnych, przej­rzystych zasad rozpatry­wania wniosków taryfowych:

  • bezzwłocznego rozpatrywania wniosków o skrócenie okresu obowiązywania obecnych taryf,
  • uwzględnienia rzeczywistej, wysokiej dynamiki ich wzrostu w ostatnich miesiącach,
  • uwzględnienia aktualnych wskaźników makroekonomicznych,
  • uwzględnienia w pełnym wymiarze wzrostu cen energii i materiałów,
  • uwzględnienia wzrostu wynagrodzeń odpowiednio do rzeczywistej dynamiki płac w kraju;
  • uwzględnienia w pełnym wymiarze amortyzacji, zapewniającej zarówno odtworzenie i utrzyma­nie istniejących środków trwałych jak i realizację zatwierdzonych planów modernizacji i inwestycji,
  • uwzględnienia faktycznego wzrostu kosztów obsługi zadłużenia,
  • uwzględnienia realnego wzrostu kosztów eksploatacyjnych,
  • uwzględnienia rzeczywistego wzrostu kosztów hurtowego zakupu wody oraz hurtowego odbioru ścieków w przedsiębiorstwach, których to dotyczy.

 

Czytaj w LEX: Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody w stosunku do uchwały rady gminy w sprawie zatwierdzenia albo odmowy zatwierdzenia taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków >

Rada gminy regulatorem

Zgromadzenie Ogólne Związku Miast Polskich domaga się, podobnie jak organy innych organizacji samorządowych, odebrania PGW Wody Polskie uprawnień regulatora w za­kresie taryf za wodę i ścieki, z jednoczesnym przywróceniem tych uprawnień radom gmin. Andrzej Porawski, dyrektor biura ZMP przekonuje, że każda gmina ma swoje uwarunkowania w dostępie do wody i ponoszonych tym samym kosztów.

- Rada gminy działa w imieniu mieszkańców gminy i to ona powinna być regulatorem. Przecież rada gminy nie będzie działała na szkodę swoich mieszkańców – przekonuje Andrzej Porawski.

Czytaj w LEX: Dwuetapowa weryfikacja taryf dla wody i ścieków przez gminę >>

 

Mecha­nizm korekty taryf w sytuacjach nadzwyczajnych  

Samorządowcy są świadomi, że na tak radykalną zmianę rząd się nie zgodzi. Proponują więc drugie rozwiązanie; pilną nowelizację ustawy o zbioro­wym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, poprzez wprowadzenie mecha­nizmu korekty taryf w sytuacjach nadzwyczajnych, analogicznie jak w ustawie Prawo energetyczne dla cen ciepła. ZMP przekonuje, że ta procedura umożliwi szybkie uwzględnienie niezależnych od przedsiębiorstw zmian, których obecna dynamika jest ignorowana przez regulatora.

- To rozwiązanie byłoby najkorzystniejsze. Mechanizm korekty cen sprawdza się w zakresie ciepła, kiedy korekty są wprowadzane na bieżąco w sytuacji rosnących kosztów. W przypadku Kościerzyna Urząd Regulacji Energetyki zgodził się na korektę taryf ciepła 5 razy w ciągu roku, a jednocześnie korekty taryf za wodę miasto nie może doczekać się od Wód Polskich od dwóch lat – argumentuje Andrzej Porawski.

Czytaj w LEX: Zatwierdzanie taryf oraz zasady rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków. Glosa do wyroku WSA z dnia 13 czerwca 2017 r., IV SA/Po 246/17 >>

Propozycja związku przewiduje więc rozszerzenie brzmienia art. 24h. Wskazanie, że w przypadku wystąpienia udokumentowanej zmiany kosztów prowadzenia przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne działalności w trakcie obowiązywania taryfy, lub zmiany wskaźników makroekonomicznych przyjętych do kalkulacji taryfy (w szczególności średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych lub wskaźnika produkcji sprzedanej przemysłu), organ regulacyjny na wniosek przedsiębiorstwa, w drodze decyzji, zmienia wysokość cen i stawek opłat wskazanych w taryfie.

WZORY DOKUMENTÓW:

 

Projekt przewiduje, że wniosek ten może być złożony nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie taryfy, o której zmianę przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne wnioskuje. Powinien on zawierać

  1.  wskazanie kosztów, o których mowa w ust. 4 wraz z udokumentowaniem faktu ich zmiany lub
  2. wskazanie procentowej zmiany wysokości kosztów, których kalkulacja oparta została na zmienionych wskaźnikach makroekonomicznych, a także
  3.  wysokość nowych cen i stawek opłat dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców usług oraz wskazanie procentowego poziomu zmiany wysokości cen i stawek opłat.

Samorządowcy chcą też, aby organ regulacyjny był zobowiązany wydać decyzję zmieniającą taryfę albo odmawiającą jej zmiany, w terminie 30 dni od przedłożenia wniosku przez przedsiębiorstwo wodociągowo- kanalizacyjne. Termin na wydanie decyzji rozpoczyna bieg z chwilą przedłożenia przez przedsiębiorstwo wodociągowo- kanalizacyjne wniosku zawierającego wszystkie elementy wskazane powyżej.

ZMP postuluje wprowadzenie obowiązku przedstawienia w formie pisemnej analizy zmiany warunków i weryfi­kacji kosztów przedłożonych przez przedsiębiorstwo oraz uzasadnienia decyzji odmownej w sprawie korekty taryf.

 

Chcesz zapisać ten artykuł i wrócić do niego w przyszłości? Skorzystaj z nowych możliwości na Moje Prawo.pl

Załóż bezpłatne konto na Moje Prawo.pl >>

Skrócenie taryfy z 3 lat do 1 roku

Jeśli i na taką propozycję rząd nie zgodzi się, samorządy domagają się skrócenia okresu obowiązywania taryfy, określonego w art. 20 ust. 1 ustawy z 3 lat do 1 roku.

- Przy takiej dynamice zmian taki okres, jak pokazuje praktyka jest kompletnie bezsensowny – przekonuje dyrektor biura Związku Miast Polskich.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.