Pytanie:
Posiadacz odpadów wystąpił z wnioskiem do starosty o zezwolenie na zbieranie odpadów (punkt skupu złomu), które otrzymał. Z uzyskanych informacji wynika, że zbierał on odpady od jakiegoś czasu bez zezwolenia.
Czy należy w tym przypadku wszcząć postępowanie i nałożyć grzywnę za zbieranie odpadów w czasie, zanim otrzymał zezwolenie? Jeżeli tak, to jaki organ jest właściwy do nałożenia kary?

Odpowiedź:
Za zbieranie odpadów bez wymaganego zezwolenia lub gospodarowanie odpadami niezgodnie z posiadanym zezwoleniem na zbieranie odpadów, zgodnie z art. 194 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.) - dalej u.o., wymierza się administracyjną karę pieniężną. Administracyjna kara pieniężna za tego rodzaju naruszenie wynosi nie mniej niż 1000 zł i nie może przekroczyć 1.000.000 zł.

Powyższe wynika wprost z art. 194 ust. 3 u.o. Przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej wojewódzki inspektor ochrony środowiska uwzględnia rodzaj naruszenia i jego wpływ na życie i zdrowie ludzi oraz środowisko, okres trwania naruszenia i rozmiary prowadzonej działalności oraz bierze pod uwagę skutki tych naruszeń i wielkość zagrożenia.

Zgodnie z art. 196 u.o., administracyjną karę pieniężną wymierza w drodze decyzji, wojewódzki inspektor ochrony środowiska właściwy ze względu na miejsce gospodarowania odpadami. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska stwierdza naruszenie w szczególności na podstawie kontroli, w tym dokonanych w ich trakcie pomiarów lub za pomocą innych środków, pomiarów i badań prowadzonych przez podmiot obowiązany do takich pomiarów i badań, jak również na podstawie zawiadomienia dokonanego odpowiednio przez marszałka województwa, regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub ministra właściwego do spraw środowiska.
Kara pieniężna jest wymierzana w drodze decyzji, która powinna określać, w szczególności, rodzaj naruszenia i dzień stwierdzenia naruszenia, jak również wysokość administracyjnej kary pieniężnej.
Jak podkreśla W. Radecki (por. W. Radecki, Ustawa o odpadach. Komentarz, LEX, wydanie elektroniczne 2013), decyzja „musi mieć swoją podstawę faktyczną i prawną. Podstawą faktyczną decyzji jest stwierdzenie, że do naruszenia przepisów nakazującego wymierzyć karę rzeczywiście doszło.

Takie stwierdzenie musi opierać się na dowodach”. K. Karpus (por. B. Rakoczy (red.), K. Karpus, Ustawa o odpadach. Komentarz, LexisNexis, wydanie elektroniczne 2013) podkreśla ponadto, że „postępowanie w sprawie wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej z art. 194 u.o. wojewódzki inspektor ochrony środowiska wszczyna z urzędu, działając przy tym z inicjatywy własnej lub na skutek zawiadomienia otrzymanego od organów, które w ramach wykonywanych na podstawie ustawy o odpadach kompetencji są tym samym zobowiązane do wykonywania obowiązku przedkładania takich zawiadomień”.