Nie każdy może być ławnikiem
Sprawowanie funkcji ławnika ma przede wszystkim charakter prestiżowy. Świadczą o tym choćby wysokie wymagania stawiane przed kandydatami, którzy oprócz odpowiedniego wieku (ukończyli 30 lat, ale nie przekroczyli wieku 70 lat), wykształcenia (co najmniej wykształcenie średnie) i zebrania podpisów 50 osób posiadających czynne prawo wyborcze i popierających ich kandydaturę powinni charakteryzować się także „nieskazitelnym charakterem”.
Kompetencje jak sędziowie
Wysokie wymagania wobec kandydatów na ławników nie mogą jednak dziwić. - Ławnicy w Polsce przy rozstrzyganiu spraw mają równe prawa z sędziami. Są niezawiśli, mogą przegłosować przewodniczącego składu sędziowskiego, sędziego zawodowego prowadzącego proces i wydać wyrok według swojego uznania, zauważa Ireneusz Krześnicki.
Czytaj też: Wybór ławników do sądów powszechnych krok po kroku (wzory dokumentów)
Ile zarabia ławnik sądowy?
Zgodnie z prawem ławnik może być wyznaczony do udziału w rozprawach do 12 dni w ciągu roku, a liczba ta może być zwiększona tylko z ważnych przyczyn. Pracodawca zatrudniający ławnika jest obowiązany zwolnić go od pracy na czas wykonywania czynności w sądzie. Niemniej za czas zwolnienia od pracy ławnik zachowuje prawo do świadczeń wynikających ze stosunku pracy; nie dotyczy to jednak prawa do wynagrodzenia. Dodatkowo ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują diety oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów.
Co jednak ważne ławnicy za czas wykonywania czynności w sądzie otrzymują rekompensatę pieniężną ze Skarbu Państwa, która obecnie wynosi ok.60 zł za dzień pracy. Jak łatwo policzyć, najbardziej zapracowani ławnicy mogą liczyć na maksymalnie około 720 zł rekompensaty w roku.
Należy zatem stwierdzić, iż pełnienie funkcji ławnika sądowego nie jest sposobem na łatwy zarobek, zwłaszcza że ta sama osoba może być ławnikiem tylko w jednym sądzie. A zatem funkcja ławnika sądowego skierowana jest przede wszystkim do ideowców i działaczy społecznych; ma charakter bardziej prestiżowy. Wyborem na ławnika sądowego zainteresowani mogą być też emeryci, jako osoby posiadające dość dużo wolnego czasu i pragnące podreperować nieco budżet domowy.
Do 30 czerwca trwa nabór ławników na kadencję 2016-2019. Szczegółowe informacje dostępne są na stronach poszczególnych samorządów.
Karta zgłoszenia kandydata na ławnika dostępna jest też na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.