Część posłów chce, aby gminne zakłady i spółki komunalne odbierały odpady od właścicieli nieruchomości bez konieczności przeprowadzenia przetargu przez gminę. Projekty zmian w przepisach wpłynęły do Sejmu. Krzysztof Kawczyński z Krajowej Izby Gospodarczej przypomina, że obowiązująca od stycznia 2012 ustawa już zezwala gminom na ominięcie procedury przetargu pod określonymi warunkami.

"Byłbym ostrożny z dawaniem gminom więcej władzy, ponieważ to może doprowadzić do pewnej monopolizacji i swobodnego kształtowania cen przez gminy" – podkreśla ekspert.

Już teraz wiadomo, że dostosowanie się gmin do nowych przepisów będzie trudniejszym zadaniem niż sądzono. Krzysztof Kawczyński podkreśla, że gminy będą musiały sprawozdawać mnóstwo informacji do odpowiednich organów, np. do marszałka i będą musiały, w razie niewykonania pewnych zadań, płacić kary. I dzisiaj powinny myśleć o tym, jak zabezpieczyć poziomy np. odzysku z recyklingu czy separacji biodegradowalnych odpadów, bo to może uderzyć w gminę, czyli pośrednio również w mieszkańców, dodaje.

Zdaniem eksperta KIG należy być ostrożnym w dawaniu większej władzy gminom w zakresie wywozu odpadów, bo może to grozić monopolizacją tych usług i dowolnym kształtowaniem cen, ze szkodą dla mieszkańców. To mogłoby prowadzić do patologicznej sytuacji na rynku. "Ideą tej ustawy było to, żeby stawki były kształtowane w wyniku wolnej gry rynkowej" – uważa Krzysztof Kawczyński. – "Zakładając, że gmina by zlecała obsługę z wolnej ręki, prowadziłoby to do sytuacji niekontrolowanej przez nikogo. Jeśli są firmy na terenie gminy, które mają zezwolenia, mają bazy, mają zaplecze do obsługi mieszkańców, to ja nie widzę żadnego powodu, żeby gmina mogła zakładać np. spółkę własną i w ten sposób eliminować te podmioty. Więc jest to już ogromne zagrożenie konkurencyjności i byłaby to nieuczciwa gra z podmiotami, które funkcjonują".

Tym bardziej, że – jak podkreśla ekspert – już istniejąca ustawa daje gminie możliwość zlecenia tego typu usług firmie komunalnej lub wskazywanie własnych obiektów przy realizacji tych zadań, ze względu choćby na posiadaną infrastrukturę i koszty, które na jej budowę poniosła.

Kawczyński podsumowuje, że jeśli gmina wybudowała obiekty służące gospodarce odpadami, partycypowała w kosztach i administruje tymi obiektami, to – według nowej ustawy – może wskazać w przetargu ten obiekt do przyjmowania odpadów. Chodzi o to, żeby te obiekty nie zostały wyeliminowane, ponieważ gminy często brały kredyty na ten cel, dostawały dotacje pod pewnymi warunkami. W związku z czym, tu można zrozumieć batalię, żeby bardziej uszczelnić ten system, żeby nie było mijania tych obiektów. Natomiast innych powodów do obaw ze strony samorządów nie widzę.